NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Oostenrijkers vinden Haiders FPÖ een gewone, democratische partij. Ze reageren dan ook met onbegrip op de buitenlandse opwinding over mogelijke regeringsdeelname van de FPÖ.

Door onze correspondent KARIN JUSEK

WENEN, 31 JAN. Oostenrijk is in rep en roer. De stroom van kritiek uit het buitenland op eventuele deelname van de extreem-rechtse FPÖ aan de regering, houdt niet op. De kranten staan er vol van en de staatsomroep begint er elke nieuwsuitzending mee.

Vice-kanselier Wolfgang Schüssel heeft gezegd de bemoeienis met binnenlandse aangelegenheden onacceptabel te vinden. De conservatieve Schüssel is in gesprek met de FPÖ over een mogelijke coalitie waarvan hij kanselier moet worden. Hij sprak van een "georganiseerde actie, die de vrienden van Viktor Klima", de huidige SPÖ-kanselier, op touw gezet zouden hebben.

Nadat ook conservatieve politici - met name Jacques Chirac en de Belgische christen-democraten - de onderhandelingen van ÖVP en FPÖ veroordeelden, werd het de hoofdpersoon, FPö-leider Jörg Haider, te veel. Door de staatsomroep ORF om een reactie gevraagd riep hij dat "Chirac niets anders doet dan brokken maken en niet weet waar hij het over heeft". Voor de Belgen had hij helemaal geen goed woord over. "Wij eisen van de Belgen toch ook niet dat hun corrupte regering afgelost wordt", zei hij, en "in België moeten de ouders demonstreren omdat ze bang zijn dat hun regering samenzweert met kinderverkrachters".

Bondspresident Thomas Klestil liet weten "bezorgd en ontsteld" te zijn door "deze verbale ontsporing". Hij verweet Haider dat hem "elk gevoel voor internationale omgangsvormen ontbreekt". Klestils reactie verslechterde de toch al gespannen verhouding tussen de president en de FPÖ verder. Susanne Riess-Passer, die wordt gezien als toekomstige vice-kanselier, reageerde boos: "De Oostenrijkers verwachten van hun president dat hij het land tegen onterechte aanvallen verdedigt." Wolfgang Schüssel zei gisteren tijdens de ORF Pressestunde dat Haiders reactie "niet van goede stijl getuigde", maar dat er "een kern van waarheid" in zat. De buitenlandse afkeuring was net zo overtrokken als Haiders antwoord erop, aldus Schüssel. Hij noemde het buitenland "slecht geïnformeerd. Ze denken daar dat Haider kanselier wordt of in de regering zal zitten en dat is niet de realiteit".

De felheid van de buitenlandse reacties verbijstert veel Oostenrijkers, en ook dat de FPÖ in het buitenland voor extreem-rechts wordt gehouden. Voor de meeste Oostenrijkers is de FPÖ een gewone partij. Kritische vragen naar het democratische gehalte van Haiders partij werden door politici van SPÖ en ÖVP altijd bestreden met het argument dat de FPÖ "een democratisch gekozen en dus normale partij" is.

President Klestil, die nu vergeefs heeft geprobeerd de FPÖ buiten de regering te houden, zei eerder in een interview met Le Monde, dat alle in het Oostenrijkse parlement aanwezige partijen rijp zijn om regeringsverantwoordelijkheid te dragen. Na de verkiezingen van 3 oktober verklaarden de conservatieven de FPÖ zelfs tot een "burgerlijke partij" en daarmee tot potentiële coalitiegenoot.

Ondanks het onbegrip is er van een reactie als ten tijde van de kandidatuur van Kurt Waldheim - die zweeg over het feit dat hij had gediend in de Wehrmacht - vooralsnog geen sprake. Toen reageerde Oostenrijk op de bemoeienis van het buitenland met 'wij Oostenrijkers kiezen wie wij willen'.

Een mogelijke verklaring voor de meer voorzichtige reactie zou kunnen zijn dat de Kronen-Zeitung een verrassende stelling heeft ingenomen. Deze populaire, door drie miljoen Oostenrijkers gelezen krant heeft Haiders politiek altijd ondersteund, maar zag hem nu liever niet in de regering. Onder kanselier Viktor Klima knoopte de sociaal- democratische partij nauwe banden met de Krone en deze hartelijke relatie leverde de SPÖ tijdens de onderhandelingen met de ÖVP veel publicitaire steun. De Krone voerde in hoofdartikelen, commentaren, gedichten, ingezonden brieven en strips campagne voor de voortzetting van de oude coalitie van SPÖ en ÖVP.

Hoewel opiniepeilers melden dat de helft van de bevolking een regering van ÖVP en FPÖ inmiddels accepteert, heeft de Krone nog steeds moeite met de nieuwe constellatie. Zaterdag kopte de krant 'Wij zijn geen nazi-land', als reactie op de buitenlandse kritiek, maar verder wordt de strijd vooral tegen de ÖVP gevoerd. De buitenlandse bezorgdheid wordt hysterisch genoemd maar men toont ook enig begrip. De beruchte columnist Richard Nimmerichter, een persoonlijke vriend van Jörg Haider, schreef: "Natuurlijk willen wij Oostenrijkers niet nog eens door nazi's geregeerd worden, onze ervaringen met hen waren immers verschrikkelijk genoeg". Nimmerrichter beloofde bij de eersten te zullen horen, die tegen de FPÖ zullen optreden als ze "nazistische neigingen vertoont".

De conservatieve Presse voert juist een felle campagne ten gunste van een FPÖ-ÖVP coalitie. De krant reageerde woedend op de buitenlandse bemoeienis die te danken zou zijn aan "verklikkerij" van de sociaal-democraten.

Zie ook:

Europa vreest regering met partij Haider (27 januari 2000)
Oostenrijk stevent af op regering met extreem-rechts (26 januari 2000)
Coalitie van Oostenrijkse partijen strandt (21 januari 2000)
Extreem-rechts wint in Oostenrijk (4 oktober 1999)

( a d v e r t e n t i e s )