NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In zijn eerste halfjaar heeft de Nigeriaanse president Obasanjo zich slagvaardig getoond. Maar hij wil alles zelf doen. En de problemen van zijn land zijn immens.

Door onze correspondent KOERT LINDIJER

ABUJA, 21 DEC. Het eerste grote debat in de Nigeriaanse volksvertegenwoordiging, na zestien jaar militaire dictatuur, ging over de vraag hoeveel de parlementsleden moesten ontvangen om meubilair te kopen in hun overheidshuizen in de hoofdstad Abuja. Was twintig- of dertigduizend dollar voldoende? Sommigen wilden meer. Vervolgens bakkeleiden de volksvertegenwoordigers wekenlang over hun voorzitters, een controverse die leidde tot de afzetting van zowel de voorzitter van de Senaat als die van het Huis van Afgevaardigden. Beiden hadden hun curriculum vitae vervalst. Met afgrijzen keken de kiezers toe. Valt de nieuwe politieke klasse wel te vertrouwen, vroeg iedereen zich af.

Moeizaam kwam het parlementaire besluitvormingsproces op gang in de eerste zes maanden van het nieuwe democratische tijdperk in Nigeria. "Iedereen wil nu werkelijk aan het werk", zegt Udoma udo Udoma, een jong lid van de Senaat. "De situatie in het land is zo dramatisch slecht dat we snel tot actie moeten overgaan." President Olusegun Obasanjo speelt de hoofdrol in het politieke spel. "Hij moet nog leren aan consensus te werken", vindt Udoma. "Hij heeft zijn militaire verleden nog niet helemaal van zich afgeschud." Obasanjo was tussen 1976 en 1979 hoofd van een militaire junta. Hij kan moeilijk delegeren, beamen zijn medewerkers. Onyema Ugochukuru, een speciale assistent van de president: "Hij wil alles uit eerste hand horen en zelf het besluit nemen." Obansanjo won onder de bevolking aan populariteit. Binnen enkele weken slaagde hij er in een einde te maken aan het brandstoftekort in het land. Automobilisten wachten niet meer in lange rijen bij benzinestations. Wijlen president generaal Abacha creëerde kunstmatig tekorten, waarop zijn handlangers met forste winst benzine konden importeerden. De chronische criminaliteit langs de snelwegen is afgenomen sinds de terugkeer van de militairen naar hun kazernes. Soldaten en politie collaboreerden met gewapende misdadigers om auto's en bussen te overvallen. "We kunnen weer redelijk veilig van de ene naar de andere stad rijden", zegt een tevreden automobilist.

Obasanjo is slagvaardig en vermoedelijk niet corrupt maar er bestaan twijfels over zijn politieke inzicht. Boven aan de lange prioriteitenlijst van de president moet volgens vrijwel iedere waarnemer de anarchie in de Delta staan. Hier vindt het leeuwendeel van Nigeria's oliewinning plaats die ruim negentig procent van de staatsinkomsten levert. De onrust en de gewelddadigheden in de Delta namen het afgelopen jaar snel toe. Enkele jaren geleden betrof het nog een strijd van jongeren voor een groter aandeel uit de olie-inkomsten voor hun verarmde gebied. Inmiddels is de opstand goeddeels ontaard in criminaliteit, in een gevecht tussen stammen, tussen clans en tussen dorpen. De sinds mensenheugenis gefragmenteerde bevolking die geïsoleerd leeft in de moerassen en aan de kreken, is nu ondergedompeld in anarchie. De oliemaatschappijen wordt geld afgeperst door ontvoeringen en sabotage aan pijpleidingen. Steeds vaker moet de oliewinning worden stopgezet. De afgelopen maand bedroeg de productie slechts 80 procent van de capaciteit.

Obasanjo gebruikte de harde hand. Toen vorige maand een groep jongeren in het stadje Odi in de Delta twaalf politieagenten doodde, stuurde de president het leger er op af. Zonder onderscheid schoten de soldaten op de inwoners van Odi en brandden het stadje af. "We hebben ze een lesje geleerd", zeiden de soldaten onomwonden tegen journalisten die de lijken van vrouwen en kinderen telden. "De president begrijpt de Delta niet", concludeert Udoma van de Senaat. "Zijn beleid is een blunder. Het fundamentele probleem is de achterstelling van de bevolking daar, hun diepe armoede, terwijl het gebied Nigeria's rijkdom levert. Wat doet de president? Hij zendt het leger erop af! En net als alle vorige regeringen deden, stelt hij een onderzoek in naar de onvrede onder de bevolking van de Delta. Werkelijk, is dit de manier om dit explosieve probleem op te lossen?"

Op een gelijksoortige wijze ging de president de golf van gewelddadigheden tussen etnische groepen te lijf. Sinds zijn ambtsaanvaarding in mei kwamen bij dergelijke rellen enkele honderden mensen om het leven. Kennelijk komt na jaren van militaire repressie veel etnische haat naar buiten. De laatste ronde woedde begin deze maand op een markt in Lagos tussen Hausa's uit het noorden en zuidelijke Yoruba's. De onlusten gingen de nationale politieke orde bedreigen en Obasanjo gaf de politie opdracht zonder onderscheid onmiddellijk te schieten op eenieder die de openbare orde bedreigt. Net als in de Delta was het gevolg een einde aan het geweld. Op korte termijn is het gewenste resultaat bereikt, maar met een stevige korting op de mensenrechten. Op de langere termijn tikt de etnische tijdbom en die van de Delta voort.

In de wachtkamer van Obasanjo liggen enkele ministers op de bank te slapen. Hun baas laat hen al uren wachten. De president heeft alle lasten van het land op zijn schouders genomen. En Nigeria's problemen zijn divers, van een slachtpartij in Odi, via het meubilair van parlementsleden, tot de gigantische taak om honderden inefficiënte en logge staatsbedrijven te privatiseren. Tenslotte zijn er ook nog de noordelijke deelstaten die het islamitische recht willen invoeren in het multi-religieuze land.

Obasanjo wil er allemaal zelf over kunnen beslissen. De president werkt volgens zijn naaste medewerkers twintig uur per dag. Dat heeft hem enkele kilo's van zijn forse gewicht gekost. Maar zijn eigenmachtige manier van optreden beneemt Nigeria de mogelijkheid om met inbreng van meer talent aan de democratische ontwikkeling te werken van wat potentieel een van de rijkste landen is van Afrika.

Zie ook:

Nigeria zet contracten in de ijskast (1 juni 1999)
In Nigeria wint de rijkste club (27 februari 1999)

( a d v e r t e n t i e s )