NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Kroaten rouwen massaal om president Franjo Tudjman. "Zijn fouten moeten hem worden vergeven."

Door onze correspondent YAËL VINCKX

ZAGREB, 13 DEC. Ivanka Grozdek (67) staat al drie uur in de rij. Zij heeft zich voor de gelegenheid gekleed met een lila hoed, een crèmekleurige jas en bruine schoentjes. Die schoenen waren niet zo'n goed idee. Ivanka Grozdek heeft ijskoude voeten. "Ik heb het over voor Tudjman. Hij is de grootste man uit onze geschiedenis, hij heeft Kroatië onafhankelijk gemaakt." Iedere drie seconden bewijst een Kroaat zijn laatste eer aan de vrijdagnacht overleden president, zo heeft de regering berekend. Voor zijn villa in Zagreb, waar hij ligt opgebaard, staat een rij van vier kilometer. Om chaos te voorkomen heeft het stadsbestuur bussen ingezet.

Branko Matijek (47) is het met Ivanka eens. "Tudjman heeft de oorlog tegen de Serviërs gewonnen en ons democratie gebracht", zegt hij en duikt weg in zijn vuil-witte donsjack. Ook Borka Volar (29) is vanochtend met haar man en twee dochtertjes naar Tudjman gekomen. Haar man raakte in de oorlog tegen de Serviërs gewond. "Tudjman verdient ons respect. Door hem kunnen we ons vrije Kroaten noemen."

Tudjmans dood heeft de Kroaten samengebracht. Hij mocht dan autoritair en zelfs arrogant zijn, hij mocht democratische waarden aan zijn laars lappen en de beloofde economische voorspoed bleef uit - hij heeft wel de droom van een onafhankelijk Kroatië gestalte gegeven. "Hij was een dictator, maar niemand was bang voor hem", schrijft het blad Globus.De regering versterkt de sfeer van bezinning. De afgelopen drie dagen waren er drie van nationale rouw, met gesloten theaters en discotheken, verplichte zachte muziek in de koffiehuizen, eindeloze herhalingen op televisie. Veel winkeliers hebben Tudjmans portret in de etalage gezet. In de lingeriezaak staat hij tussen de jarretels en de kanten onderbroeken. Van zijn fouten wil men niets meer weten, net zo min als van zijn eventuele oorlogsmisdaden, waarover het Joegoslavië-tribunaal een aanklacht voorbereidde (die er nu niet komt). Vragen over dat onderwerp leiden tot opgetrokken wenkbrauwen, woedende handgebaren en boos gesis, want die beschuldigingen zijn 'vals', 'verkeerd' of 'verzonnen'. Ivanka Grozdek: "Zijn fouten moeten hem worden vergeven." Het veertje op haar lila hoed trilt van haar verontwaardiging.

Niet iedereen is ondersteboven van de dood van Tudjman. De inwoners van Zagreb gaan op zondagochtend massaal naar de mis, er zijn niet eens genoeg zitplaatsen. Maar de priester spreekt nauwelijks over Tudjman. Want de president zou niet religieus genoeg zijn geweest, zijn kinderen zouden niet zijn gedoopt en er is twijfel of de president heeft gebiecht voor zijn dood. "Laat God hem eeuwige vrede schenken, want hij heeft stabiliteit, vooruitgang en welvaart gebracht", zegt de priester op het laatst. "Tsss", sist een kerkgangster verontwaardigd.

"Het doet ons niks", zegt een groepje studenten in een café in Zagreb. "Hij heeft na 1992 weinig van ons land gemaakt. Waarom zouden we in die rij voor zijn huis gaan staan?" Na hun studie is de kans op een baan niet erg groot. Officieel is 15 procent van de beroepsbevolking werkloos, officieus ligt dat hoger. Maar misschien komen er nu veranderingen.

Zie ook:
Tudjman van Kroatië is dood, 11 december 1999

( a d v e r t e n t i e s )