NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Als zondagochtend de ouders in bed liggen, belt een lieve mevrouw aan. Die vraagt aan de kinderen om de huishoudportemonnee te pakken voor een spelletje. Elke minuut kost een gulden maar er valt 2500 gulden mee te verdienen. Ze pakt een zaag uit en vraagt de kinderen om te raden wat het is. "Dat kan ik wel", zeggen ze en snellen naar boven, halen de portemonnee uit moeders tas, gaan terug naar de voordeur maar wat blijkt?

Voor de deur staat nu een man en hij houdt de kinderen aan de praat. Elke minuut moeten ze een gulden uit de portemonnee halen. Na tien minuten bedankt de man beleefd en stapt op. De aardige mevrouw hebben ze niet weergezien, laat staan die 2500 gulden. Als de ouders wakker worden, bellen ze de politie maar die zegt dat het mag. Ik bedoel maar tot welke telefoon-oplichtingspraktijken een commerciële omroep als Veronica zich moet verlagen om zendtijd te vullen en aan geld te komen. Ik kan me niet voorstellen dat de Vara, die nadenkt over een eigen commercieel station, dit soort dilemma's wenst te hebben. En nu eerst dit: Is de batterij van de Furby al op? Dat hadden ze op de reclame er niet bij verteld. De elektrische knuffel hoort écht te huilen, niet het kind. Tijd voor batterijreclame.

Goed, waar was ik gebleven? De reclame-onderbreking bepaalt het ritme van het commercieel omroepen. De kijker moet aan het eind van elk uitzendblok watertandend worden achtergelaten om over het verkoopgedeelte te worden getild. Dat is het hoofdonderscheid tussen publieke en commerciële tv. Youp van 't Heks monologen gestopt door inlegkruisjes. Dan zal hij wél moeten huilen. Vooruit, Kopspijkers onderbreekt zichzelf al voortdurend, maar wat zou ik het zonde vinden van het prachtige documentaire-programma Zembla. B&W en Lagerhuis moeten dan worden ingekort en toch zapt de kijker weg bij de reclame. Kan een commerciële Vara zonder de NPS zo'n programma als Nova nog aan? Hoe bukt een volksomroep die kwaliteit levert voor adverteerders? Alleen omdat het spelletje Lingo naar Net 1 moet. De discussie over netindeling raakt snel achterhaald door nieuwe apparatuur die van televisie een soort internetsite maakt. Niks sandwichformule, waar de kijker door een quizje naar een diepgaande discussie wordt gelokt. Hij kiest zelf welk programma hij op welk uur gaat zien.

Genoeg te doen voor publieke televisie. Neem de beroerde verslaggeving over de wereldhandelsconferentie. Eerst waren er relletjes, hoera, want dat gaf bewegend beeld. Staatssecretaris Ybema werd de correspondent. Bij gebrek aan achtergrondkennis gaven de verslaggevers hem vrij baan om Amerika de schuld geven van de mislukking. Het Journaal gaf braaf zijn kritiek weer, zonder uitleg. Zo werd de Nederlandse kijker met de valse indruk achtergelaten dat het in Seattle alleen om milieu en de "Derde Wereld" ging, dat Europa nauwelijks eigen belangen heeft en dat Amerika de egoïst is. In werkelijkheid importeert Amerika zich suf uit de arme landen. Dankzij de mislukking in Seattle hoeft Europa niet te volgen. Het uitbannen van kinderarbeid is niet zo eenvoudig als Ybema voorstelt, daar waren wél goede documentaires over. Ik had meer willen zien over het plan om bijvoorbeeld Time Warner mee te laten dingen naar Nederlandse film- en televisiesubsidies. Ook een WTO- onderwerp. Lopende Zaken toonde gisteren de praktijk. Wat betekent het als een Zeeuwse lampenfabriek naar Polen verhuist? Wereldhandel is een moeilijk onderwerp maar Buitenhof maakte het te simpel. "Dus Amerika is de immorele partij in de wereldhandel?", vroeg Paul Witteman. "Het is wel schrijnend", zei Ybema. Later, voor de derde keer Witteman over Amerika: "Dus immoreel!" Ybema: "Het komt er heel dichtbij". Opening Journaal. De anonieme koopman Ybema staat nu op de kaart als bevlogen zendeling. Net zo'n stunt als dat plan van de Vara om commercieel te worden.