NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Knippen en plakken met Taxi Driver

"Dit gaat verder dan alles wat ik hiervoor heb gedaan.' Kunstenaar Gerald van der Kaap zorgt tijdens het stadionspektakel Heineken NightLive voor een doorlopende show op het filmscherm. Van John Travolta voor de spiegel tot de radarbeelden uit Kubricks Dr. Strangelove.

Door onze redacteur MARK DUURSMA

AMSTERDAM, 27 NOV. "Ik heb mijn ouders ook uitgenodigd." Gerald van der Kaap is vol vertrouwen. Het live muziek- en filmspektakel dat volgende week in Ahoy' plaatsvindt is niet alleen voor een hip en jong publiek. "Dat is zo mooi van film: het is echt voor alle leeftijden, voor iedereen. Het onttrekt zich aan de hokjesgeest."

Van der Kaap (Enschede, 1959) doet niet aan hokjes. Sinds het organiseren van feesten in musea, midden jaren tachtig, heeft hij de grens tussen kunst- en clubcircuit steeds genegeerd. Met zijn videokunst treedt hij op in discotheken, zijn foto's en nieuwe media-projecten worden in musea wereldwijd tentoongesteld. Begin jaren negentig experimenteerde Van der Kaap met het samengaan van beeld en geluid in de RoXY, reden waarom hij ook bekend staat als 'godfather van de veejays', naast zijn podiumnaam 00-Kaap. Inmiddels is het een vertrouwd verschijnsel in discotheken en op festivals: de vj die de muziekstroom van de dj ter plekke van passende - of minder passende, als dat beter uitkomt - beelden voorziet op een groot scherm.

Dat is ook wat Van der Kaap gaat doen tijdens Heineken NightLive, een reeks van zes concerten met Elvis Costello, Toni Braxton, K's Choice en Roland Gift (de ex-zanger van Fine Young Cannibals). Hun optredens, aangepast aan het thema filmmuziek, zijn onderdeel van een doorlopende show, met een 76-koppig orkest als stuwende kracht. Aan Van der Kaap de taak om, begeleid door live muziek en in nauwe samenwerking met DJ Dimitri, op het gigantische LED-scherm een film te vertonen. Een film die is opgebouwd uit honderden fragmenten: deels zelfgemaakt, maar vooral uit bekende speelfilms.

Thuis, tevens zijn studio, geeft Van der Kaap een voorproefje van wat hij in Rotterdam gaat doen. John Travolta voor de spiegel, slechts gekleed in zwarte onderbroek, zich voorbereidend op zijn Saturday Night Fever. John Turturro in nauwsluitend paars, obsceen likkend aan zijn bowlingbal in The Big Lebowski. Hier loopt de muziek nog synchroon met de film. Elders slaan de subtiele verschuivingen toe. De melancholieke blik van Monica Vitti smelt samen met radarbeelden uit de trailer van Kubricks Dr. Strangelove. Bernard Herrmanns gruwelijke gesnerp tijdens de douche-scène uit Hitchcocks Psycho is verplaatst naar een andere scène. Begin en einde van Once upon a Time in the West zijn samengevoegd, zo goed dat je het even duurt voordat je doorhebt dat het niet klopt.

Van der Kaap loopt zich te verkneukelen, zoekend naar nieuwe fragmenten om te laten zien. Ooit werd hij afgewezen voor de Filmacademie, voor dit project kon hij zijn filmliefde uitleven op het uitzoeken van de mooiste scènes. Heerlijke fragmenten zijn het, geselecteerd op hun herkenbaarheid en de kracht van de muziek. Van der Kaap: "En op de spanning die binnen een enkele scène moet worden opgebouwd. Dat was nog het moeilijkste, want het fragment moet meteen helder zijn en op zichzelf kunnen staan." Ook het regelen van de rechten, verantwoordelijk voor een fors deel van het miljoenenbudget van Heineken NightLive, was geen sinecure.

Anders dan veel andere vj's, die een spervuur van afzonderlijke beelden op de kijker afsturen, vertoont Van der Kaap bij voorkeur iets langere fragmenten. "Die losse beelden, dat heb je na een kwartier wel gezien. Ik moet een hele avond zien te overbruggen, met een spanningsboog van begin tot einde." Ook al doet hij het met respect, het blijft curieus dat de vj zich andermans werk toeëigent en daar een eigen draai aangeeft. "Die scrupules heb ik tien jaar geleden al achter me gelaten. Ik zie het als een soort eerbetoon, ik gebruik alleen de dingen die ik goed vind. Meestal blijft de betekenis van het originele fragment intact, en blijf ik dus trouw aan de bedoeling van de film. Ik had met Taxi Driver zitten klooien, en nu die film uit is op DVD kon ik onlangs de originele trailer zien. Blijk ik vrijwel die trailer te hebben gemaakt."

Een totaalervaring met een gelijkwaardige rol voor beeld en geluid, dat is wat Van der Kaap wil bereiken. Dankzij de dynamiek van de live muziek acht hij de kans van slagen groter dan ooit: "Dit gaat verder dan alles wat ik hiervoor heb gedaan." Zo'n ideaal samengaan lukt zelden: in de concertzaal heeft het publiek meer belangstelling voor de muziek en levert de vj soms niet meer dan vrijblijvend behang, bij experimenten waar film wordt voorzien van een nieuwe geluidsband wint het verlangen naar de originele film. Nog steeds is op dit grensvlak sprake van onwennigheid, volgens Van der Kaap. "Mensen zijn niet gewend om video net zo te verknippen als muziek, omdat de techniek achterloopt. Binnenkort komt die mogelijkheid op grote schaal beschikbaar, dan gaat iedereen ook met video manipuleren. Daar kijk ik al jaren naar uit."

COORDINATE.INDENT voided Heineken NightLive, M.m.v. Elvis Costello, Toni Braxton, K's Choice en Roland Gift. Van 30 nov t/m 5 dec in Ahoy' Rotterdam.

( a d v e r t e n t i e s )