NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARK DUURSMA
De 'romantische komedie' kent een beperkt aantal varianten. Een onverwoestbare luidt als volgt: leuke, spontane en beetje gekke vrouw staat op het punt van trouwen met lieve, degelijke en zeer betrouwbare man. Op de valreep ontmoet ze een leuke, spontane en beetje gekke man. Wat te doen? Meestal komt het hier op neer: twee uur twijfelen tussen veiligheid en avontuur en aan het einde van de film kiezen voor het laatste.

IQ volgt de formule, maar doet dat zo nadrukkelijk dat het leuk is. Binnen vijf minuten heeft de vrouw gekozen. Bij de eerste ontmoeting van Meg Ryan, briljant wiskundige, en Tim Robbins, boerenslimme automonteur, is duidelijk dat ze samen onder een sterrenhemel zullen eindigen. Stephen Fry, aanstaande echtgenoot en briljant psycholoog, is kansloos. Robbins ziet meteen wat er mis is met het koppel als hij naar de kapotte motor van hun auto kijkt. "You got no spark", zegt hij tegen de ultiem-Britse Fry en vernedert hem verder door over 'vroegtijdige ontsteking' te beginnen.

De echte grap van IQ is dat de droomvrouw het nichtje blijkt te zijn van Albert Einstein, met fijne schmier en vet accent gespeeld door Walter Matthau. Geheel volgens de clichés die bij zijn reputatie horen, inclusief veel zelfspot. "Ah mister Einstein, E=mc!" roept iemand ter begroeting. " I hope so", is het droge antwoord. Oom Albert vindt dat zijn nichtje te veel met haar hoofd denkt en te weinig met haar hart. Bovendien kan een man die voor psychologische experimenten de genitaliën van ratten onder stroom zet, niet deugen.

Dus stelt hij samen met zijn maatjes Podolsky, Liebknecht en Gödel alles in het werk om zijn nichtje aan de monteur te helpen. De vier vrienden maken hun protégé tot een natuurkundig genie, de bedenker van koude fusie als brandstof voor ruimteraketten. Wat een geestige scène oplevert met rochelende wetenschappers die de juiste antwoorden bij een intelligentietest voorzeggen. Zelfs Eisenhower wordt bedrogen, maar het slimme nichtje ontdekt natuurlijk waarheid en liefde.

Inmiddels is het genre platgeslagen en is een slappe draak als Notting Hill de norm. Vijf jaar geleden werden feel good- movies nog met liefde gemaakt, met sprankelende acteurs en net zulke dialogen. Destijds mocht Fred Schepisi met zijn IQ de Nederlandse bioscoop niet in, een jaar eerder was zijn nog betere Six degrees of separation ook al geweerd. Vreemd.

IQ (Fred Schepisi, VS, 1994), Net5, 20.30-22.10u.