NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARK DUURSMA
Gong Li, ook wel bekend als 'die Chinese actrice waar Ruud Lubbers mee heeft gedanst', was model voordat ze actrice werd. Dat is te zien: ze is vooral erg mooi, zonder dat er veel te raden valt achter haar tamelijk wezenloze gezichtsuitdrukking. Zhang Yimou, de man die zijn vrouw verliet voor Gong Li en haar beroemd maakte, was cameraman voordat hij regisseur werd. Ook dat is te zien: hij overweldigt de kijker met spectaculaire beelden, vorm wint bij hem van inhoud.

Ondanks hun beperkingen hebben Gong Li en Zhang Yimou iets formidabels gedaan. Ze hebben Nederland, en eigenlijk het hele westen, de ogen geopend voor de Chinese cinema. Wat waren we blij met Het rode korenveld (1987), Ju Dou (1990) en Raise the Red Lantern (1991). Wat een kleur, wat een drama! En met de geur van illegaliteit, want soms verboden in eigen land, dat maakte het helemaal spannend. Ook al zagen wij het niet, kennelijk zaten er allemaal verwijzingen naar het huidige China verstopt in deze films. Onderdrukking, vaag genoeg om universeel te kunnen zijn. Noodlot in bordeauxrood, met Gong Li drie keer achter elkaar als jonge seksslavin van een ouwe feodale bruut.

In Raise the Red Lantern arriveert Gong Li als vierde vrouw in het huis van zo'n meester. De vrouwen wonen elk in een eigen woning rondom de binnenplaats, een ontstoken lantaren boven de deur geeft aan welke woning die nacht door meester zal worden bezocht. Na aanvankelijk verzet sluit de nieuw gearriveerde echtgenote zich aan bij het gekonkel om de gunst van de meester te winnen. Een wereld buiten de binnenplaats is er niet, een ontstoken lantaren is de grootste triomf denkbaar.

Het succes reikte verder dan het gebruikelijke filmhuispubliek: 146.000 Nederlandse bezoekers waren getuige van de strijd van Gong Li. Dankzij Raise the Red Lantern werd je niet langer uitgelachen als je voorstelde om naar een Chinese film te gaan, en dat is prachtig. Toch heb ik bij die eerste films van Zhang Yimou altijd het ongemakkelijke gevoel gehad dat hij ze voor óns maakte, om onze westerse zucht naar oosters exotisme te bevredigen. Het is te mooi, te glad. De passie zit in uiterlijkheden, niet in de geheime verlangens. En de authenticiteit van al dat exotische drama is ook betrekkelijk: Zhang maakte gebruik van kleurrijk Technicolor, ooit de trots van Hollywood.

Raise the Red Lantern (Zhang Yimou, China 1991), zondag, Ned.3, 14.00-16.07u.