NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Van een wat duf herhaalkanaal voor Franse tv-programma's heeft TV5 zich ontwikkeld tot een meer actuele nieuws- en vermaakzender. Dit weekeinde verzorgt het station een 24 uur durend programma vanuit Amsterdam.

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD

Eens huisvestte het afgedankte theater in de Parijse Rue Cognacq-Jay de eerste televisiestudio van Frankrijk - van een ontspanningszender voor gewonde Duitse soldaten in bezet Frankrijk. Nu is TV5 er gevestigd, een wereldomspannend tv-station voor de verbreiding van de Franse taal en cultuur in het buitenland.

Frankrijk toont zich traditiegetrouw genereus bij de culturele export naar het buitenland, uitvloeisel van een sedert de Franse revolutie bestaand werelds messianisme van een land dat de neiging heeft zich als bakermat van alle cultuur te beschouwen. En de Fransen waren er dus ook vroeg bij om die verspreiding per televisie ter hand te nemen, toen in de jaren tachtig de eerste omroepsatellieten verschenen waarmee individuele ontvangst met een schotel mogelijk was, en waarvan het signaal op de gloednieuwe kabelnetten kon worden doorgegeven.

TV5 is opgericht in 1984, als een gemeenschappelijke en ideële onderneming van de publieke Franse televisie (France Télévision), de commerciële tv-zender TF1 en de Franstalige publieke omroep van België en Zwitserland. Daarbij hebben zich nog later de Franstalige televisie van Canada, en de Franse zenders Arte (cultureel) en la Cinquième (educatief) gevoegd. Aanvankelijk fungeerde TV5 vooral als een vergaarbak van duffe herhalingen van de deelnemende zenders. Maar vorig jaar trad een nieuwe directeur aan, Jean Stock, die in een vorig leven overigens bij de commerciële Luxemburgse omroeporganisatie CLT werkte, en in de jaren tachtig heeft meegeholpen RTL-Véronique (nu RTL4) tegen de wil van de Nederlandse autoriteiten de kabelnetten op te krijgen. Stock heeft radicaal een eind gemaakt aan de rustig voortkabbelende programmering. De internationale televisie, legde hij eerder dit jaar tijdens een bezoek aan Nederland uit, wordt steeds competitiever en je kunt er niet meer van uitgaan dat de geïnteresseerden wel vanzelf de weg naar je station zullen vinden of kabelexploitanten zich geroepen voelen een Franstalige zender door te geven. De wervende kracht van TV5 moet worden vergroot door strenge horizontale programmering en wat in het Frans mooi 'multidiffusion' heet: een uitzending (talkshow, film of televisiefilm) die 's avonds op TV5 'in première gaat' is in de 24 uur daarna minstens nog één of twee keer te zien. Er is ook veel meer nieuws op TV5 dan vroeger. En het ligt in de bedoeling veel meer te gaan ondertitelen, niet alleen in het Frans, zoals nu, maar ook in vreemde talen waaronder Nederlands.

De Nederlandse markt is niet zeer groot voor TV5, dat zegt over de hele wereld 97 miljoen huishoudens te bereiken. Maar nog altijd beziet men in de Rue Cognacq-Jay Nederland met een zekere vertedering: het was een van de eerste bekabelde landen en bijna alle netten gaven vanaf 1984 TV5 door, al was het maar omdat er in die eerste jaren nog niet zo heel erg veel anders van de satelliet te plukken viel. Vandaar dan ook dat Nederland als eerste niet-francofone land in aanmerking komt voor de programmaformule Ça me dit. Onder deze woordspeling (tussen samedi (zaterdag) en een gemeenzame uitdrukking die 'lijkt me wel wat' betekent) herbergt Amsterdam vanavond, na Abidjan (Ivoorkust) en Marrakech (Marokko), de centrale presentatie van TV5 en is er aanleiding tot een groot aantal korte documentaires en korte reportages over onze hoofdstad. Eerder al is TV5, dat aanvankelijk over de hele wereld in dezelfde versie werd verspreid, gediversifieerd in vijf regionale versies met een eigen, aan het plaatselijk leefpatroon aangepast programmaschema voor Noord- en Zuid-Amerika, Europa, Afrika, het Midden-Oosten, Azië en Québec. Binnenkort komt daar nog een zevende versie voor Franstalig Europa bij, want TV5 blijkt een van de populairste zenders binnen digitale betaalpakketten op de satelliet, die in Frankrijk met bijna drie miljoen abonnees een hoge vlucht hebben genomen. Achter al deze strategie steekt natuurlijk het uiteindelijke streven, de Franse cultuur en taal aan de man brengen in een wereld waar het Engels zich tot de internationale taal bij uitstek ontwikkelt. In hoeverre TV5 aantrekkingskracht uitoefent op wie zich toch al niet op het Frans en Frankrijk richtte, is moeilijk na te gaan en TV5 heeft daarover ook geen cijfers beschikbaar.

Toch valt er in principe ook voor niet-francofielen veel te beleven op TV5, waarvan de programmering zich geenszins alleen richt op hoge cultuur. Een andere manier van televisiemaken bijvoorbeeld: waar in de Angelsaksische wereld, en ook bij ons, de televisie zich steeds meer richt op soaps en jachtige programma-formats van een half uur, ziet men in Frankrijk niet op tegen de productie van volwaardige televisiefilms, magazines en populaire praatprogramma's van twee uur of langer.

Ça me dit, TV5, zaterdag, vanaf 16.00 uur tot zondag 16.00 uur.