NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
Excite@Home
Door Jeroen van Bergeijk
Een koelkast die precies weet wanneer melk of vleeswaren op zijn,
vervolgens een bestelling verstuurt naar de plaatselijke supermarkt,
waarna de gevraagde boodschappen worden thuisbezorgd. En terwijl je een
biertje uit de koelkast haalt, kun je ondertussen ook je e-mail checken
en kijken wat de weersverwachting voor morgen is. Deze
'Internetkoelkast' bevindt zich in de keuken The Home of the Future, een
schitterend New Yorks appartement op een paar passen afstand van Andy
Warhols voormalige Factory aan Union Square. Het Home of the Future is
een initiatief van Internetbedrijf Excite@Home, dat Internettoegang via
de kabel aanbiedt.
Excite@Home is de grootste voorziener van Internet via de kabel in de Verenigde Staten en Canada. Het bedrijf heeft momenteel zo'n 620.000 abonnees. Dat is voor Amerikaanse begrippen niet zoveel, maar het is nog altijd bijna twee keer zoveel als directe concurrent, Time Warner, die het met 340.000 abonnees moet stellen. Samen bestrijkt het duo 90 procent van de markt. In het tweede kwartaal van dit jaar zette het bedrijf voor 100,4 miljoen dollar om en leed een verlies van 217,9 miljoen dollar. Het bedrijf hoopt begin volgende jaar quitte te spelen.
Sinds vorig jaar is Excite@Home ook in Nederland aktief. Samen met chipsfabrikant Intel en kabelmaatschappijen CasTel en Palet Kabelcom is Excite@Home een joint venture begonnen onder de naam @Home Nederland. De service is beschikbaar in (delen van) Brabant, Limburg, Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel. Momenteel beschikt @Home Nederland volgens woordvoerder Lucas Stassen over "enkele duizenden" abonnees.
De kracht van Excite@Home zit 'm in de combinatie van Internet via de kabel en daarop toegesneden diensten. Niet alleen is het bedrijf dus verantwoordelijk voor de fysieke infrastructuur, het zorgt er ook voor dat abonnees unieke content - zoals te zien in het Home of the Future - via hun kabelaansluiting te zien krijgen. Excite@Home ontstond begin dit jaar uit de fusie van Excite, een zogeheten webportaal die zaken als een zoekmachine, gratis e-mail, beursberichten en nieuws aanbiedt en @Home dat werd opgezet als Internetprovider voor de kabel.
Het verhaal achter Excite laat zich lezen als een jongensboek en oprichter Joe Kraus vertelt het in het New Yorkse Home of the Future met verve. In 1993 studeerde de 21-jarige Kraus aan Stanford University in Californië en besloot samen met vijf vrienden een eigen bedrijf te beginnen in de garage van zijn ouders. "Onze slogan was Unencumbered by reality [onbelast door de werkelijkheid] en dat was maar al te waar, want we hadden geen idee waar we aan begonnen. De verwarming bestond uit de droogtrommel van mijn moeder, de bureaustoelen hebben we bij Oracle gestolen. Mijn taak bestond er uit geld te krijgen. Mijn vrienden noemden me phone boy, omdat ik de godsganse dag aan de telefoon zat."
Het ging de goede kant op met het bedrijf toen Kraus slaagde startkapitaal los te peuteren van de in Internetkringen befaamde venture capital firma Kleiner, Perkins, Caufield en Byers. "Ik gaf hen een demo van ons product, wat toen niet veel meer was dan een simpele zoekmachine. Ze wilden weten hoe ik geld dacht te gaan verdienen. Geen flauw idee natuurlijk. Maar kennelijk vonden ze het toch wel aardig. Op een gegeven moment haalde een van die lui zijn zaktelefoon te voorschijn en bestelde met een telefoontje een enorme hard drive van 4000 dollar voor ons."
Na deze eerste investering liep het van een leien dakje voor Excite. De zoekmachine ontwikkelde zich al snel tot een webportaal en werd een populaire bestemming op Internet. Vandaag de dag is Excite na Yahoo de best bezochte webportaal. In 1996 ging Excite naar de beurs, drie jaar later werd het bedrijf door @Home voor 6,7 miljard dollar in aandelen overgenomen, hetgeen Kraus een slordige 350 miljoen dollar opleverde. "Ach ja, dat geld. Toen we onze eerste investering hadden binnengehaald, zijn we een ijsje gaan eten. Ik heb eerlijk gezegd geen tijd om van mijn succes te genieten."
Waar Kraus, tegenwoordig Vice-President Content, wel de tijd voor heeft is uitleggen hoe broadband - jargon voor supersnelle Internetverbindingen - de hele manier waarop we met Internet omgaan zal veranderen. "Internet via de kabel betekent dat je altijd toegang hebt. Dat wil zeggen je krijgt nooit een ingesprekstoon, sterker nog je hoeft helemaal niet meer in te bellen. En als je altijd een verbinding hebt, zie je dat je Internet heel anders gaat gebruiken. Stel je voor dat je vanavond naar de film wilt. Nu is het nog veel makkelijker om de krant erbij te halen als je wilt weten welke films er vanavond in de bioscoop bij jou in de buurt draaien. Maar als je een constante verbinding hebt, gebruik je de krant niet meer, dan is het veel makkelijker zoiets op Internet op te zoeken: zij het op je computer, zij het op je televisie. En dat geldt natuurlijk ook voor zaken als nieuws, weerberichten, aandelenkoersen etc."
Daar komt nog bij dat Internet niet alleen altijd 'aan' zal staan, dankzij de enorme hoeveelheid data die door de kabel geperst kunnen worden zal Internet ook steeds meer op televisie gaan lijken. Video via Internet, nu nog nauwelijks haalbaar, wordt met broadband gemeengoed. Dat zoiets de groei van de industrie zal bevorderen, staat volgens de experts wel vast.
De venture capital firma die een belangrijke rol speelde in het succes van Excite, stond ook aan de wieg van @Home Networks. @Home werd in 1995 opgezet door John Doerr van Kleiner, Perkins, Caufield & Byers, kabelgigant TCI en een serie kleinere Amerikaanse kabelmaatschappijen met het doel supersnelle Internet toegang aan te bieden via de kabel. De eerste werknemer van @Home Networks was Milo Medin, een legende in de Internetindustrie. Begin jaren tachtig was Medin werkzaam voor NASA en verantwoordelijk voor de creatie van een enorm computernetwerk dat zestien landen in zes continenten omspande. Vandaag de dag met de alomtegenwoordigheid van het Internet mag dat niet zo bijzonder lijken, destijds was dat een enorme prestatie. In latere jaren was hij een cruciale factor in de groei van het Internet. Hij was zo machtig dat hij in 1988 eigenhandig Scandinavië afsloot van het Internet omdat een Finse hacker - ongestoord door de plaatselijke autoriteiten - alsmaar probeerde in te breken op de computers van NASA.
In 1995 kreeg Medin een telefoontje van John Doerr. "Ik wist niet wat venture capital was, ik dacht dat het iets met advocaten te maken had", vertelt Medin in The Home of Future. En dus besteedde Medin, die er met zijn bloempotkapsel, vormloze schoenen en goedkope kostuum uitziet als de klassieke nerd, geen aandacht aan de man en belde hem nooit terug. Maar uiteindelijk na twee maanden wist Doerr Medin over te halen - hij liet zijn privé-vliegtuig overkomen - tot een ontbijtafspraak in Silicon Valley. "Na ik aangehoord had wat ze van plan waren, heb ik ze verteld dat hun plan waardeloos was. Ze keken alsof ik hun hondje had doodgereden."
Het oorspronkelijke plan van Doerr en consorten was om simpelweg de kabel geschikt te maken voor Internet. Met een redelijk simpele technische ingreep is namelijk van een gewone televisiekabel een broadbandkabel te maken. Maar Medin wees er terecht op dat in zo'n opzet geen rekening werd gehouden met de zogeheten bottlenecks van Internet. Ook al heb je een broadbandverbinding vanuit jouw huis, soms doet zich elders op Internet een opstopping voor en wordt die supersnelle verbinding waardeloos. Vergelijk het maar met een vierbaanssnelweg die opeens uitmondt in een zandweggetje. Binnen de kortste keren staat het verkeer op die vierbaanssnelweg muurvast.
De oplossing was volgens Medin om een heel nieuw eigen nationaal netwerk van kabels neer te leggen en kopieën van veel opgevraagde webpagina's - zogenaamde proxy's - dicht bij de eindgebruiker te brengen. Op die manier hoeft een websurfer in Californië die bijvoorbeeld de website van CNN bezoekt niet elke keer data uit Atlanta over te halen, maar kan hij dat simpelweg van de server bij hem in de buurt plukken.
Nadat de initiatiefnemers van @Home Medin hadden aangehoord, waren ze ervan overtuigd dat hij de man was die het bedrijf tot een succes kon maken. Medin: "Maar ik wilde helemaal niet weg bij NASA. Doerr begon over aandelen en hoe rijk ik wel niet zou worden, maar ik ben een man met een simpele smaak. Ik ben opgegroeid op een boerderij, ik hoef geen dure auto's of reizen om de wereld. Ik heb al die miljoenen helemaal niet nodig." Of het nu het geld, of zoals Medin zelf zegt "de uitdaging om de manier waarop we communiceren te veranderen" was, feit is dat Doerr er na twee maanden toch in slaagde de computernetwerk expert over te halen naar @Home te komen. In enkele jaren stampte Medin zijn geavanceerde supersnelle kabelnetwerk uit de grond en @Home was in business. Nadat begin dit jaar Excite werd overgenomen ontstond het huidige bedrijf.
Hoe mooi het allemaal lijkt, toch kent Excite@Home een aantal aanzienlijke problemen. De eerste is dat de beloofde hoge snelheid niet altijd kan worden waargemaakt. Gebruikers in het Californische stadje Fremont bijvoorbeeld hadden deze maand zo hun buik vol van @Home's slechte service - langzame verbindingen, beroerde afhandeling van klachten - dat de gemeenteraad een 'bill of rights' voor de broadband consument opstelde. Als @Home niet aan een serie richtlijnen voldoet kan ze in Fremont van de kabel geweerd worden.
Een ander probleem voor @Home en Internet via de kabel in het algemeen is concurrentie van de nieuwe technologie ADSL, waarmee ook in Nederland momenteel door de KPN wordt geëxperimenteerd. Ook ADSL biedt supersnelle Internettoegang, maar dan via gewone telefoonlijnen. Amerikaanse telefoonmaatschappijen zijn dit jaar op grote schaal met de introductie van ADSL begonnen en het is nog maar afwachten waar de voorkeur van de consument uiteindelijk naar uit zal gaan. Maar dat de nieuwe technologie een flink deel van de markt zal opsnoepen, staat wel vast.
En tot slot is er ook behoorlijk wat onrust binnen het bedrijf zelf. Grootaandeelhouder TCI is tegenwoordig in eigendom van telefoonmaatschappij AT&T en dat bedrijf lijkt veel te voelen voor een opsplitsing van Excite@Home. AT&T wil zich concentreren op haar core business, het leveren van infrastructuur. AT&T wil uitsluitend distributie verzorgen, van telefonie tot broadband, en de content aan anderen overlaten. Dat zou betekenen dat Excite weer in de verkoop wordt gedaan. Getuige berichtgeving in The New York Times en The Wall Street Journal voert AT&T dan ook geheime gesprekken met Yahoo, Microsoft en America Online die hun diensten wel via @Home willen aanbieden. Met name America Online vindt dat de broadband kabel, net als de ouderwetse televisiekabel en telefoonlijnen, voor meerdere partijen toegankelijk zou moeten zijn en voert daarvoor een fanatieke lobby in Washington. Aan de interne onrust binnen Excite@Home lijkt overigens tijdelijk een einde gekomen. Leo Hindery, de man die verantwoordelijk was voor de kabel- en Internetdivisie van AT&T en groot voorstander van het afstoten van Excite, nam begin deze maand zijn ontslag en dat zou er op kunnen duiden dat Excite@Home in zijn huidige vorm nog wel even zal blijven voortbestaan.
1 NOVEMBER 1999