NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Premier Kok kreeg gisteren in New York een rondleiding door Harlem, een verpauperde wijk waar wordt gewerkt aan herstel.

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG

NEW YORK, 29 SEPT. "Het is van grote betekenis voor Harlem dat een leider op het wereldtoneel, een regeringsleider van een G-7-natie, iemand met een zakelijk georiënteerde instelling en in het bezit van bewogenheid met de achtergestelden hier een bezoek brengt."

Terry Lane kwam gisteren superlatieven tekort toen het om minister- president Kok ging. (Nederland is geen lid van de G-7). Terry Lane is hoofd van de Upper Manhattan Empowerment Zone (UMEZ) en leidde zijn gast rond door de wijk Harlem. Kok is in de stad voor de Verenigde Naties maar hij had de ochtend van zijn 61ste verjaardag een paar uur vrij. Hij had te kennen gegeven wel iets te willen zien van de stadsvernieuwing. Kok, zijn vrouw Rita en de Nederlandse consul-generaal brachten eerst een bezoek aan het kantoor van de UMEZ en daarna ging het lopend en per busje langs enkele bezienswaardigheden en belangrijke projecten. Lane week niet van Koks zijde, beantwoordde elke vraag en stelde hem voor aan de diverse gastheren. Lane werkte hiervoor bij het New-Yorkse filiaal van ABN Amro. De UMEZ bestaat sinds 1994 en maakt deel uit van een initiatief om de meest verpauperde stadsdelen overal in de Verenigde Staten nieuw leven in te blazen. Het geld dat daarvoor uit Washington kwam, 100 miljoen dollar, is aangevuld met nog eens 100 miljoen dollar elk door deelstaat en stad. De 300 miljoen dollar voor 'Upper Manhattan', dat ook Washington Heights en Inwood omvat, komt deels ten goede aan Harlem.

Harlem begon als Nieuw Haarlem in 1658 toen Manhattan nog onder Nederlands gezag viel. Eén 'a' is eraf gevallen, maar de wijk Harlem is wereldberoemd omdat het in onze eeuw de zwarte hoofdstad van de westelijke wereld is geworden. Harlem spreekt tot de verbeelding en is qua naamsbekendheid zoiets als Coca Cola en Mickey Mouse. Maar de naam heeft nauwelijks meer een actuele inhoud. Toeristen aarzelen om het stadsdeel te bezoeken, want Harlem wordt tegenwoordig geassocieerd met misdaad en drugs. De UMEZ probeert iets aan die beeldvorming te veranderen.

Vanaf het UMEZ-kantoor aan Lenox Avenue, hoek 125ste Straat, ging de excursie zuidwaarts. De brede Avenue is een lust voor het oog en ook de huizen zijn hier en daar bijzonder. Ooit had Harlem de chique wijk van New York moeten worden maar door speculatie en een plotseling overschot ontstond leegstand, de prijzen kelderden en er ontstond een toeloop van arme zwarten uit het zuiden. De wijk was nog mooi maar door gebrek aan onderhoud verpauperde Harlem daarna in enkele decennia.

Tussen de 122ste en 123ste Straat is een dichtgetimmerde rij van statige huizen te zien, typische brownstones met een echte stoop. Stadsherstel in Harlem is een langetermijnproject. De UMEZ heeft zijn handen vol en dat zal nog wel een paar jaar zo blijven. Het noordelijk deel van Manhattan telt een half miljoen inwoners en is een dichtbebouwde stad in een stad.

Speciaal voor Kok staat een bezoekje aan St. Martin's Church op het programma. De kerk heeft sinds 1949 een carillon van Nederlandse klokken uit Heiligerlee. "We zouden graag Nederlandse carillonspelers langskrijgen", aldus pastor Johnson van de episcopaalse kerk. Bij het bezoek aan het North General Hospital leert Kok dat Harlem een gebied is met een van de hoogste sterftecijfers aan kanker in de VS. Directeur Harold Freeman legt uit dat slechte voeding, druggebruik en roken hun tol eisen. Per jaar komen er honderdduizend patiënten naar dit ziekenhuis. "Wie betaalt dat allemaal", vraagt Kok nuchter. Dat is inderdaad een probleem, want duizenden patiënten zijn niet verzekerd.

De laatste stop is het in aanbouw zijnde winkelcentrum Harlem USA. Het enorme winkel- en amusementscomplex is nog in aanbouw en heeft op dit moment veel weg van een parkeergarage. Bouwvakker Marcia Forrester (43), moeder van een dochter, heeft net lunchpauze en kijkt met verbazing naar de stoet van netjes geklede personen. Ze is opzichter en actief lid van de vakbond Mason & Tenders Union. Gevraagd of ze iets weet van Nederland, antwoordt ze: "Daar ben ik niet mee bekend." Van Kok heeft ze ook nog nooit gehoord. Volgens Forrester krijgt het winkelcomplex nog weinig bezoek. "Er is nog niet veel te zien." Binnen legt Lane uit dat enkele grote bedrijven, zoals Disney, als ankers in het complex komen en verder komt er onder meer een filmzalencomplex. "Weet u", zegt hij tegen Kok, "dat er op dit moment maar vier zalen zijn voor een half miljoen bewoners?"

Kok ziet goed dat de problemen in Harlem van een andere orde zijn dan in Nederlandse binnensteden. Desondanks is hij optimistisch over de toekomst van Harlem. "Bepaalde concepten werken overal", zegt hij. "De manier van aanpak is grotendeels hetzelfde, zij het dat de vergelijkbaarheid beperkt is." Terwijl Kok de pers te woord staat, vragen we Rita of ze nog iets speciaals gaan doen voor zijn verjaardag. "Jawel", zegt ze, "maar dat is een geheimpje."

( a d v e r t e n t i e s )