NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Moskovieten weten zeker dat 'donkere types' - uit de Kaukasus - achter de reeks desastreuze aanslagen zitten. De klopjacht op de daders dreigt te ontaarden in een pogrom.

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN

MOSKOU, 14 SEPT. "Dokoementi!" Op de metroperrons, de vogeltjes- of de autobandenmarkt, bij de treinstations en op het vrijwel verlaten Rode Plein - overal in Moskou blaffen agenten dat bevel. Nog geen tien jaar na de val van het Big Brother-systeem worden in Rusland opnieuw de contouren van een politiestaat zichtbaar.

Er is een Vijfde Colonne aan het werk. Niet een van dichters of dissidente kernfysici die verbanning verdienen, nee, de nieuwe "vijanden van het volk" zijn bommenleggers die hele woonflats in Moskou met bewoners en al opblazen.

"Terroristen hebben Rusland de oorlog verklaard", sprak president Boris Jeltsin nadat gistermorgen voor de derde keer in tien dagen tientallen Russen waren begraven onder het puin van hun instortende wooncomplex. In het Kremlin deelde hij korte bevelen uit. Jij, Vladimir Roesjhailo (de minister van Binnenlandse Zaken), gaat nu direct een anti-terroristisch hoofdkwartier oprichten. En jij, Joeri Loezjkov (de burgemeester van Moskou), krijgt vierentwintig uur de tijd om alle verdachte plekken in de stad te inspecteren, de kelders en de zolders, opslagplaatsen en leegstaande gebouwen.

"Kerncentrales, olieraffinaderijen, pijpleidingen en andere strategische objecten in het hele land zullen extra scherp bewaakt worden", verklaarde het staatshoofd. Zijn premier beloofde een patrouillerende politieman voor de ingang van elke Moskouse flat, ook al zijn er daar 30.000 van. Al eerder had een eenheid van 4000 militairen van de Binnenlandse Veiligheidstroepen zich, gekleed in blauwe politie- uniformen, over de stad verspreid.

Maar het verst van alles gaat het speciale regime dat burgemeester Loezjkov heeft ingesteld. Ongewenste "gasten", diegenen die zonder dringende reden in de Russische hoofdstad verblijven, zullen vanaf vandaag worden verwijderd. Wie geen propiska bezit, een woonvergunning voor Moskou, moet zich opnieuw laten registreren bij de politie. Bij verscherpte controles langs de uitvalswegen ("Dokoementi!") worden de donker ogende illegalen eruit gepikt. De gouverneur van de regio Groter- Moskou heeft al voorgesteld de arrestanten in voormalige vakantiekampen samen te drijven, alvorens ze collectief te deporteren, terug naar de Kaukasus.

Want dat de daders Tsjetsjenen of andere "donkere types" zijn, kortweg zwartkonten genoemd, dat staat voor vrijwel iedereen vast. De klopjacht op de terroristen dreigt dan ook te ontaarden in pogroms tegen de Kaukasische bevolking in Moskou. De stemming onder de Moskovieten is daar naar. Zelfs de verslaggever van de populaire Moskovski Komsomolets schrijft vanmorgen dat "zijn vuisten beginnen te jeuken zodra hij een Kaukasisch type op straat ziet".

Inspelend op het sentiment van angst en woede stelt hij voor om - als de terreurdaden doorgaan - Tsjetsjenië te straffen "met bacteriologische wapens, napalm en alle andere voorraden uit ons ooit zo sterke leger." Als tegenwicht waarschuwt de ochtendkrant Segodnja voor etnische razzia's en lynchpartijen. Onder de kop "En verder - slechts paniek?" schrijft het blad dat een terrorist "geen bebaarde man in rafelige kleren is, met een grote tas en zonder verblijfspapieren".

Maar die oproep tot bezinning is niet aan het grote publiek besteed - dat wil wraak. Burgemeester Loezjkov weet dat, en dus stelt hij voor om een muur om Tsjetsjenië te bouwen. The Moscow Times probeert hem tot de orde te roepen: "In navolging op de explosies in Moskou, die al een zware tol hebben geëist, kan een explosie van xenofobie binnenkort zijn eigen slachtoffers eisen."

Honderden "zwartkonten" in Moskou zijn al ingerekend, meestal op vage of verzonnen beschuldigingen van drugsbezit. "Politici en de massamedia zetten een is-gelijk-teken tussen moslims en gewapende bendes", signaleert de voorzitter van de Russische Bond van Moefti's. De ironie wil dat de besnorde Georgiër Josef Stalin vandaag de dag niet over de Moskouse pleinen of markten zou kunnen lopen, zonder keer op keer staande te worden gehouden door een "Dokoementi!" eisende agent. Maar de selectie op uiterlijk en etnische afkomst is in volle gang, en dreigt een van de kenmerken te worden van de in aanbouw zijnde politiestaat.

( a d v e r t e n t i e s )