NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

BAS BLOKKER
Om de een of andere reden staat Miller's Crossing in de hiërarchie van Coen-films tamelijk laag aangeschreven, om en nabij The Hudsucker Proxy.

Misschien omdat het zo nadrukkelijk een gangsterfilm is, hoeveel stunts de broers ook uithalen binnen de spelregels van het genre. Misschien ook omdat Joel en Ethan Coen een writer's block kregen tijdens het schrijven van Miller's Crossing en in die geestestoestand schreven zij de tamelijk sublieme Barton Fink - misschien heeft die Miller's Crossing overschaduwd. Ten onrechte dan, want Miller's Crossing is een echte Coen: meer vorm dan vent, zullen we maar zeggen. Het gaat eigenlijk nergens over, maar de plot zit geramd, de dialogen ronken en de beelden zijn briljant. Het begin al. Een eivormige Italiaan komt zich beklagen bij een Ierse godfather (Albert Finney). Hij is belazerd, hij had veel geld ingezet op een 'gekochte' (fixed) bokswedstrijd, toen ineens ook een heleboel anderen begonnen te wedden op die ongedachte bokskampioen. Dus kreeg de Italiaan nog nauwelijks iets voor zijn inleg terug. "Als een zakenman al niet meer kan vertrouwen op een fix, waar kan hij dan nog wel op vertrouwen? Voor een beetje redelijke uitbetaling moet je je weer op het geluk verlaten - en dan zijn we terug bij de anarchie, in de jungle."

Zijn verzoek is of de Ierse gangsters ene Bernie willen afknallen, want die zou de fix hebben verraden. De Ierse boef Tom (Gabriel Byrne, erg mooi) vindt dat een schappelijke vraag. Maar zijn baas wil niet, die slaapt namelijk met Bernies zuster (net als, stiekem, Tom). En dus wordt het oorlog tussen de Italianen en de Ieren. En tussen Tom en zijn baas.

Dat houdt de film aan de gang . Maar wat hem pas goed maakt is de luister van beelden (een moordaanslag als een ballet van tommyguns), de hilarische maar in alle ernst gedebiteerde gangsterwijsheden (bij een executie: always put one in the brain), de running gags (held Tom krijgt voortdurend, bijna sleurachtig klappen: no hard feelings?) en de acteurs. Soms lijken ze stripfiguren, maar soms zijn ze zo ambivalent zoals je ze nooit in een tekeningetje had kunnen bevriezen. Ze zijn allemaal goed, maar vaste Coen-ster John Turturro steekt er toch nog bovenuit als de glibberige Bernie.

Joel en Ethan Coen zijn de ware erfgenamen van het surrealisme.

Miller's Crossing (Joel Coen, VS, 1990), Net5, 22.15-0.10u.