NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Even leek het er gisteren op dat de blokkadecrisis rond Orahovac in Kosovo was opgelost. Maar UÇK-chef Hashim Thaçi zaaide uiteindelijk slechts heel veel verwarring.

Door onze redacteur PETRA DE KONING

ORAHOVAC, 2 SEPT. Heel even denken de Albanezen van Orahovac deze woensdagmiddag dat ze gewonnen hebben. Al bijna twee weken lang blokkeren ze de wegen rond hun stad en de dorpen eromheen. Ze verzetten zich tegen de komst van Russische KFOR-militairen naar hun gebied, in het zuiden van Kosovo, omdat Russische huurlingen dit voorjaar in Orahovac met de Serviërs zouden hebben meegevochten.

Nu is onverwachts Hashim Thaçi bij de protesterende Albanezen op bezoek gekomen, in een helikopter. Hij is leider van het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK en zelfbenoemd premier van Kosovo. Thaçi onderhandelde deze week met de commandant van KFOR over de crisis in Orahovac. "Ik heb een mededeling voor u", zegt hij. "Er komen géén Russische militairen naar Orahovac." De Albanezen juichen. Het is voorbij, denken ze, we hebben onze zin gekregen en Thaçi is geweldig.

Maar de organisatoren van de blokkades overleggen zenuwachtig met elkaar. Voordat Thaçi de demonstranten toesprak, had hij in een tent langs de weg tegen hen gezegd: er komen geen Russische troepen in de stad Orahovac. Ze hadden geklapt, maar nu twijfelen ze: het kon toch niet waar zijn dat er wel Russen kwamen in de dorpen bij de stad? Een van de organisatoren vertelt de anderen wat hij Thaçi had horen zeggen, onderweg van de helikopter naar de tent, tegen een man die hem smeekte de Russen uit de buurt te houden: "Maar ze moeten toch érgens blijven."

In het gemeentehuis van Orahovac praat Thaçi opnieuw met de leiders van de protesten. Hij had, zegt een van de organisatoren na afloop, maar een paar minuten voor ze. Ze hadden hem voorzichtig hun probleem voorgelegd: de stad, dat was toch niet hetzelfde als de gemeente, de dorpen horen er ook bij. En vooral daar had men zo hevig geleden in de oorlog, ze zouden de Russen nooit accepteren. Maar Thaçi had niet gereageerd, hij had alleen gezegd: "De regering blijft u steunen bij uw acties."

Ook de KFOR-commandanten dachten gistermiddag heel even dat er een eind kwam aan de blokkades. In hun gesprekken, dachten ze, hadden ze Hashim Thaçi ervan overtuigd dat het niet anders kon dan dat de NAVO- beslissing werd uitgevoerd: de Russen naar Orahovac, en de Nederlandse Gele Rijders, die daar de afgelopen tweeëneenhalve maand hebben gezeten, naar elders. Nu was Thaçi op weg gegaan naar Orahovac met een boodschap voor de Albanezen, hij zou hen ervan overtuigen dat ze de blokkades moesten opheffen. Aan het eind van de ochtend hoorden de Nederlandse militairen in Orahovac dat de oplossing nabij was. Om één uur woensdagmiddag staat overste Van Loon, commandant van de Nederlandse militairen in Kosovo, bij de helikopter-landingsbaan naast het kamp te wachten op Thaçi. Want zo hebben KFOR en Thaçi het afgesproken: Thaçi zou door de Nederlanders worden begeleid naar de blokkades. Maar om half drie staat de overste er nog, en Thaçi is dan alweer bijna weg uit Orahovac: hij is rechtstreeks naar de grootste blokkade gevlogen, ten noorden van de stad. Om kwart voor drie rijden Van Loon en zijn woordvoerder het basiskamp bij Orahovac weer op. Van Loon loopt naar binnen, zijn woordvoerder kan nauwelijks geloven dat Thaçi echt al is geland, op een andere plek. En wat? Heeft hij tegen de Albanezen gezegd dat er geen Russen in Orahovac komen? "Dat kan niet waar zijn."

Ruim een week lang hadden de Nederlandse militairen met de Duitsers, die het zuiden van Kosovo de leiding hebben, zelf overleg georganiseerd tussen de Russen en de Albanezen en de Serviërs van Orahovac. De Albanezen hadden de Russische KFOR-generaal verteld over de Russische huurlingen, ze hadden gezegd dat ze bang waren dat de Russen alleen de Serviërs kwamen beschermen en Servische oorlogsmisdadigers in Orahovac - de Nederlanders hebben nog zo'n twaalf namen van serieuze verdachten - zouden laten ontsnappen naar Servië. De Serviërs hadden gezegd dat ze graag de Russen wilden, maar dat ze nog liever met de Albanezen afspraken maakten over hoe ze nu samen verder konden leven. En de Russen hadden uitgelegd dat zij natuurlijk niets te maken hadden met de huurlingen. "Iedereen begreep elkaar", zegt woordvoerder Mike Bos van de Gele Rijders. Maar er veranderde niets.

Begin deze week kwamen de Russen opeens niet meer opdagen, de Nederlanders weten nog steeds niet waarom. Daarna werd het overleg op hoger niveau gevoerd: KFOR-commandat Mike Jackson praatte met Thaçi. De Nederlanders hoorden dat de problemen werden opgelost, ze konden weg, de Russen kwamen hun taken overnemen. Maar woensdag aan het eind van de middag zegt Bos: "We zijn weer geen fluit opgeschoten, we kunnen niks anders dan maar weer afwachten."

Voordat Thaçi die middag aan zijn toespraak begon, waren de Albanezen van Orahovac er al niet helemaal gerust op geweest. Misschien kwam Thaçi wel vertellen dat er een compromis was gesloten. Thaçi's bodyguard had buiten de tent waarin Thaçi praatte met de organisatoren, geprobeerd de menigte "Thaçi, Thaçi' te laten roepen. Maar de Albanezen waren stil gebleven. Pas toen hij de tent uit kwam en de lijfwacht als eerste inzette, hadden ze zijn naam geschreeuwd.

Een half uur nadat Thaçi is vertrokken, worden de Albanezen bij de blokkades toegesproken door het organiserend comité. Ze kunnen stoppen met feestvieren, Thaçi's mededeling over de Russen was alleen over de stad gegaan, niet over de dorpen, de blokkades bleven waar ze waren.

Of ze door Thaçi voor de gek zijn gehouden? Nee, zegt Hisen Bugari, boer uit een dorp bij Orahovac. "Hij bedoelde het goed, hij doet zijn best voor ons."

( a d v e r t e n t i e s )