NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Vochtige pagina's en weke omslagen

Niet alleen boeken en catalogi maar ook stoelen en tien tot twintig 20ste-eeuwse kunstwerken blijken gisteren in de kletsnatte kelders van Museum Boijmans Van Beuningen te zijn beschadigd.

Door onze redacteur MARIANNE VERMEIJDEN

ROTTERDAM, 11 AUG. Een griezelig smalle bibliotheektrap naar beneden, een betonnen kruipgang door en dan ineens een halve meter lager glinstert daar, zover het oog reikt, het kwaad waar elke museumconservator voor huivert. Water, water en nog eens water. Als een glazen tapijt van enkele honderden vierkante meters heeft het zowel de bibliotheek-kelder als de nog grotere opslagkelder aan de voorzijde van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam vaak kuithoog toegedekt.

Ondanks talloze, andere meldingen van wateroverlast die om half zes gistermorgen lagen te wachten, rukten er meteen vijf wagens met twee dozijn brandweermannen uit, gewapend met zuigers en aggregaten. Met dertien dompelpompen werd eerst de ondergrondse museumvoorzijde aangepakt. De daar stampende elektro-motoren voor de klimaatbeheersing, opgesteld onder een hemel van pijpleidingen en tussen stellingkasten vol kunstnijverheid, affiches en museumcatalogi, zouden niet alleen kortsluiting veroorzaken, maar ook het al aanwezige personeel elektrocuteren. "En dan hadden we meteen de huidige vacaturestop kunnen opheffen", aldus Piet de Jonge, conservator moderne kunst.

Inmiddels zijn er vier uur verstreken. De brandweer puft even uit op de binnenplaats, museummedewerkers hinkstappen nog met volle emmers water over de rubberen afvoerslangen alsof het dagelijkse routine is, anderen leggen in de bibliotheek behoedzaam papiertjes tussen de vochtige boekpagina's. De kamervloer van de vakantie-afwezige museumdirecteur ligt bezaaid met weke jaarverslagen, met Picasso-naslagwerken en de 19de-eeuwse, lederen omslagen van L'Histoire de France. Een etage lager drijven tussen zandzakken en lege kastplanken nog flarden bruin papiermaché, die misschien ooit als boekenkaften fungeerden.

Duizenden ernstig beschadigde, veelal drijfnatte 19de- en 20ste boeken en veilingcatalogi zijn al in hoog tempo naar een koelveem in een van de havens afgevoerd. Door ze snel te vriesdrogen wordt de schimmel voorkomen die binnen zes tot 24 uur het papier binnenkruipt. Men vreest vooral het ergste voor de oude veilingcatalogi, onvervangbare naslagwerken voor herkomst en vervalsing van kunstwerken, omdat ze op glad, dus snel klevend papier werden gedrukt. De kosten voor restauratie schommelen tussen de vijf tot zeven ton.

Ook stukken kunstnijverheid, zoals stoelen van de Nieuwe Bouwen- architect J.J.P. Oud, blijken te zijn aangetast, evenals een tien, tot twintig in kisten verpakte eigentijdse kunstwerken. "Aantallen en details weten we nog niet. We willen eerst alles op het droge hebben", volgens De Jonge, die inmiddels samen met collega's al tientallen beelden vanuit de soppende ondergrond op houten paletten heeft gedeponeerd.

Er is een gemaal van de gemeente te laat in werking getreden, zegt iemand. Nee, een inspectieluik heeft het onder druk van het overvloedige rioolwater begeven, beweert de ander. En dat laatste constateerde ook de brandweer. De fundering van het in 1935 voltooide museum ligt als een grote, dichte doos in de grond verborgen. Via dat laagbijdegrondse luik kreeg het water vrij spel in het uitgestrekte kelderdoolhof.

Waarom conserveert men een kunsthistorische bibliotheek voor bronnenonderzoek, de belangrijkste in Nederland na die van het Rijksmuseum in Amsterdam, in een kelder die ook nog op steenworp-afstand van een flinke vijver ligt? "Ach, ik werk al 25 jaar in dit museum en er is nooit wat gebeurd", zegt Willem Metzelaar, coördinator onderhoud en huisvesting. "En als we die bibliotheek op zolder hadden ondergebracht, had het daar weer kunnen gaan lekken", meent De Jonge. Een bibliotheek die overigens straks, na de ophanden zijnde uitbreiding van het museum, on line zal zijn en over een veel ruimere behuizing zal beschikken. Langer dan tien jaar geleden rukte de brandweer voor het laatst naar Museum Boijmans uit voor een nu anekdotisch incident. Een van de inmiddels verdwenen conservatoren was even een luchtje gaan scheppen, niet meer wetende dat er op een butagasbrandertje in zijn bureaulade een uitsmijter lag aan te bakken. Voor brandweer- officier van dienst Paul Weijling en zijn manschappen was het dus gistermorgen een zeer uitzonderlijke klus. "De meeste van ons zijn op schoolreisje voor het laatst in dit museum geweest. Misschien komen we straks op een wat rustigere dag weer eens een keer rondkijken."

( a d v e r t e n t i e s )