NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur THEO WESTERWOUDT
ROTTERDAM, 10 AUG. De adviesprijs van Shell in Nederland voor de meest getankte benzinesoort, Euro loodvrij, is gisteren omhoog gegaan naar een record van 2,29 gulden per liter. Morgen komt daar nog een verhoging bij, tot 2,32 gulden per liter. Zo'n 75 procent van dat bedrag gaat naar de staat via de accijns op benzine, de btw en de brandstofheffingen.

Als in de Verenigde Staten de familycar van stal wordt gehaald voor de jaarlijkse vakantietrip, stijgt de benzineprijs niet alleen in Amerika maar ook in Europa. En dat terwijl Amerikanen nog altijd profiteren van veel lagere brandstofprijzen dan een Europaan gewend is, omdat ze nauwelijks accijns betalen.

Het blijft ongelijk verdeeld in de wereld, met inkomens, prijzen en inflatie. De vrije oliemarkt met zijn internationale prijzen draagt daar fors aan bij. Een jaar lang hebben grootverbruikers van brandstoffen geprofiteerd van extreem lage olieprijzen omdat er veel te veel olie werd geproduceerd en de opslagtanks overal in de wereld mudvol zaten.

De automobilist in Nederland merkte daar maar weinig van, door de relatief hoge belastingen. Eind december, toen de benzineprijs tot ruim 2 gulden per liter was gedaald, kwam de overheid met een accijnsverhoging, waardoor de prijs aan de pomp weer opliep.

Maar sinds maart, toen de OPEC-landen besloten tot een forse productieverlaging, is ook de olieprijs weer fors opgelopen. Gisteren sloot de notering voor Noordzee-olie Brent op de termijnmarkt in Londen op 20,50 dollar per vat (159 liter), het hoogste niveau in twintig maanden. Bijna hebben de OPEC-landen hun richtprijs van 21 dollar bereikt. Voor de toonaangevende Amerikaanse oliesoort West Texas Intermediate werd gisteren in New York zelfs 21,30 dollar neergeteld.

Daar komt nu het gecombineerde effect van de piekvraag in de Verenigde Staten en de sterke dollarkoers bij. Amerikanen gaan massaal met vakantie, en bijna allemaal rijden ze in grote auto's die benzine slurpen. Dat leidt tot een forse stijging van de Platt's notering voor brandstoffen (de internationale prijsnoteringen voor benzines, dieselolie, huisbrandolie en dergelijke, in Londen).

Handelaren speculeren er dan op dat de prijs nog verder oploopt. "Je kunt het duidelijk zien op de schermen van de traders", zegt woordvoerder Henk Bonder van Shell. "Het is papieren handel. Ze kopen snel termijncontracten en doen die weer van de hand als de prijs door die extra hoge vraag stijgt." Maar ook de fysieke handel, de echte levering en afname van brandstoffen, vertoont extra dynamiek als de prijzen oplopen.

Rotterdamse tankers varen naar Louisiana

Zo levendig is die handel al dat er nu tankers met benzine van Rotterdam naar Louisiana varen, omdat de voorraden in de VS krap zijn. Daarvan profiteren Shell en andere oliemaatschappijen die sterk zijn in raffinage. De extra transportkosten komen er makkelijk uit bij grote verschepingen. In het dichtbevolkte Westen van de VS is de vraag zo groot dat er zelfs benzine vanuit Texas met een grote omweg via het Panamakanaal naar Californië wordt getransporteerd, zegt Gijs van Dam, marktanalist van Smith Barney in Amsterdam.

Niet alleen de familycar is debet aan die krappe voorraden. Een extra factor is dat raffinaderijen juist in het zomerseizoen hun onderhoudsbeurten plannen. In de winter komt dat slecht uit, omdat er dan in de VS grote hoeveelheden huisbrandolie moeten worden geproduceerd. Grote delen van het platteland en stedelijke buitenwijken in Amerika en Canada zijn voor verwarming daarvan, terwijl ook het benzineverbruik 's winters redelijk hoog is door de koude.

Aan de stijging van de olieprijs lijkt nog geen einde te komen, verwacht Gijs van Dam. Want vanmorgen publiceerde het Internationaal Energie Agentschap in Parijs nieuwe ramingen over de vraag naar ruwe olie. In het vierde kwartaal zullen de voorraden snel slinken, voorspelt het IEA, en volgend jaar gaat de wereldvraag met 1,9 miljoen vaten per dag omhoog, tegen 900.000 vaten dit jaar. Een van de grote spelers is China, dat met een grote productie lange tijd in zijn eigen, binnenlandse verbruik kon voorzien maar nu zijn import snel ziet stijgen. Rusland daarentegen, zal de rest van het jaar minder exporteren vanwege de energiecrisis in Siberië en in de Oostelijke regio rond Vladiwostok.

( a d v e r t e n t i e s )