NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door een onzer redacteuren
HOOFDDORP, 28 JULI. Voorzitter J. van der Vlist van het Tijdelijk Overleg Platform Schiphol (TOPS) vindt dat de politiek snel duidelijkheid moet scheppen over de milieunormen voor Schiphol. Volgens Van der Vlist is er "binnen de huidige randvoorwaarden geen mogelijkheid om de partijen bij elkaar te brengen".

Vanmorgen presenteerde het TOPS, waarin de luchtvaartsector, milieu- en bewonersorganisaties en enkele maatschappelijke en bestuurlijke organen zijn vertegenwoordigd, een sterk verdeeld advies over de milieukaders voor de luchthaven. Minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) reageerde vanmorgen teleurgesteld op de uitkomsten van het TOPS.

Hoewel alle betrokken partijen positief zijn over de dialoog in het TOPS, werd vanmorgen bij de presentatie van de uitkomsten in Hoofddorp duidelijk hoe scherp de tegenstellingen zijn. De luchtvaartsector stelde in een reactie dat de voorgestelde groei van Schiphol (tot 460.000 vliegbewegingen in 2002) mogelijk blijft binnen de nu geldende milieugrenzen, terwijl de milieuorganisaties juist betoogden dat de besprekingen in het TOPS hebben aangetoond dat de groei voorlopig bevroren moet worden. Volgens Van der Vlist is het gebrek aan gegevens over factoren als geluidsoverlast, veiligheid en stank er de oorzaak van dat er te veel langs elkaar heen wordt gepraat. Ook de vele onduidelijkheden in de wet zorgen volgens hem voor verwarring. Het TOPS heeft, naast de oproep aan de politiek, dan ook een aantal onderzoeken geadviseerd die objectieve gegevens moeten opleveren. Aan de hand daarvan wil het TOPS vervolgens de onderhandelingen voortzetten.

Volgens Van der Vlist moet 'Den Haag' zich niet meer bezighouden met het bepalen van het aantal vliegbewegingen. "Dat moet het bedrijf zelf doen, maar dat kan alleen maar als de grenzen hard zijn". Alle partijen in het TOPS zijn het erover eens dat er een nieuwe methodiek moet worden ontwikkeld voor het bepalen van de geluidsoverlast.

De milieubeweging vindt dat de huidige wet (waarin wordt uitgegaan van het omstreden Ke-zonestelsel) onverkort gehandhaafd moet blijven, zolang er geen nieuw systeem is. Suggesties dat het zonestelsel kan worden verruimd in afwachting van een nieuwe wet, noemde woordvoerder W. Duyvendak vanmorgen " bij de beesten af". Schiphol overschrijdt dit najaar waarschijnlijk de huidige normering, waardoor opnieuw gedoogd zou moeten worden om groei mogelijk te maken.

'Harde grenzen nodig bij luchtvaart'

Het TOPS-overleg over Schiphol is vastgelopen in onderlinge tegenstellingen. Hoe nu verder? Een gesprek met ir. J. van der Vlist, voorzitter van het TOPS.

Door onze redacteur JOOST ORANJE

HOOFDDORP, 28 JULI. "Ach, 't is van welke kant je het verhaal wilt bekijken." Ir. J. van der Vlist, voorzitter van het Tijdelijk Overleg Platform Schiphol (TOPS) blijft er laconiek onder. Natuurlijk, ook hij is realist genoeg om te onderkennen dat advies dat het TOPS vanmorgen op het raadshuis van de gemeente Haarlemmermeer presenteerde, bol staat van de fundamentele tegenstellingen tussen de verschillende deelnemers (luchtvaartsector, milieu- en bewonersorganisaties en verschillende bestuurlijke- en maatschappelijke organisaties). Maar Van der Vlist, oud-gedeputeerde voor de PvdA in Zuid-Holland, wil tegelijkertijd onderstrepen dat er ook "iets bijzonders" is gebeurd. "De milieufoto van Schiphol die nu door het TOPS gemaakt is, wordt door niemand ontkend. Grote winst is dat alle partijen in ieder geval over hetzelfde praten." Maar was het niet de bedoeling dat er ook oplossingen zouden worden gevonden? Van der Vlist: "Dat zou natuurlijk mooi zijn, maar mijn opdracht was een genormaliseerde relatie tussen Schiphol en de milieubeweging tot stand te brengen. Dat is gelukt en dat is winst."

Het 'Groene Poldermodel', zoals het TOPS ook wel is genoemd, heeft toch wel meer ambitie dan alleen een genormaliseerde relatie?

"Ik heb dat begrip 'Groene Poldermodel' niet bedacht. Ik vind het allemaal prachtig, maar zo'n model werkt alleen maar als er heldere kaders worden gesteld. En we hebben in het TOPS unaniem geconstateerd dat dat niet het geval is."

De politiek had gehoopt dat u als TOPS die kaders zou hebben geschapen.

"Waar is de politiek voor ingehuurd? Om knopen door te hakken toch? Dat moeten ze nu echt gaan doen. Je kunt niet van de partijen in het TOPS verwachten dat ze maar een beetje met elkaar praten zonder dat ze duidelijk weten wat de grenzen zijn. De politiek heeft Schiphol altijd alleen maar afgerekend via het systeem van de geluidscontouren, de Ke- problematiek. En die methodiek is nog niet waarheidsgetrouw ook. Bovendien is er veel meer: luchtvervuiling, vliegen in de nacht, de veiligheid. Over al die zaken zijn nooit duidelijke normen door de overheid gesteld. Dat moet nu dus snel gebeuren en dan kunnen wij verder."

Verder? Op de meest wezenlijke punten, zo is te lezen in het TOPS- advies, liggen de meningen mijlenver uit elkaar

"Ja, maar alleen de echte waarheid leidt tot maatregelen. Daarom adviseren we ook onderzoek te doen naar een aantal belangrijke aspecten, zoals de veiligheid en de nieuwe 'schillensystematiek' voor geluidsoverlast. En zo zijn er nog heel veel onbekende factoren die nader moeten worden uitgezocht, zoals gegevens over stank of geur. Het TOPS heeft de afgelopen maanden al tal van nieuwe feiten boven water gebracht, maar er is veel meer. Als die feiten op tafel liggen én als we weten wat de overheid nou eigenlijk precies wil, kunnen we écht gaan onderhandelen. Dan komt er hopelijk ook een einde aan de situatie dat partijen vooral veel energie steken in het interpreteren van elkaars standpunten, maar echt verder kijken op basis van objectieve gegevens. Dit is een langdurig proces, hoor."

Maar die tijd is er toch helemaal niet? Over een paar maanden overschrijdt Schiphol de geluidszone waarschijnlijk weer, moet er weer gedoogd worden en dreigen er wellicht rechtszaken.

"Daarom is duidelijkheid ook zo belangrijk, bijvoorbeeld met het instellen van echt economisch voelbare boetemaatregelen. Als die duidelijkheid er is, hoop ik dat de dialoog in het TOPS zo serieus zal blijken te zijn, dat de milieubeweging zich goed realiseert dat ze moet investeren om verder te komen en niet meteen naar de rechter holt. En dat de luchtvaartsector inziet dat ze dus wezenlijke stappen moet nemen. Daar hebben ze ook allebei belang bij: Schiphol wil niet ieder moment voor de rechter staan, de milieubeweging wil ook werkelijk eens resultaten boeken."

Toch gaat de groei door, terwijl de milieunormen volgens het TOPS niet duidelijk genoeg zijn. Dat is toch geen werkbare situatie?

"Dat is moeilijk, maar ook realiteit. Vergeet u niet dat Schiphol tien jaar achter loopt als het gaat om het in beeld brengen van hun eigen milieusituatie en maatregelen. Deze onderneming weet bijvoorbeeld veel minder van haar eigen emissies dan bedrijven als Shell of Hoogovens. En ze hoefde dat ook niet te weten, alles werd immers samen met de sector en de overheid geregeld. Bovendien hadden ze maar heel weinig handvaten. Als ik zie dat de wet zeer onduidelijk is over de veiligheidsnormen rond Schiphol, maar dat de Tweede Kamer wel een motie aanneemt waarin ze zegt dat die veiligheidssituatie niet mag verslechteren ten opzichte van 1990..."

Dan?

"...Dan denk ik dat ze niet precies weten waar ze het over hebben. Of dat ze koud en warm willen blazen tegelijk. Ik zal het duidelijk zeggen: binnen de huidige randvoorwaarden zie ik geen mogelijkheid de partijen bij elkaar te brengen. Ik kan standpunten inventariseren en dan houdt het echt op."

U vindt dus eigenlijk dat Den Haag altijd te passief is geweest in de Schiphol-problematiek?

"Eén ding weet ik zeker: als je geen harde grenzen stelt aan de luchtvaartsector, zullen ze ook geen keuzes maken. Dat is een heel logisch proces. Ze zien er echt het belang wel van in, maar moeten wel weten waar ze aan toe zijn. PvdA-fractieleider Melkert heeft gesteld dat er schoon schip gemaakt moest worden in de Schiphol-discussie. Ik zou zeggen: begin er dan nu mee!"

( a d v e r t e n t i e s )