NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Russisch hof bevestigt wet op oorlogskunst

Door onze kunstredactie
MOSKOU, 20 JULI. De Russische wet op de nationalisering van oorlogsbuit is dinsdag in werking getreden. Het constitutionele gerechtshof bevestigde de wet op hoofdonderdelen. Dat geldt ook voor de door president Jeltsin aangevochten bepaling over nationalisering van in Duitsland buitgemaakte kunst.

"Dat betekent dat de wet nu, rekenig houdend met de uitspraak, wordt uitgevoerd", zei Jeltsins vertegenwoordiger Michail Mitjoekov bij het hof. Dat bepaalde dat "agressor-landen geen enkel recht op aanspraak hebben tot teruggave van hun cultuurgoederen, wèl burgers en organisaties die slachtoffer werden van de holocaust en het Hitler- regiem."

Jeltsins argument was dat de wet strijdig is met internationale verdragen. Het parlement vond dat de kunststukken een gepaste compensatie zijn voor de vernietiging van Russisch erfgoed tijdens de Tweede Wereldoorlog. De afgevaardigden hadden eerder Jeltsins veto over de wet vernietigd. Die stapte daarop naar het hof. De president deed dit mede omdat hij goede (handels)betrekkingen met Duitsland wil.

De uitspraak is niet direct van invloed op de claim van de Nederlandse staat op de Koenigs-collectie, een kunstverzameling uit Nederland die via nazi-Duitsland in de Sovjet-Unie terechtkwam. Koenigs was van Duitsland naar Nederland geëmigreerd en moest zijn collectie kunstwerken in 1933 aan een joodse bank geven, nadat hij in financiële moeilijkheden was geraakt. Vlak voor Nederland werd bezet door Duitsland kocht de Rotterdamse havenbaron de collectie- Koenigs van de bank en verkocht deze voor een groot deel in 1940 door aan de Duitse bezetters.

De Sovjet-Unie heeft altijd ontkend dat de collectie-Koenigs zich op haar grondgebied bevond, maar na de opheffing van de Sovjet-Unie bleek dat de tekeningen van onder meer 16de- en 17de-eeuwse Italiaanse en Nederlandse kunstenaars zich al decennia in het Poesjkin Museum in Moskou bevinden. De Nederlandse staat maakt aanspraak op de collectie Koenigs, die uit tekeningen van oude Italiaanse en Nederlandse meesters bestaat, op grond van een internationaal verdrag dat de geallieerde mogendheden al voor het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben gesloten. Dit verdrag verklaart alle transacties met de Duitse bezetter nietig.

Het ministerie van OCW zegt over een claim van voor 1950 te beschikken, waardoor, zelfs nu de wet op oorlogskunst in werking is getreden, teruggave mogelijk blijft.

De totale Russische buit bestaat uit zo'n 200.000 geroofde kunstobjecten uit Duitsland. De meest tot de verbeelding sprekende trofee is de schat van Priamos. Die door de Duitse archeoloog Schliemann in Turkije opgegraven goudcollectie zou aan de koning van Troje uit de oud-Griekse legenden hebben toebehoord.

( a d v e r t e n t i e s )