NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Eind vorig jaar bood de Indonesische regering haar verontschuldigigen aan voor het leed dat Atjeh de afgelopen jaren is aangedaan. Maar de vrede is er niet door teruggekeerd in de opstandige provincie. Vrijwel dagelijks komen er nieuwe berichten over aanslagen en gevechten.

Door onze correspondent FRANK VERMEULEN

JAKARTA, 20 JULI. Indonesië dreigt met de afkondiging van denoodtoestand in oproerige provincies, zoals Atjeh, in Noord-Sumatra. Gisterochtend kwamen vier soldaten en een politieman om het leven toen zij met hun vrachtwagen in een hinderlaag belandden van de Beweging voor een Vrij Atjeh (GAM), die al jaren vecht voor onafhankelijkheid.

Onder druk van internationale protesten tegen schendingen van de mensenrechten maakte Jakarta vorig jaar een eind aan een bijna tien jaar durende militaire uitzonderingssituatie Atjeh. Mensenrechtenorganisaties zeggen dat zeker 2.000 burgers in die periode door het leger werden gedood. Ook maakten legeronderdelen zich schuldig aan verkrachtingen en martelingen. Aan die misstanden leek een einde te komen met de terugtrekking van elitetroepen. Chef-staf en minister van Defensie generaal Wiranto en later ook president Habibie reisden het afgelopen najaar naar de provinciehoofdstad Banda Atjeh om verontschuldigingen aan te bieden en beterschap te beloven aan de bevolking van Atjeh.

Maar sinds het leger afgelopen mei het vuur opende op een menigte onbewapende demonstranten bij een raketinstallatie in de buurt van het industriestadje Lhokseumawe, waarbij zeker 40 mensen om het leven kwamen, worden dagelijks nieuwe schermutselingen en slachtoffers gemeld uit Atjeh. Direct na het incident van begin mei begon de regering met het sturen van oproertroepen. Inmiddels zouden er zeker 2.000 soldaten zijn overgebracht naar de provincie. De afgelopen week alleen al zouden er naar schatting 20 doden zijn gevallen onder rebellen en soldaten. Zaterdag nog werden twee militairen op een vismarkt van nabij door het hoofd geschoten. Het Atjees Forum voor Mensenrechten maakte zaterdag bekend dat de afgelopen vier maanden 136 doden zijn gevallen en 240 gewonden. 83 mensen zouden zijn gearresteerd en ook zouden er 33 burgers zijn ontvoerd, van wie het lot onduidelijk is. Ook zijn er opnieuw meldingen van verkrachtingen. Het Forum zei verder dat de afgelopen maanden 22 districtbestuurskantoren, 112 scholen en 272 huizen in vlammen zijn opgegaan. Duizenden burgers zijn inmiddels op de vlucht geslagen. Cijfers variëren van 60.000 tot 80.000 vluchtelingen die hun heil hebben gezocht in moskeëen, scholen en vluchtelingenkampen. Een woordvoerder van de Beweging voor een Vrij Atjeh noemde de aanval van gisteren op de militaire vrachtwagen, waarbij gebruik zou zijn gemaakt van granaatwerpers, "een wanhoopsdaad". "Onze troepen hebben inderdaad de aanval uitgevoerd omdat we ons in het nauw gebracht voelen door onmenselijke opsporingsacties van de lokale militairen,", zei de de woordvoerder. "Het optreden van het leger gaat alle menselijkheid te buiten en de regering in Jakarta moet weten van de misdaden van hun functionarissen in Atjeh."

Het leger en de afscheidingsbeweging beschuldigen elkaar over en weer van het terroriseren van de bevolking. Niet-gouvernementele organisaties en studentengroeperingen in Atjeh riepen de regering in Jakarta eind vorige week op alle troepen terug te trekken uit deze provincie. Zij dreigden daarbij het openbare leven in Atjeh op 2 en 3 augustus lam te leggen. Coördinerend minister voor Politieke- en Veiligheidsaangelegenheden, generaal Akbar Tandjung, diende gisteren wetten in die de president in staat stellen de noodtoestand af te kondigen en, onder bepaalde omstandigheden, de staat van oorlog en beleg. Volgens Tandjung zal Jakarta in Atjeh de noodtoestand afkondigen als opstandelingen daar doorgaan met hun aanvallen op het leger. Ook Irian Jaya, waar een kleine afscheidingsbeweging actief is, zou in aanmerking komen voor de noodtoestand, aldus de minister. Onlangs kwam een taxichauffeur om het leven toen ordetroepen het vuur openden op een menigte in de stad Sorong die de vlag van West-Papoea hadden gehesen. Behalve in Atjeh en Irian Jaya blijft het ook onrustig in de Molukken. Gisteren raakten dertien mensen gewond bij nieuwe rellen tussen christenen en moslims in de provinciehoofdstad Ambon. Vorige week vielen vijf doden, onder wie een politieman, bij gevechten op het eiland Saparua.

( a d v e r t e n t i e s )