NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteuren
CAROLIEN ROELANTS en MICHAEL STEIN
AMSTERDAM, 16 JULI. Met een vervalst vluchtverhaal hebben naar schatting 1.500 Iraanse politieke vluchtelingen de afgelopen jaren een verblijfsstatus in Nederland gekregen. Zij zeiden direct uit Iran te komen. In werkelijkheid kwamen zij uit Irak. Daar hadden zij gewerkt voor de Mujahedeen Khalq, een Iraanse oppositiegroep die met geweld - en steun van de Iraakse president Saddam Hussein - het bewind in Teheran omver wil werpen. Dat beweren diverse dissidenten van deze organisatie.

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), die beslist over toelating en status van vluchtelingen, heeft volgens een medewerker die niet genoemd wil worden, tot voor kort bijna alles geslikt wat de Mujahedeen Khalq vertelden.

"Bij de IND weten ze alleen dat Mujahedeen gevaar lopen", zegt hij. "Domheid en onwetendheid overheersen. Daarom was het in het verleden ook structureel beleid om Mujahedeen een verblijfsstatus te geven."

Door het voor te stellen als zouden zij uit Iran zijn gekomen, waarheen zij onmogelijk teruggestuurd konden worden omdat zij daar groot gevaar liepen, kregen deze leden van de Mujahedeen Khalq de begeerde A-status. Vrijwel altijd was hun vluchtverhaal verzonnen door hun organisatie. Die betaalde de reis en zorgde, waar nodig, voor valse paspoorten en identiteitspapieren. Op bevel van hun organisatie mochten zij niet vertellen dat zij actieve leden waren geweest. Zij waren 'sympathisanten', om niet de indruk te wekken dat de Mujahedeen Khalq door ledenverlies verzwakt waren. Het was (en is) voor deze organisatie van het grootste belang zoveel mogelijk Iraniërs een vluchtelingenstatus in het Westen te bezorgen. In Irak kunnen zij niet veel meer doen sinds dat land met Iran niet langer in oorlog is; daar wordt het door hen opgerichte Nationaal Bevrijdingsleger door Saddam Hussein alleen nog achter de hand gehouden als een potentiële bedreiging van het Iraanse bewind.

Mujahedeen 'kocht' Iraanse vluchtelingen

In West- Europa en de VS daarentegen kunnen zij zich zeer nuttig maken. Want wie dáár met behulp van de Mujahedeen Khalq arriveert, wordt per definitie voor een kortere of langere tijd afhankelijk van de organisatie: hij of zij moet op straat collecteren 'voor de arme kinderen in Iran' en meedoen aan zoveel mogelijk politieke demonstraties.

Deze demonstraties, waarvoor zelfs asielzoekers uit landen als Irak en Afghanistan worden geronseld, moeten de buitenwereld ervan overtuigen dat de Mujahedeen Khalq over een enorme aanhang beschikken. Vandaar dat ook Iraniërs die niets met de Mujahedeen Khalq te maken hadden, door de organisatie met een door haar gefabriceerd vluchtverhaal werden 'gekocht'. Afgelopen zondag en dinsdag organiseerden zij in Den Haag demonstraties tegen met name 'de terrorist Khatami' (de president van Iran), waaraan volgens de Haagse politie respectievelijk slechts 75 en vijftig personen deelnamen. Toen Khatami vorig jaar naar de Verenigde Naties ging, gaf de organisatie zelfs mensen uit Europa een reis naar en een week verblijf in New York cadeau om daar tegen hem te demonstreren. "Door de overstelpende drukte zijn de beslissingen om vluchtelingen toe te laten een soort loting geworden", zegt de medewerker van de IND. "En niet van iedereen worden de vingerafdrukken onderzocht. Andere landen treden strenger op. Vandaar dat de organisatie van de Mujahedeen ervoor zorgt dat haar leden of ex-leden die in andere landen zijn geweigerd, hier onder een andere naam worden toegelaten."

Hij vervolgt: "Een paar landen worden door de IND als onveilig aangemerkt, zoals Afghanistan, sommige delen van Somalië, en Irak, met uitzondering van de Koerdische zone in het noorden die door de VS beschermd wordt. De rest van Irak geldt als onveilig. Maar dat gaat natuurlijk niet op voor de vrienden en bondgenoten van Saddam Hussein. Toch weet ik van geen enkele Iraniër die ooit naar Irak werd teruggestuurd. De laatste tijd echter volgt de IND naar mijn indruk een iets andere beleidskoers. Het hele toelatingsbeleid is strenger geworden, waardoor de toestroom van Iraniërs aanzienlijk is verminderd. De mensen die nu uit Irak komen, worden in onzekerheid gehouden. Ze krijgen geen ja en geen nee." De IND weigerde aanvankelijk de vraag van deze krant te beantwoorden: lopen de Mujahedeen Khalq gevaar in Irak? Een woordvoerster liet slechts weten: "Voor inlichtingen moet u bij Buitenlandse Zaken zijn. Die hebben een vertegenwoordiging ter plaatse en geven de ambtsberichten uit over de situatie aldaar." Na tien dagen bellen en nog eens vragen meldde de woordvoerster: "Als mensen hier komen, wordt hun asielrelaas op individuele merites getoetst. Het lidmaatschap van de Mujahedeen Khalq is op zich geen reden voor verblijfsstatus. Het moet aannemelijk zijn dat zij door de Iraanse regering worden verdacht van lidmaatschap of banden. De Mujahedeen zijn een gevoelig onderwerp. Wij zijn extra voorzichtig met deze groepering, gezien hun betrokkenheid bij terroristische acties en hun mogelijke betrokkenheid bij drugsdelicten. Daarom geven wij verhoogde aandacht aan de vraag of artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag (dat een uitzondering maakt voor personen die zich aan oorlogsmisdaden en vroegere misdaden tegen het aanstaande gastland hebben schuldig gemaakt, red.) op hen van toepassing is. Als dat niet het geval is en de IND aan deze asielzoeker een A-status of verblijfsvergunning verleent, wordt in alle gevallen het dossier met een begeleidende nota voorgelegd aan het plaatsvervangend hoofd van de IND, in verband met mogelijke openbare orde-aspecten in Nederland." Na nog enkele telefoontjes, met de vraag van IND-zijde waarom deze krant dat had gevraagd, deelde de woordvoerster ten slotte mee dat Irak niet als een veilig land geldt om mensen terug te sturen. Zij wees tevens op een artikel in de Nederlandse Vreemdelingenwet, waarin onder andere gesteld wordt dat een aanvraag om toelating niet wordt ingewilligd, als een land van eerder verblijf de vreemdeling zal toelaten. Waarmee zij impliciet stelde dat de uit Irak komende Mujahedeen daar niet meer worden toegelaten. Uit vraaggesprekken met voormalige leden van de organisatie is deze krant echter gebleken dat een aantal van hen al dan niet met een Nederlandse vluchtelingenstatus wel degelijk naar Irak terugging. Deze dissidenten zijn ervan overtuigd dat het toelatingsbeleid ten aanzien van de Mujahedeen door puur politieke overwegingen bepaald wordt. Ali Seyyedi, bij voorbeeld, weet zeker dat zowel de IND als Saddam Hussein deel uitmaakt van hetzelfde complot. "Het is zo simpel als water. Waarom laat Saddam de Mujahedeen toe in Irak? En waarom worden ze in Nederland zo gemakkelijk toegelaten? Gewoon uit vijandschap tegen de Islamitische Republiek. De BVD weet best dat ze uit Irak komen. De IND weet dat ook." Zijn Iraanse vriend, eveneens uit Irak gekomen, vult aan: "De Mujahedeen hebben altijd veel steun van Nederland gehad. Van hieruit valt erg veel te organiseren. En iedere buitenstaander kan de asielzoekerscentra in en uit. Dat de IND zoveel voor de Mujahedeen heeft gedaan, heeft te maken met de politieke situatie. Daarom is de laatste tijd de IND ook wat minder aardig. De Mujahedeen zijn een soort medicijn geworden, waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken. Maar wat je er ook over zegt of schrijft, het is natuurlijk niet zo dat Iraniërs voor hun plezier hun land verlaten. Dat doet niemand."

( a d v e r t e n t i e s )