NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Productief en veelzijdig vakman

Door HENK VAN GELDER
AMSTERDAM, 16 JULI. Jelle de Vries, die zondag op 78-jarige leeftijd overleed, was vooral bekend als de auteur van komische radioseries als Klatergoud en De wilde vaart, die in de jaren zestig een groot en lachgraag publiek trokken. Op de zondagavond maakte hij daarna, voor een kleinere kring liefhebbers, het verfijnde chansonprogramma Boeketje romantiek. Bij al die uitzendingen was hij de tekstdichter, de componist, de dialogenschrijver, de arrangeur, de producer en de regisseur. Hij was, kortom, een perfectionist die zich bij de radio het meest thuis voelde omdat hij daar alles naar zijn hand kon zetten, tot en met de eindmontage.

Meteen na de oorlog begon Jelle de Vries zijn loopbaan als pianist voor bars, bruiloften en partijen, waarna hij een paar seizoenen als begeleider bij het cabaret van Wim Sonneveld werkte en onder meer de muziek schreef voor diens liefdesliedje Daarom breng ik bloemen voor je mee. Halverwege de jaren vijftig begon hij zelf naam te maken met liedjes aan de piano, die vaak, naar de trant van die tijd, een woordspelig karakter hadden. Zijn definitieve draai vond hij in 1959, toen hij bij de VARA-radio in dienst trad als programmamaker. Jarenlang schreef en produceerde De Vries daar elke veertien dagen een nieuwe aflevering van een komisch feuilleton: een half uur dialogen en liedjes. De hoorbare pret van acteurs als Guus Verstraete, Peter Aryans, Leen Jongewaard en Tonny Huurdeman werkte aanstekelijk op het aanwezige publiek, en daardoor ook op de talloze luisteraars. Als vakman draaide hij voor geen enkel genre zijn hand om, van een hilarisch nummer over de vreugde van het hoerenvak ("je komt nog eens onder de mensen") tot en met een charmant duetje over de vraag welke naam te geven aan een nieuwe baby.

Van de grote tekstdichters die in die radiodagen het ene na het andere liedje schreven - Ernst van Altena, Jaap van de Merwe, Alexander Pola, nu allemaal overleden - was Jelle de Vries ongetwijfeld de veelzijdigste, en misschien ook de productiefste. Maar zijn eigen smaak prevaleerde pas in de jarenlange reeks Boeketje romantiek, waarin hij steeds een half uur liedjes en gedichten kon laten uitvoeren zonder dat er ook gelachen moest worden. Hij schreef hoofse ballades, oosters aandoende minneliedjes, parodieën op negentiende-eeuwse verzen en veel ragfijne, dartele chansons. Ook zette hij verzen van Leopold, Slauerhoff en Nijhoff op luisterrijke melodietjes. Zijn solisten, onder wie Conny Stuart, Letty de Jong en Jenny Arean, liet hij vaak zingen op het donzen dekbedje van een vocal group, waarin hij zelf ook meezong. Een keuze uit die vele honderden liedjes verscheen drie jaar geleden op vier cd's, als imposant eerbetoon aan een verdwenen radiovak.

Nadat hij in 1986 met pensioen was gegaan, schreef Jelle de Vries nog een paar boekjes, waaronder een teder privé-relaas over zijn overleden vrouw. De voornaamste opdracht die hij zich had gesteld, was een studieus boek over het Nederlandse spraakgebruik dat dit najaar - na elf jaar werk - verschijnt. Op zijn liedjesloopbaan keek hij met trots terug, maar dit boek was voor hem belangrijker.