NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
"De luiken werden opengegooid, er was een frisse wind gaan waaien". Ik heb het Rob Houwer, producent van de Nederlandse film van de eeuw, Turks Fruit, in twee commerciële avondnieuwsrubrieken zien zeggen over de doorbraak indertijd in de Nederlandse filmindustrie. Je stelt je voor hoe dat gaat: een rijtje concurrerende verslaggevers staat te wachten voor het interviewtje van die dag. Radio, televisie. Ze stellen allemaal de zelfde vraag van hoe is het zo gekomen. En telkens gaan die luiken weer open en waait de frisse wind door het verleden. Houwer, wiens dikke, middellange haar inmiddels wit is geworden, moet deze formulering eerder hebben bedacht. Iedere camera moet de frisse wind opvangen voor zijn eigen omroepje. De krantenjournalisten zijn al weg want die hoeven geen aparte behandeling. De wachtende omroepcollega's kennen elkaar, wisselen de laatste nieuwtjes uit. Dan is het klaar. Daaag, tot de volgende journalistieke afwerkplek. De nummer twee van het rijtje beste films van de eeuw, het ook op de tv veel gerecycleerde Soldaat van Oranje, verbaast me. Toen ik in Amerika woonde werd ik flink geplaagd door de enkeling die hem had gezien. Zo'n filmkeuze zegt veel over de gemiddelde leeftijd en het nationaal zelfgevoel van de geënquteerden. Die vonden Den Uyl waarschijnlijk ook de beste premier van deze eeuw.

Deze zomer zal de frisse wind van Turks Fruit wel weer eens gaan waaien op het scherm, want al die zendtijd moet ergens mee worden gevuld. Avro's discussieprogramma Kern van de Zaak met Karel van de Graaf? Elke keer een Justitie-onderwerp. Dit keer taakstraf. Vorige week minderjarige daders. Al die uitzendingen gaan op elkaar lijken. Het volk eist een hardere aanpak maar het ligt genuanceerd, zeggen de deskundigen. Ik zie niets in themareeksen. Maar elke week een nieuw onderwerp goed uitspitten kost meer moeite. Ook zag ik de detective Inspector Morse in herhaling. Maakte niet uit, want ik had hem nog niet gezien. Het ging over de fatale werking van een nieuwe drug. Het lievelingsnichtje van Morse had onder invloed van het pilletje zelfmoord gepleegd. Knap werd in beeld gebracht hoe tieners en hun ouders in verschillende werelden leven. Ze hebben geen ruzie, zoals in de tijd van Turks Fruit. De ouders dachten dat hun kinderen verstandig waren en geen drugs gebruikten. Toch knepen ze er 's nachts stiekem tussen uit voor een houseparty waar de drugs werden verstrekt. Er was een mooie scène van een vader die verlegen op de deur van de kamer van zijn zestienjarige dochter klopte om te kijken wat ze uitspookte. Door de dichte deur kreeg hij een snauw terug en snel maakte hij zich uit de voeten. Minister Borst zou de aflevering eens moeten zien. Gisteren zag ik haar op het Journaal zeggen dat de ouders hun kinderen eens over zwaar alcoholgebruik moeten onderhouden. Dat zullen ze vast doen maar wordt er ook geluisterd? Zelf is ze bleu tegenover Heineken en de horeca. Een goede detective zegt meer over het dagelijkse bestaan dan een documentaire. Morse is beschouwelijk. Geweld komt weinig voor. De plots zijn niet altijd sterk. Gisteren liep het vaag af. De drugverkoper reed zich tijdens een achtervolging dood tegen een boom. Dat spaarde een arrestatiescène. De kracht van Morse ligt in de sfeer en in de veranderende karakters. De inspecteur vergist zich ook zelf, bijvoorbeeld in zijn lieve nichtje. De dialoog is scherp. Ik hou meer van dit soort beschouwelijke detectives dan snelle actiefilms, zoals Wolf, op RTL. Spangen zocht het ook in actie en voor ik het wist was het afgelopen.

Baantjer probeerde zich van de beschouwelijke kant te laten zien maar het is allemaal net te krap en te goedkoop. De publieke omroep zou zijn krachten moeten bundelen voor een goed geschreven beschouwelijke detective die langer zou moeten duren dan de korte Nederlandse serietjes. Talent genoeg in Nederland. Nu nog de frisse wind.