NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Soms vangt de camera de zuivere tijdgeest. Dat gebeurde zaterdag in een aflevering van Nederland volgens Pijpers over kleding. Pijpers bezocht een kledingadviseur die een yuppieklasje voorlichtte over de pakken die ze op het werk moesten dragen. Met zijn gretige leerlingen stuitte hij op een ruiten jasje. "Dat is wel erg low budget", smaalde een jonge vrouw in donker mantelpak. "Het doet me denken aan fietstassen en aan iemand die al dertig jaar aan de universiteit zit. Zo'n aio, zo'n professor."

De minister van Onderwijs zou zich die beelden goed moeten inprenten. De universiteit als onderkomen voor achterblijvers die er geen afscheid van kunnen nemen. Geen glansfolder of paar miljoentjes extra die dat beeld kunnen herstellen. Ik stelde me voor dat de vrouw na haar kledingles in een zwart leasegolfje met snelheidsradarzoeker wegzoefde naar haar volgende klant. Was ze misschien accountant of hypotheek-adviseur?

Het ging verder: een presentatie van de nieuwe Frans-Molenaar-pakken voor croupiers in het casino. Alles in zwart en grijs, vesten, jasjes, strikken, heel gedistingeerd, in scherp contrast met de kraakheldere witte overhemden. Onder begeleiding van ritmische, opwindende muziek wandelden de mannen en vrouwen zelfbewust een roodpluchen podium op en ze zagen er flitsend uit. Ik stelde hen voor in de witte jassen van thuiszorgwerkers of verpleegkundigen, maar ja, dat kan echt niet meer, té low budget. Nu Harmke Pijpers zelf minder in beeld komt, is haar programma opgeknapt. Ze speelde afgelopen zaterdag niet meer de hoofdrol maar was de geïnteresseerde interviewster. Ze had de verleiding weerstaan om zich met telkens nieuwe creaties van kleren en lipstick in de camera te spiegelen, wat haar eerste programma's zo irritant maakte. Toch vind ik zo'n uitzending over "de kleren maken de man" oppervlakkig. Ze strijkt langs te veel verschillende onderwerpen en die maakt ze niet af. Een ingekort tv-encyclopedietje. Zodat je dingen ziet die je al weet en die niet meer kunnen verrassen. Haar gesprekje met drie naakte nudisten aan de bar had ze beter kunnen laten vallen. Ze deed of ze voor het eerst met het verschijnsel kennis maakte. Goh, wat is er zo prettig aan naakt lopen? Die kledingadviseur en die croupiers zeggen meer over het Nederland van vandaag en daar had ze best langer op door mogen gaan.

Een ander tijdsbeeld zag ik in het nieuwe PuntNL, een serie minidocumentaires, uit het leven gegrepen. De hoofdfiguur, Saskia, een vrouw van in de dertig, had het aangelegd met een Senegalees. Die bivakkeerde in haar Nederlandse appartement. De perfecte minnaar. Als zij overdag uit werken ging, deed hij de was. En als ze 's avonds thuis kwam, masseerde hij haar. En hij speelde, in klederdracht, folkloristische muziek, terwijl zij aan haar bureau werkte, want ze had kennelijk een druk bestaan. Ze wilden trouwen. Hij belde naar huis en zijn woorden werden ondertiteld. Hij voelde zich eenzaam, hij verlangde naar zijn familie. Maar ja Nederland is rijk, en aan het einde wacht een verblijfsvergunning. 's Morgens zag ik hem haar druipende zwarte ondergoed op het balkon ophangen. Al gauw kreeg ik het idee van een neger in een kooi.

Toch weet ik niet of het allemaal waar was. Ik zag het paar ook 's nachts slapen, innig verstrengeld. Hoe kan dat nu, slapen met een cameraploeg in je kamer? Hebben de makers gewacht tot ze de ogen sloten? Een camera heeft fel licht nodig. Ze moeten dat slapen dus hebben gespeeld. Hij moet haar instructies loyaal hebben uitgevoerd. Wist hij veel. Na drie maanden was hij weer vertrokken naar Senegal, vlak na hun huwelijk. Zo stapelden de misverstanden zich op. Hij dacht dat Nederland een paradijs was. Zij dacht een nobele wilde in huis te hebben. En de kijker dacht een documentaire te zien die op terloopse wijze de werkelijkheid weergaf. Als dat geen tijdgeest is.