NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Kabelmaatschappijen dringen aan op handelingsvrijheid op de monopoloïde markt voor doorgifte van tv-programma's. Maar op de telecommunicatiemarkt, sinds twee jaar geliberaliseerd, maakt diezelfde branche nog maar mondjesmaat gebruik van de geboden kansen.

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

DEN HAAG, 25 JUNI. Ten minste driekwart van de Nederlanders zal het nog minimaal twee jaar moeten stellen zonder telefoon via de tv-kabel. In de twee jaar die zijn verstreken sinds de liberalisering van de telecommunicatiemarkt heeft het grootste deel van de kabelbranche het laten afweten. Waar concurrentie van de kabelmaatschappijen uitblijft, zal toezichthouder Opta lagere tarieven voor lokaal bellen moeten afdwingen. Die sombere boodschap kon gisteren worden gedestilleerd uit een presentatie van Opta-voorzitter Jens Arnbak op een telecomcongres in Den Haag. Toen Opta in september vorig jaar voorstelde de tarieven voor lokaal bellen met 25 procent te verlagen stak een storm van protest op. Dat protest kwam verrassenderwijs niet alleen van KPN, maar ook van de concurrentie. Die vreesde dat gedwongen tariefsverlagingen van KPN hen onvoldoende ruimte laten voor een concurrerend aanbod.

Arnbak schetste gisteren nog eens het dilemma waarmee de toezichthouder zich ziet geconfronteerd. "Als de tarieven voor lokale telefonie te hoog blijven, zullen incompetente concurrenten met inefficiënte kostenniveau's de markt betreden", aldus Arnbak. Op de lange termijn hebben deze bedrijven geen bestaansrecht. "Als we de lokale tarieven daarentegen te laag vaststellen zouden interessante nieuwkomers kunnen afzien van toetreding."

Opta besloot vorig jaar te gaan inventariseren of kabelmaatschappijen zich er door lagere tarieven voor lokaal bellen inderdaad van zullen laten weerhouden te investeren in het gereedmaken van hun netwerk voor telecommunicatie. Voor wat betreft telefonie is het antwoord helder: nee.

De aanwezigheid van de kabelaars op de consumentenmarkt is vooralsnog mager. Uitzonderingen zijn A2000 en United Telekabel (dochters van het Amerikaanse UPC), die op hun 1,8 miljoen aansluitingen particulieren wèl de mogelijkheid voor kabeltelefonie (gaan) bieden. Deze maatschappijen zullen hun investeringsplannen niet meer terugdraaien, meent Opta. A2000 had eind 1998 20.000 telefoonabonnees. United Telekabel is in mei begonnen in Arnhem.

Gegeven de hoge kosten van kabeltelefonie hebben sommige maatschappijen gekozen voor een alternatief: Internettelefonie via de kabel. Bij deze technologie worden telefoonsignalen omgezet in datapakketjes die via Internet verstuurd kunnen worden. France Telecom-dochter Casema blies vorig jaar zijn plannen voor conventionele kabeltelefonie af. Volgens directeur H. de Goede van Casema zijn de experimenten die Casema nu doet met Internettelefonie over de kabel in Breda wel succesvol.

Opta waarschuwt echter voor te grote verwachtingen. De investeringskosten voor Internettelefonie via de kabel zijn weliswaar veel lager, maar de techniek is "commercieel nog niet rijp". Bellen via Internet is minder betrouwbaar en kan vertraging in gesprekken opleveren.

Met het Internetaanbod van kabelbedrijven is het beter gesteld. Begin 1999 konden 56.000 Nederlanders Internetten via de kabel (voor gemiddeld 70 gulden per maand). Tal van kabelbedrijven hebben Opta laten weten dat een verlaging van de lokale telefoontarieven zal leiden tot een tragere implementatie van Internetaansluitingen via de kabel. De meeste partijen, schrijft Opta, zullen hun Internetaanbod echter niet staken, maar wel gedwongen worden tot prijsverlagingen.

De toezichthouder ziet al met al geen reden hoge tarieven van KPN te laten voortbestaan om de marges van de concurrentie te spekken en mogelijk investeringen uit te lokken. Dit betekent waarschijnlijk dat de lokale tarieven van KPN, waarover Opta 1 september oordeelt, verder omlaag moeten. Toch ziet het er niet naar uit dat bestuursvoorzitter W. Dik die Opta vorig jaar september nog van moord beschuldigde opnieuw in de gordijnen wordt gejaagd. Met aanpassingen van de tarieven in het weekeinde en de introductie van voordeelnummers heeft KPN volgens Opta stappen in de goede richting gemaakt.

Arnbak is voorzichtig: "KPN heeft omvangrijke investeringen aangekondigd en deels gedaan. Die investeringen zorgen voor een kostenstijging en daarmee slinkt haar winst. Daarmee is ook de ruimte voor een drastische tariefsverlaging gering geworden."