|
|
|
NIEUWSSELECTIE Profiel over Indonesië
|
Vraaggesprek met Indonesische moslimleider
'Golkar manipuleert de verkiezingen'
JAKARTA, 11 JUNI. Voor de Indonesische moslimleider Abdurrahman Wahid staat het vast dat de regeringspartij Golkar, net als in het verleden, bezig is de uitslag van de parlementsverkiezingen van maandag te verdraaien. Dat is er volgens hem de oorzaak van dat de uitkomst van de verkiezingen nog altijd niet duidelijk is. De Commissie voor de Nationale Verkiezingen (KPU), formeel verantwoordelijk voor de organisatie van de verkiezingen, heeft gisteren gezegd dat de officiële uitslag pas op 21 juni bekend wordt gemaakt. Inmiddels gaat het tellen op alle bestuurlijke niveaus door, terwijl er steeds meer berichten komen van partijen in verschillende provincies die aandringen op nieuwe verkiezingen. De bijna blinde Wahid, beter bekend als Gus Dur, staat aan het hoofd van de grootste islamitische organisatie van Indonesië: de door zijn grootvader in het eerste decennium van deze eeuw opgerichte Nahdlatul Ulama (NU, Het Ontwaken der Schriftgeleerden). Zeker sinds hij een politieke partij heeft opgericht - de Partij van het Nationaal Ontwaken (PKB) - geldt hij als een van de invloedrijkste politieke spelers in zijn land. Gus Dur ontvangt in het hoofdkantoor van zijn organisatie, aan een van de stoffige avenues in het centrum van Jakarta. Bij eerdere ontmoetingen gaf hij altijd de voorkeur aan met schaterlach onderbroken ironische beschouwingen vanuit een van de fauteuils in de ontvangstkamer van het NU-hoofdkwartier. Dat is nu anders. Wahid spreekt streng en ernstig vanachter het bureau in zijn kantoor: "De berichten die mij de afgelopen twee dagen bereikten, zeggen dat de vertragingen worden veroorzaakt door Golkar. Golkar probeert de uitkomst te manipuleren. De tweede dag na de verkiezingen, protesteerde Golkar-voorzitter Akbar Tandjung in een tv- interview tegen deze vertraging. Hij gaf daarvan de Nationale Commissie voor de Verkiezingen de schuld. Je kunt Akbar Tandjungs interview op twee manieren uitleggen: als oprecht protest van Golkar tegen de gang van zaken, maar er is ook de mogelijkheid dat het een uitnodiging was aan andere groeperingen om de hele zaak over te nemen. Om openhartig te zijn: de uitnodiging was volgens mij gericht aan onderdelen van het leger. Natuurlijk vertrouw ik in onze legerleiding, maar we weten dat er voormalige legereenheden zijn, gewapend en gefinancierd door mensen van buiten de legerleiding, die de hele verkiezingen in het honderd kunnen laten lopen, door zogenaamde gevechten aan te stichten tussen aanhangers van de belangrijkste politieke partijen op dit moment. Daarom heb ik een waarschuwing gegeven: als er wordt gemorreld aan de positie van de Commissie voor de Landelijke Verkiezingen, zal ik een noodregering vormen." Is er niet een groot risico dat u het land met deze waarschuwing verder destabiliseert? (Geïrriteerd)"Ik ken die risico's. Maar die moet ik nemen om grote ongeregeldheden te voorkomen. Als niemand zo'n waarschuwing afgeeft, zullen grote groepen mensen met elkaar in conflict raken over deze kwestie van stembusfraude. Het vooruitzicht van vele duizenden doden staat mij niet aan." Heeft u anderen geconsulteerd over uw voornemen om een noodregering te vormen, zoals legerleider generaal Wiranto of PDI-P leider Megawati Soekarnoputri? "Ik heb hen alleen op de hoogte gesteld van mijn voornemen, maar niet om advies gevraagd. Dat laatste zou te veel tijd in beslag nemen. Ik moest de waarschuwing direct afgeven zodat deze zaak gestopt zou worden. En ik kan nu gelukkig melden dat het erop lijkt dat Golkar inderdaad ophoudt met zijn praktijken. Ik heb de indruk dat op dit moment het tellen van de stemmen redelijk eerlijk gebeurt." Hoe beoordeelt U de uitslag op dit moment? Op basis van de huidige stand van zaken (met op dat moment circa 8 procent van de stemmen geteld) zou uw PKB door Golkar zijn ingehaald en op de derde plaats zijn beland achter Golkar en PDI-P. "We wachten de officiële bekendmaking van de Commissie voor de Nationale Verkiezingen af." Nu heeft de Raad van Islamitische Schriftgeleerden (MUI) vorige week alle gelovigen opdracht gegeven om op moslimpartijen te kiezen. Dat werd uitgelegd als een poging van MUI om Megawati te dwarsbomen. Analisten zeggen dat na de verkiezingen een politiek landschap zou kunnen ontstaan, waarbij twee blokken tegenover elkaar komen te staan, namelijk moslims versus seculier-nationalisten. Met verdere risico's van polarisatie en geweld. Deelt u die analyse? "Ja, ik deel die mening. Maar houd er alsjeblieft rekening mee dat de meerderheid van de Indonesiërs niets moet hebben van de vermenging van religie en staat. Daarom is zo'n fatwa (opdracht) van de Raad van Schriftgeleerden verkeerd. Ikzelf heb, als hoofd van de grootste moslimbeweging van Indonesië, al in een verklaring de stellingname van MUI van de hand gewezen. Het ziet ernaaruit dat wij gaan winnen en dat betekent dat de huidige structuur van de Raad van Schriftgeleerden zal worden gewijzigd." Als er straks een parlement komt waarin de oppositiepartijen de meerderheid vormen, wat betekent dat voor de positie van president Habibie? "Habibie zal dit najaar na het Volkscongres uit de regering verdwijnen. Hij heeft geen politieke geschiktheid om dit land te regeren. Zijn visie is te kortzichtig. En hij houdt geen rekening met de gevoelens van het volk. Kijk naar wat er is gebeurd rond de kwestie Oost-Timor. Hij heeft op eigen houtje besloten die provincie onafhankelijkheid te verlenen. Maar hij had eerst de anderen moeten raadplegen. Hij speelt zijn eigen spelletje."
|
NRC Webpagina's
11 JUNI 1999
|
Bovenkant pagina |