NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Doek Picasso bewerkt met aardappelmes

Door onze redacteur GERDA TELGENHOF
AMSTERDAM, 17 MEI. Het schilderij Vrouwelijk naakt voor tuin (1956) van Pablo Picasso is gistermiddag in het Stedelijk Museum in Amsterdam met een aardappelschilmes vernield door de 41-jarige P.G.

Directeur Rudi Fuchs sprak vanmorgen van een 'dramatische gebeurtenis'. "Het schilderij is een essentieel onderdeel onze verzameling." Hoewel er een suppoost in de zaal aanwezig was, en de bewaking volgens Fuchs 'adequaat' was heeft niemand de actie van de uit een psychiatrisch ziekenhuis ontsnapte man gezien. Het schilderij, waarvan de waarde wordt geschat op 15 tot 30 miljoen gulden, is verzekerd. Cultuurwethouder S. Bruines kondigde vanmorgen aan op korte termijn een brede discussie met deskundigen, bestuurders en wellicht psychiaters te zullen organiseren om te kijken wat er nog aan preventie en beveiliging in de musea kan worden gedaan. "Maar tegen dergelijke acties van mensen die zeer in de war zijn, kun je geen 100 procent preventieve maatregelen nemen", zo zei zij. "De toegankelijkheid van de musea moet voorop blijven staan."

De man, die anderhalf uur in het museum is geweest, heeft het doek opengesneden met grote, half cirkelvormige halen die elkaar net niet raken. De loshangende lappen doek zijn gistermiddag door restauratoren provisorisch ondersteund om het doek zijn spanning niet te doen verliezen. De restauratie zal in eigen huis gebeuren, zo kondigde Fuchs vanmorgen aan. Daartoe zal eerst een commissie van deskundigen worden ingesteld. De komende dagen zal nader onderzoek worden gedaan naar de aard van de beschadigingen. Een nadeel is, dat het mes waarmee de aanslag werd gepleegd vrij bot was. Daardoor zijn stukjes olieverf aan weerszijden van de sneden eraf gesprongen. Deze beschadigingen zullen laten moeten worden geretoucheerd.

Het Stedelijk Museum bezit zes werken van Picasso (1881-1973). Hij schilderde Vrouwelijk naakt in tuin van 29 augustus tot en 3 september 1956 in Cannes. Het stelt een naakte vrouw voor in een ligstoel op een balkon. Het doek werd in 1981 aangekocht door de toenmalige directeur Edy de Wilde met steun van de Vereniging Rembrandt en de Theo van Gogh Stichting. Het meet 130 bij 162 centimeter. Fuchs spreek van en 'lichtvoetig schilderij van een indrukwekkende weerloosheid.' Het is voor de derde keer in vrij korte tijd dat het Stedelijk Museum slachtoffer werd van ernstig vandalisme. In 1997 vernielde de 46-jarige Amsterdammer van B. het schilderij Cathedra van Barnett Newman met een stanleymes, nadat hij in 1986 op identieke manier Newmans Who's Afraid of Red Yellow and Blue III had vernield. Hij werd op 13 april voor de vernieling van Cathedra veroordeeld tot opname van een jaar in een psychiatrische kliniek in Amsterdam.

Voor de restauratie van de Cathedra, die door restauratoren van het museum zelf gebeurt, worden op dit moment nog voorbereidingen getroffen. Volgens Fuchs zal de restauratie van de Picasso makkelijker zijn dan die van de Newman, omdat het bij de laatste gaat om het herstel van een monochroom oppervlak. Fuchs herinnerde eraan dat bij de vorige aanslag de toenmalige staatssecretaris van cultuur en de minister van justitie hadden toegezegd te kijken naar juridische maatregelen om kunstwerken beter te beschermen. Hij had daar echter 'weinig' meer van vernomen. "Nu ligt het beschadigen van een kunstwerk strafrechtelijk nog in één lijn met het bekrassen van een auto of het vernielen van een plantsoen," aldus Fuchs. "Nederlandse musea zijn befaamd om hun ongedwongenheid en benaderbaarheid. Schilderijen hangen gewoonlijk niet achter glas, alleen als het moet om conservatorische redenen. Dat willen we zo houden."

'Een rustige, intelligente man'

De 41-jarige man die gisteren vermoedelijk een doek van Picasso in het Amsterdamse Stedelijk Museum beschadigde, liep gisteren met toestemming van het personeel van het Willem Arntsz Huis in Utrecht de kliniek uit.

Door een onzer redacteuren

ROTTERDAM, 17 MEI. De vermoedelijke dader van de aanslag op het schilderij 'Vrouwelijk naakt voor tuin' van Picasso in het Amsterdamse Stedelijk Museum is al sinds de jaren zeventig op vrijwillige basis opgenomen in het Willem Arntsz Huis in het centrum van Utrecht. Hij bewoont daar zelfstandig een woning aan de overkant van de kliniek in het centrum van Utrecht.

De woordvoerder van de H.C. Rümke Groep, waaronder het pyschiatrisch ziekenhuis valt, omschrijft hem als een rustige en intelligente patiënt. Afgelopen vrijdag echter besloot een psychiater van de instelling een inbewaringstelling (ibs) aan te vragen bij de burgemeester van Utrecht, nadat de man medewerkers van de kliniek agressief had bejegend. De 41-jarige patiënt werd vervolgens korte tijd opgenomen in de separeercel van het Willem Arntsz Huis. Vervolgens kreeg hij gedurende het weekeinde, nog steeds onder het regime van de inbewaringstelling, van de behandelend psychiater meer vrijheden.

De patiënt is derhalve niet ontsnapt, onderstreept de woordvoerder, maar heeft met toestemming van het behandelend personeel in de gesloten inrichting de kliniek verlaten. Hij is op de trein naar Amsterdam gestapt en heeft daar vermoedelijk in het Stedelijk Museum het schilderij van Picasso bewerkt om vervolgens in het gebouw van dagblad De Telegraaf in Amsterdam-West van zijn daad te getuigen. Tegenover de politie van Amsterdam heeft hij overigens niet bekend. De man is inmiddels weer terug op de gesloten afdeling van het Willem Arntsz Huis in Utrecht. Hij valt daar nog steeds onder de inbewaringstelling. Volgens directeur Rudi Fuchs van het Amsterdamse Stedelijk Museum is de man dezelfde als de man die in april 1990 'De Nachtwacht' van Rembrandt beschadigde met zwavelzuur. De man die destijds De Nachtwacht beschadigde, werd niet strafrechtelijk vervolgd, omdat justitie dacht dat hij meer gebaat was bij behandeling in een psychiatrisch ziekenhuis. De rechter oordeelde dat de man twee weken lang geen bezoek mocht brengen aan musea. De schade aan De Nachtwacht bleek mee te vallen, omdat alleen de vernislaag en niet de verflaag beschadigd raakte. Een bewaker bespoot het schilderij onmiddellijk met een middel dat de werking van het zuur tegen ging. De woordvoerder van de H.C. Rümke Groep zegt niet van dit verleden op de hoogte te zijn. Ook zegt de woordvoerder niets te weten van een kaping van een KLM-toestel in 1978, waar de man volgens De Telegraaf een aandeel in zou hebben gehad.

Een inbewaringstelling stelt inrichtingen in staat patiënten tegen hun wil op te nemen dan wel opgenomen patiënten onder dwang te behandelen. De maatregel wordt toegepast op mensen die een gevaar zijn voor zichzelf en of hun omgeving. Op verzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg zijn onlangs de mogelijkheden tot gedwongen opname verruimd.

Een inbewaringstelling moet niet worden verward met de maatregel van terbeschikkingstelling (tbs), die door rechters kan worden opgelegd aan daders van strafbare feiten die niet of minder toerekeningsvatbaar zijn verklaard. Juist gisteren ontsnapte uit het dr. F.S. Meijers Instituut in Utrecht, onderdeel van het Pieter Baan Centrum aldaar, een 21- jarige tbs-patiënt. Tijdens het luchten klom hij met grote snelheid over een muur en verdween. De politie heeft de man vooralsnog niet kunnen vinden. Vorige week liep een 39-jarige tbs-patiënt weg uit de Van Mesdagkliniek in Groningen tijdens een verlof van een week met een vrouwelijke begeleider, nadat hij deze had aangerand. Donderdag meldde hij zich uit eigen beweging weer bij de kliniek. Het ministerie van Justitie stelt een onderzoek in naar het verlof, het derde interne onderzoek binnen een jaar. Er lopen nog onderzoeken naar drugssmokkel binnen de kliniek en vermeende seksuele relaties tussen vier medewerksters en enkele patiënten.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.