NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER
ROME, 8 MEI. In het westen is er geen moeder die haar kinderen zo vaak ziet of hoort als de Italiaanse mamma. Je merkt dat op straat, als middelbare mannen via de zaktelefoon de waarschuwing krijgen dat ze 's avonds beter een vest kunnen aantrekken, want het is frisjes. Je ziet het bij de lunch op zondagmiddag, traditioneel gereserveerd voor de extended family.

En je leest het in de statistieken, die suggereren dat niemand zoveel van zijn moeder houdt als een Italiaanse man.

Een op de drie getrouwde mannen ziet zijn moeder iedere dag, en vier van de vijf komen in ieder geval eens per week langs. Een op de vier gescheiden mannen gaat direct na de scheiding weer bij zijn moeder wonen - veel mannen voeren hier als de reden voor scheiding op dat hun vrouw niet genoeg op hun moeder lijkt. Dochters blijken twee keer zo vaak op te bellen, maar zonen zoeken meer het directe contact. Dat wordt vergemakkelijkt doordat families vaak dicht bij elkaar blijven wonen.

Het begint al vroeg. Jonge volwassenen blijven vaak bij hun moeder in huis en hoeven helemaal niet op kamers. Moeder kookt iedere dag de pasta, wast hun kleren, en vindt het ook steeds vaker goed als er iemand wil blijven slapen - anders is er altijd de auto nog, want wie gratis woont, heeft daar eerder geld voor. Mannen zijn duidelijk meer aan het ouderlijk huis gebonden dan vrouwen, en dat is bijvoorbeeld een van de verklaringen waarom veel meer vrouwelijke dan mannelijke Italiaanse studenten gebruik maken van een Erasmusbeurs voor het buitenland.

Meer dan de helft van de Italiaanse mannen tussen 20 en 34 jaar blijft thuis wonen totdat ze gaan trouwen. In Frankrijk is dat 18 procent, in Duitsland 26 procent.

En het is geen overblijfsel uit het verleden: in tien jaar is het percentage zelfs met vijf procent gestegen. Er is in dat opzicht nauwelijks verschil te zien tussen het economisch achtergebleven zuiden van het land en het welvarende noorden.

Af en toe gebeurt dat uit noodzaak. Er is een chronisch tekort aan woningen voor jonge starters in Italië. De jeugdwerkloosheid is hoog, en er is voor nieuwkomers op de arbeidsmarkt nauwelijks een sociaal vangnet. In die gevallen kunnen gezinnen functioneren als een sociale schokdemper. De overheid houdt daar ook rekening mee, want onlangs zijn de leeftijdsgrenzen afgeschaft voor de belastingaftrek voor kinderen die nog ten laste van de ouders komen.

Maar veel vaker is het een bewuste keus waar beide partijen blij mee zijn. Sommigen zijn daar positief over. "Het systeem is helemaal niet ongezond. Italië biedt een beter gezinsmodel dan veel andere landen", zegt de journalist Beppe Severgnini.

Maar er is ook kritiek. Jonge volwassenen leren op die manier niet hun eigen verantwoordelijkheid te nemen, zeggen psychologen. En La Repubblica schreef enige tijd geleden: "In plaats van voor de buitenwereld te kiezen, voor het leven en andere culturen, verstoppen onze jonge kinderen zich in de veilige cocon van het gezin.

Dat is een teken dat onze samenleving achteruit gaat, niet vooruit."

Zo ontstaat het stereotype van een luie, verwende zoon en een moeder die haar zoon niet los kan laten. Het komt zo vaak voor dat de Italianen daar een speciaal woord voor hebben: mammismo.

Mijn woordenboek (Devoto/Oli) zegt hierover: "Een ziekelijke deformatie van de moederliefde die de kinderen onderwerpt aan de verlangens en de wil van de moeder en hen daardoor doet afzien van iedere vrije expressie van hun eigen persoonlijkheid, ook op volwassen leeftijd."

Volgens de socioloog Pierpaolo Donati heeft dit fenomeen weinig te maken met de Mariaverering in het katholieke Italië, maar gaat het meer dan 2500 jaar terug. "De wortels ervan gaan terug tot voor de tijd van de Etrusken, toen Italische volken geloofden dat de belangrijkste god een vrouwelijke figuur was die het universum had geschapen."

Andere Italianen gaan minder wetenschappelijk te werk en putten vooral uit hun dagelijkse ervaring. Daarom klagen veel Italiaanse vrouwen over moederskindjes, jongens die van kinds af aan in de watten zijn gelegd, nooit hebben geleerd eigen verantwoordelijkheid te nemen en daarom emotioneel afhankelijk zijn van hun moeder.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.