NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DIRK LIMBURG
In de dagen dat het leven nog simpel was en de Vijand een duidelijke naam droeg, schreef George Orwell (1903) zijn beide toekomstfantasieën. De tweede, 1984, was hard en grauw, de andere, Animal Farm (1945), simpel en zwartwit. Geen wonder dat juist dit laatste boek tien jaar na verschijning werd verfilmd als getekend avontuur met een volwassen boodschap.

Op een boerderij lijden de dieren onder het schrikbewind van boer Jones. ,, Alles dat we voortbrengen wordt ons afgenomen en verkocht'', zegt het oude en wijze varken op een protestmeeting waar iedereen is verzameld, van kip tot poes tot paard. ,,Verdrijf deze duivelse tiran en we zullen rijk en vrij zijn. All animals are equal.''

Na die woorden sterft het oude varken hoopvol en geroerd. Het jonge varken Sneeuwbal - een verwijzing naar revolutionair Trotsky - leidt de dieren in de opstand. De boer wordt verjaagd en goede tijden gloren. Maar het varken Napoleon verbergt een nest jonge honden en richt ze af als lijfwacht. De tekenfilm heeft in 45 jaar nog niets aan kracht verloren en de manier waarop de camera soms Eisensteinachtig positie kiest blijft knap. Helaas is de muziek (van Matyas Seiber) gedateerd - overdreven accenten en schelle klanken. Maar het ge-oink en gekrijs van de dieren als ze hun internationale zingen en vooral hoe ze het gebod Four legs good, two legs bad uitspreken, is onvergetelijk.

De revolte loopt spaak als Sneeuwbal de dieren vooruit wil helpen. Zijn beloftes worden onrealistisch als zijn tegenstrever Napoleon cynisch reageert. Wanneer zelfs een eendaagse werkweek geen steun vindt, stuurt Napoleon het hondenleger op hem af. Op de vlucht wordt Sneeuwbal verscheurd. De vergelijking met Trotski en Stalin is evident. Onder Napoleon gaat het allengs slechter en breken zware tijden aan op Animal Farm. Behalve voor de varkens, die vermenselijken en als klasse de dieren onderdrukken. Aan de gelijkheidsregel voegen ze 'but some are more equal' toe en de dierenmassa rest geen ander lot dan nogmaals in opstand te komen.

Animal Farm (Joy Batchelor, John Halas, UK, 1955), zaterdag, Ned.1, 23.21-00. 31u.