NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Loszittende veters, veel telefoontjes bij Artis voor 'meneer De Beer' en nu ook op Internet: 1 april-grappen.

Door onze redacteur YASHA LANGE

AMSTERDAM, 1 APRIL. Dierentuin Artis krijgt vandaag ongeveer duizend telefoontjes van mensen die naar meneer De Beer, meneer De Leeuw of mevrouw Kraanvogel vragen. Een lollige collega heeft dan meestal een briefje neergelegd: 'Dhr. de Beer belde, terugbellen op nr...' ,,Sommigen houden stug vol dat ze de heer De Beer moeten spreken'', zegt Mirjam Dresmé van Artis. Bij de dierentuin kunnen ze er zo langzamerhand niet meer om lachen.

Op de vierde Montessorischool De Pinksterbloem in Amsterdam gonst het vanmorgen van de 1 april-grappen. Daan (10) komt op de meester aflopen: ,,Al mijn schriften zijn volgespoten met graffiti.'' Even later komt Lara (12): ,,Je veter zit los.'' Leraar Sander Ruijg: ,,Lara, van jou had ik wel iets originelers verwacht! Kan je niet een betere grap bedenken?'' Puck (12) heeft iets beters bedacht. Om haar hoofd zit een verband, het bloed zie je er doorheen. ,,Van de trap gevallen'', zegt ze. Ze houdt het lang vol. Lerares Ilithya Braat kan het maar matig waarderen: ,,Wat nou als je echt van de trap zou zijn gevallen?'' Puck: ,,Dat is juist het leuke van deze grap.''

Het ontstaan van de 1 april-grap is niet helemaal duidelijk. Ooit betoogde iemand in een proefschrift dat Filips de Goede in 1453 met een list de stad Gent had veroverd. Vervolgens zou op het Vlaamse platteland de 1 april traditie zijn ontstaan. Een andere verklaring: in 1562 veranderde paus Gregorius de kalender en viel het nieuwe jaar niet meer op 1 april. Degenen die dat nieuws hadden gemist, werden 'April fools' genoemd. De Engelsen hebben het ook over 'All fool's day' of 'April fool's day'. Weer anderen beweren dat 1 april terugvoert op het Romeinse Narrenfeest. De Duitsers spreken van 'Narrentag', de Spanjaarden van 'Día de los Inocentes'- dag van de onschuldigen. Fransen noemen iemand die ergens smakelijk intrapt een 'poisson d'avril'. Franse kinderen plakken een papieren vis op de rug van een vriendje en roepen dan 'poisson d'avril'.

Een goede 1 april-grap is zo'n verhaal waarvan je denkt: 'dat zou waar kunnen zijn', zegt Frank Hitzert, hoofdredacteur van het weekblad Panorama. Zijn blad heeft een reputatie hoog te houden. In 1965 verloor medewerker J.P. de Groot zijn trouwring in de smeltapparatuur voor de nietjes. Of de lezers s.v.p. de gouden nietjes konden retourneren. In 1973 werd de militair Jan Kamstra na 24 jaar geheel verwilderd teruggevonden in het oerwoud van Indonesië. In 1986 mocht het Nederlands elftal alsnog naar het WK-voetbal in Mexico, omdat Iran zich terugtrok. En vorig jaar meldde Panorama dat een kliniek in Duitsland ingevroren sperma van bekende Nederlanders (Marco Borsato, Ruud Gullit) aanbood voor inseminatie. Tientallen vrouwen belden op. ,,Maar het wordt wel steeds moeilijker om een goede bak uit te halen'', zegt Hitzert. ,,Mensen laten zich geen knollen voor citroenen meer verkopen.'' Vandaar dat ook veel 1 april-grappen mislukken. En soms valt een grap in verkeerde aarde. Het CDA-Tweede- Kamerlid Frans-Josef van der Heijden stelde ooit voor de kleuren van de Nederlandse vlag te veranderen in oranje-wit-blauw. Niet echt leuk vond men, want de vlag van de NSB had ook die kleuren.

Toch zijn er geslaagde voorbeelden te over. Het Jeugdjournaal meldde ooit dat er belasting zou worden geheven over zakgeld. De PTT-centrale raakte overbelast. Avro's Service Salon had de primeur van een apparaat waarmee overtollig vet kon worden uitgeademend. Honderden mensen informeerden naar het verkoopadres. En veel lokale media proberen iets uit. De redactie van het huis-aan-huis blad Het Kompas in Sliedrecht steekt er elk jaar veel tijd in. ,,De voorpret is al heel wat waard'', zegt redacteur Leo van Teeffelen. Vorig zou een oude watertoren worden omgetoverd tot een indoor bungeejump centrum. Vandaag bericht Het Kompas dat Rijkswaterstaat met legerhelikopters een grote brug gaat verwijderen omdat er betonrot in zit. Een woordvoerder van Rijkswaterstaat, een wethouder en een bewoner zitten in het complot. Er is een trucagefoto gemaakt om de geloofwaardigheid te verhogen. ,,Omdat we er allerlei autoriteiten bij betrekken, geloven mensen het toch steeds weer'', aldus Van Teeffelen.

Dat veel mensen nog steeds graag vrienden of bekenden voor de gek houden blijkt uit het gebruik van Internet. Op www.focus-in.nl/geintje kan vandaag een nep-bericht worden verstuurd, bijvoorbeeld dat uw computer een APK-keuring nodig heeft. ,,We hebben 9.000 emails verstuurd'', zegt Erik van Heeswijk van Focus-in. ,,Internet leent zich erg goed voor 1 april-grappen.''

Het leukst van 1 april, vinden de leerlingen van de vierde Montessorischool, is dat ,,iedereen vrolijk is, alles mag, iedereen elkaar in de maling neemt''. Linda (12) heeft nepkots gekocht en in de gang van haar oma gelegd. De leerlingen in de bovenbouw - negen tot twaalf jaar - hebben collectief een plan uitgedokterd om hun lerares voor de gek te houden. Ze hebben de klok en al hun horloges een uur vooruit gezet en allemaal wekkers meegenomen. Als die om half tien afgaan roepen ze: 'Pauze!'. Lerares Braat zucht diep: ,,Dit wordt niks vandaag.'' Ze dreigt met nablijven. Volgens Marc (10) heeft ze ,,geen gevoel voor humor.''

NRC Webpagina's
1 APRIL 1999

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.