NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Churchills zijn ze niet. Maar ze hebben het allemaal uitgelegd aan hun volk, in televisietoespraken, oog in oog met de kijker. Zelfs een notoire draaier als president Chirac zei dat hij er helemaal achter stond.

Premier Blair met zijn eeuwige heilsgrijns. Gerhard Schröder die stilstond bij de eerste Duitse militaire actie van na de oorlog en de soldaten moed insprak. ,,Ik roep alle burgers op om onze strijdkrachten te steunen''. Hij sloot niet uit dat ze ,,aan gevaar'' zouden worden blootgesteld. Beiden komen van de generatie die alleen protesteerde tegen militaire actie. President Clinton, ook zo'n babyboomer, sprak afgelopen nacht voor de derde keer, en dan rechtstreeks tot de kijker. De gevaren van niets doen zijn groter dan die van optreden, zei hij. De kaart werd te voorschijn gehaald, hij is een briljant docent. Zijn voorganger, president Bush, was daar minder handig in. Toch had die een morele voorsprong. Als gevechtspiloot is hij boven de Stille Oceaan neergeschoten. Clinton ,,had geen seks met die vrouw'' dus grondtroepen zal hij niet kunnen sturen als het mis gaat. Te weinig vertrouwenwekkend.

Maar waar bleef premier Kok? Die bevond zich in de politieke schuilkelder. Ja, hij was op de televisie, maar dan met de hoop dat het zo snel mogelijk zou zijn afgelopen. ,,Hoe eerder het kan stoppen, hoe beter het is, voor iedereen'', zei hij ontsteld. Dat was vrijwel het enige dat werd uitgezonden. Maar waar was zijn televisietoespraak, zijn tte tte met ons kijkers? Waar was zijn steun aan de Nederlandse piloten die groter gevaar lopen dan boven Irak.

Kok is in vergadering. Hij kan nog zeggen dat zijn minister van Defensie hem niet had verteld dat er ook mensen kunnen sneuvelen. Was nooit op de agenda van het kabinetsberaad gezet. Met heimwee denk ik terug aan van vadertje Den Uyl die in 1973 het volk op televisie toesprak over de energiecrisis. Gek genoeg hebben Nederlandse premiers later weinig gebruik gemaakt van dit moderne communicatiemiddel. Minister Aartsen had de primeur van de NAVO-aanval, tijdens het Kamerdebat. Een plechtige rede, maar niet speciaal voor de kijker bestemd. Minister van Defensie, Frank de Grave, deed ook zijn werk voor de camera's. Nog steeds zie ik in hem de getapte Amsterdamse wethouder. Pientere oogjes achter de brillenglazen, het bewegelijke kwebbelmondje dat alles sneller uitlegt dan je het ooit zou kunnen vragen. Een goede televisieman. Onze speciale defensiecorrespondent doet verslag bij zijn wijze chef Mingelen van Den Haag Vandaag. ,,Het is een sprong in het duister'', verzucht die bij zoveel vertoon van jeugdig enthousiasme. ,,Ik zou zeggen dat er grondig over is nagedacht'', kwekt De Grave terug. ,,Maar het is geen wiskunde. Je kunt het niet in de computer doen.''

Tegen oorlog zijn we niet verzekerd. Het Centraal Planbureau kan geen ramingen maken over de afloop. De vertrouwde wereld barst. De vredesbewegende Mient-Jan Faber die nog meer militaire actie wil. De vreedzame polemologen van vroeger steunen de actie, zij het met de nodige kanttekeningen. Leon Wecke van het Nijmeegse Instituut voor Vredesvraagstukken deed het in verscheidene uitzendingen. De Russisch gezant die ,,militaire maatregelen'' aankondigt, de VN die ontwricht raakt.

Het Westen kan zich niet voorstellen dat de Serviërs volharden in hun misverstand. Wat bommetjes zouden toch genoeg moeten zijn om ze te laten ophouden. De gebrilde Servische gezant in Nederland lijkt zo'n vriendelijke, redelijke intellectueel. Maar hij krijgt een vreemde verzaligde blik als hij spreekt over zijn ,,kleine, heldhaftige volk''. ,,Zonder Kosovo raken we onze ziel kwijt. Dan kunt u ons overal neerzetten'', zei hij. Een Kosovaar, te gast bij Sonja Barend en al vele jaren in Nederland, had A. Den Doolaard gelezen. Met instemming. ,,Een Serviër heeft liever dat zijn eigen koe doodgaat dan dat de koe van de buurman kalft'', had die geschreven. Daar is geen Postbus 54 tegen opgewassen.