NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

New York wil geld verdienen als filmstad

Hoewel er maar één Hollywood is wil New York toch graag als tweede filmstad in de VS worden gezien. De stad noemt zich graag de Hoofdstad van de 'Indies', de onafhankelijke filmmakers, en verdient er ook goed aan.

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG

NEW YORK, 24 MAART. Keiko Ibi weet niet zo goed wat ze moet zeggen. Ze heeft een Oscarnominatie in de categorie korte documentaires en zal de volgende dag naar Los Angeles vliegen. ,,Vraag maar iets'', giechelt de 32-jarige Japanse, die aan de Film School van New York University (NYU) studeert.

Ibi maakte een documentaire, 'The Personals', over een groep joodse acteurs in New York. De onkosten voor de tweehonderd uur die ze maakte werden vooral betaald door haar moeder in Japan. Ze heeft haar 79 minuten vervolgens terug moeten brengen tot 39 minuten. Was dat niet pijnlijk? ,,Nee hoor, de documentaire is er een stuk op vooruitgegaan'', zegt ze professioneel. De documentaire is al aangekocht door HBO, premiekanaal op de kabel van Time Warner en wordt uitgezonden in juni. De Film School van NYU is een van de bolwerken van de onafhankelijke filmmakers, de Independents of 'Indies'. De school gaat er echter ook prat op dat Oliver Stone, Martin Scorsese, Spike Lee, Jim Jarmusch en Todd Solondz tot de oud-leerlingen behoren. New York wil op filmgebied graag een stad van buitenbeentjes zijn.

De stad wil echter ook geld verdienen aan film. Burgemeester Rudy Giuliani heeft er sinds zijn aantreden alles aan gedaan om het filmklimaat vriendelijker te maken. Hij wil zijn stad dolgraag als achtergrond hebben omdat dat gratis reclame is over de hele wereld. Ook wil hij dat de filmcrews flink geld uitgeven als ze in de stad zijn. In 1993 werden er 69 speelfilms in New york gemaakt, in 1998 waren dat er 221. De directe bestedingen liepen in die periode op van 1,4 miljard naar 2,57 miljard dollar. Tien procent daarvan komt in de stadskas.

Volgens Julianne Cho, stafmedewerker van Giuliani voor film, theater en televisie, is filmproductie in New York onder deze burgemeester veel gemakkelijker geworden. ,,Elke afdeling heeft een filmfunctionaris moeten aanstellen'', zegt Cho. ,,Als er een verzoek komt om een straat af te huren en een paar lantaarnpalen te vervangen moet er bij Openbare werken direct iemand aanspreekbaar zijn.''

Vergunningen om te filmen zijn gratis, men moet alleen goed verzekerd zijn. De politie werkt ook gratis mee, tot zelfs het laten figureren van auto's en agenten aan toe. Elke crew kan bovendien toestemming krijgen om geen sales tax, vergelijkbaar met btw, te hoeven betalen. Onderscheid tussen Hollywood-producties of onafhankelijke low budget-films maakt men niet. Cho: ,,De meeste van de 221 producties vorig jaar waren onafhankelijke producties. Wij zijn de Amerikaanse hoofdstad van de onafhankelijke film.'' Vorig jaar gingen honderd onafhankelijke producties in New york in première. Naast een ontelbaar aantal kleinere maatschappijtjes hebben onder meer October Films, Fine Line Films en Miramax hun hoofdvestiging in New York. Miramax, onderdeel van Walt Disney, pronkt met het predikaat 'onafhankelijk', maar is dat natuurlijk nauwelijks meer. Bij elkaar bieden de grote en kleine filmmaatschappijen werkgelegenheid aan ongeveer honderdduizend mensen, een deel van distributie- en marketingmedewerkers niet meegerekend. Daarnaast zijn er ook nog duizenden freelancers.

,,Iedere grote studio houdt nu de kleintjes in de gaten'', aldus John Pierson, afgestudeerd van NYU Film School en al een oude rot in het vak. ,,Daar heeft 'Pulp Fiction' van Miramax voor gezorgd. Die film kostte 8 miljoen dollar, maar heeft honderden miljoenen opgebracht.'' Volgens Pierson had Universal Studios interesse in de kleine studio's October en Gramercy, maar het lijkt er nu op dat televisiemaatschappij USA ze overneemt. Pierson was zelf betrokken bij de eerste films van Spike Lee en bij de briljante documentaire 'Roger & Me' van Michael Moore, over General Motors en Flint (Michigan).

Belangstelling voor onafhankelijk gemaakte films mag ook blijken uit twee zenders op de kabel die 24 uur films uitzenden, namelijk Sundance Channel en Independent Film Channel. Volgens Pierson gaat de groeiende belangstelling voor onafhankelijke films niet ten koste van inkomsten voor de grote studio's. Het is een andere markt, die de gehele filmsector ten goede komt. Gevraagd naar prijsuitreikingen zoals die van de Oscars zegt Pierson dat de prijzenfestijnen één grote afleidingsmanoeuvre zijn, zelfs prijzen voor onafhankelijke films. ,,De Oscars, daar houd ik nog wel van, hoe 'fout' het ook is. Uiteindelijk komt het bij die prijzentoekenningen zo ongeveer neer op de vraag welke film slechter is, 'Gandhi' of 'Titanic'.''