NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Tien jongeren uit Urk stonden gisteren voor de rechter voor hun rol in de ongeregeldheden in januari van dit jaar, waarbij de woning van een zedendelinquent werd bekogeld met stenen.

Door onze redacteur STEVEN DERIX

LELYSTAD, 10 MAART. Andries (18) is tegen. Dan maar een maand zitten. ,,Mijn cliënt wijst ieder aanbod tot het verrichten van onbetaalde arbeid af'', benadrukt zijn raadsman. Maar twee andere jonge Urkers zijn minder principieel. Lesly (16) doet liever 25 uur dienstverlening dan dat hij 500 gulden boete betaalt. Een tweede Andries, ook 16, aarzelt. ,,Hoeveel is dat dan, zo'n straf'', wil hij van de kinderrechter weten. Er klinkt wantrouwen in zijn stem. Dan, bijna ongelovig: ,,Dus nu hoef ik alleen maar zestig uur te werken?''

Urkers kunnen maar weinig begrip opbrengen voor alternatieve straffen, zo maakte burgemeester S. Veninga op 24 januari al duidelijk, de dag nadat ongeveer driehonderd Urker jongeren het huis van hun dorpsgenoot Cees B. urenlang hadden belegerd. Werken, dat is geen straf. Iedereen werkt op Urk. Vandaar ook dat een grote meerderheid van het dorp vond dat met de veroordeling van Cees B., die 200 uur dienstverlening kreeg voor ontucht met een minderjarige jongen, geen recht was gedaan. In de week voor de zaterdagavond van de 23ste januari kwamen bij de politie signalen binnen dat de werkende jeugd van Urk het recht in eigen hand ging nemen.

Tien van hen stonden gisteren terecht tijdens een gecombineerde zitting van de politierechter en kinderrechter in Lelystad. De aanklachten tegen hen varieerden. Andries (18) en Cornelis (18) hadden op de avond van de 23ste stenen en flessen gegooid, niet alleen naar het huis van B., maar ook naar de politie. De tweede Andries had hoofdagent Spoelstra in het gezicht geslagen. Andere verdachten hadden geweigerd zich te verwijderen, een week later toen opnieuw ongeregeldheden ontstonden, voor het huis van een andere inwoner van het vissersdorp. Het zijn gewone jongens, de tien Urkers in de rechtszaal in Lelystad. Goed, een enkeling is wel eens in aanraking gekomen met de politie voor het ingooien van een ruitje, of voor het stelen van een brommer. Cornelis (18) was ook betrokken bij de rellen rond de shoarmazaak van de Turkse Urker Alan, in maart van het vorige jaar. Maar probleemjongeren, nou nee. Ze hebben, vanzelfsprekend, allemaal werk, in de visindustrie, in de bouw. Ze zitten nog op school, of in het leerlingwezen. Ze wonen allemaal nog bij hun ouders. Ze voetballen. En iedere zaterdag zetten ze het op een zuipen in de vier kroegen en de vele illegale barretjes die Urk rijk is.

Op de zitting reconstrueert officier van justitie R. van Vuuren de gebeurtenissen. Op zaterdag 23 januari verzamelt een menigte van driehonderd jongeren zich voor het huis van de gebroeders B. Er wordt gescholden en er worden stenen en flessen gegooid.

De politie, met vijf man aanwezig, kan alleen na het inroepen van versterking de situatie meester worden. Twee agenten raken lichtgewond. Een week later is het weer raak, dit keer voor het huis van een andere Urker, over wie het gerucht gaat dat hij zich ook aan zedenmisdrijven heeft schuldig gemaakt. Zo'n 150 jongeren lopen de geplaatste dranghekken omver. De politie voert charges met honden uit en arresteert zeven Urkers. Met de voorbereiding van de ongeregeldheden hadden de tien jongens die gisteren terecht stonden niets te maken, zo luidde gisteren keer op keer het verweer. Andries was alleen maar uit nieuwsgierigheid komen kijken, zegt zijn raadsman. ,,Ineens stond hij met een steen in de hand en gooide hij, terwijl hij niet eens precies wist waarom.'' Jurie, een tweede Jurie, Evert en de tweede Andries stonden op de avond van de 30ste januari alleen maar te kijken hoe de situatie voor de tweede keer uit de hand dreigde te lopen. ,,We stonden bij het dranghek'', vertelt Andries. ,,Ineens zei de politie dat we moesten wegwezen en kwamen ze met honden. Ik kon niet snel genoeg weglopen.'' Maar sommige jongens doen zich duidelijk onnozeler voor dan ze zijn. Zo had de tweede Andries een bivakmuts meegenomen, blijkt uit een proces-verbaal van de politie. En uit de verklaring van Cornelis blijkt dat er wel degelijk van tevoren afspraken zijn gemaakt.

Aanvankelijk leek de geplande actie te zijn afgeblazen. De politie was immers op de hoogte. Maar op zaterdagavond 23 januari gonsde het van de geruchten in café De Doggersbank, verklaarde Cornelis de dag na zijn arrestatie. ,,Ik zei toen tegen Henk dat, als het toch door zou gaan, we er om half elf zouden zijn. ''

In haar straffen hield rechter A. Everts rekening met de leeftijd en de persoonlijke omstandigheden van de jongens. De meesten kregen geldboetes tot duizend gulden en enkele weken voorwaardelijke celstraf opgelegd. Op grond van hun grote aandeel in de rellen kregen Cornelis en de eerste Andries een maand onvoorwaardelijk. De straf van Cornelis werd omgezet in dienstverlening. Die van Andries niet. Hij is tegen taakstraffen.

NRC Webpagina's
10 MAART 1999

( a d v e r t e n t i e )