NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

REINOUD ROSCAM ABBING
Met de revolutie van 1959 werd in Cuba religie in feite afgeschaft. De staat decreteerde atheïsme, beter passend bij de 'nieuwe mens' die het ideaalbeeld vormde van Fidel Castro en Che Guevara. Het toch al niet zo heel erg katholieke Cuba schikte zich in de verwachting van een aards alternatief voor het paradijs, religieuze minderheden leek het verstandiger zich niet teveel te roeren. Het Vierde Congres van de Cubaanse communistische partij besloot in 1991 onder druk van de steeds verder verslechterende economische situatie meer ruimte te bieden voor het beleven van godsdiensten. Het socialistische paradijs was bijna failliet, het opium werd teruggeven aan het volk.

Voor de kleine joodse gemeenschap in Cuba betekende het besluit mogelijk haar redding. Vele Cubaanse joden hadden na '59 Cuba verlaten; het aantal vaste bezoekers van de synagoge in het centrum van Havana was gereduceerd tot een handjevol. De synagoge zelf dreigde, net als de vele andere verwaarloosde gebouwen in Havana, te bezwijken onder het gebrek aan onderhoud.

In de afgelopen tien jaar leefde de Cubaans-joodse gemeenschap weer helemaal op, en over dat thema brengt de kleinste zendgemachtigde van Nederland, het Nederlands Israelitisch Kerkgenootschap, morgen een reportage. Het is een uiterst sfeervolle reportage geworden, maar dat is in een zo kleurrijk en boeiend land als Cuba ook weer geen al te grote kunst. Het is echter jammer dat het programma geen goed antwoord geeft op de vraag waarom de joodse gemeenschap weer opbloeit. Het moet meer zijn dan alleen de mogelijkheid om godsdienst weer in relatieve vrijheid te kunnen beleven. Joodse jongeren komen wel in beeld, maar vertellen niet wat hen aantrekt in de heroplevende joodse cultuur en religie in Cuba. Bovendien ontbreekt de context: alle religies in Cuba maken die opleving door, vooral als alternatieve geestelijke onderkomens in een falende en restrictieve staat.

Hoogtepunt van de reportage is het unieke bezoek dat Fidel Castro aan de joodse gemeenschap brengt. Op het moment dat El Líder Máximo de zaal betreedt, springt iedereen op, klinkt er applaus en zie je in de ogen van de mensen de immense bewondering voor deze onverminderd charismatische man die de Cubanen toch doorgaans het leven heel zuur maakt. Zo reageren bijna alle Cubanen, joods of niet.

Tussen revolutie en traditie, zondag, Ned.1, 13.30-14.10u.