NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
In de nationale filmstudio van Georgië worden kiekjes bekeken. We herkennen de Rotterdamse festivaldirecteur Huub Bals en de regisseur Sergei Paradzjanov: allebei dood, evenals de man die ons de foto's laat zien, Tato Kotetisjvili (1959-1997). In 1989 verhuisde de veelbelovende jonge regisseur naar Nederland, maakte er een paar korte films en acht jaar later keerde hij terug naar Tbilisi om een documentaire te maken over achtergebleven vrienden, collega's en familieleden. Vlak na het einde van de opnamen van Nostalgia overleed Kotetisjvili, en zijn Nederlandse levenspartner Ineke Smits maakte de film af.

De vraag waarom er op het International Filmfestival Rotterdam haast nooit meer Georgische films te zien zijn, wordt in Nostalgia afdoende beantwoord. Het land is een ruïne, letterlijk, maar ook moreel, economisch, politiek en cultureel na een bloedige burgeroorlog en de afscheidingsoorlog in Abchazië. Op de video van Tato's huwelijk in oktober 1988 zien we hem en zijn vrienden als energieke, ambitieuze en op de toekomst gerichte jongemannen. Een jaar later wordt het standbeeld van Lenin omvergetrokken, de nationalistische dichter Zviad Gamsachoerdia wordt de eerste president van een soeverein Georgië. Dan breken de (burger)oorlogen uit, Tato's beste vriend sneuvelt, zijn ouderlijk huis wordt in brand gestoken. De staatsterreur heeft plaatsgemaakt voor een versplinterde samenleving, waarin talloze facties en individuen elkaar naar het leven staan en niemand meer een ander vertrouwt.

Nostalgia vertelt in de eerste persoon over een verbijsterende episode uit de recente geschiedenis. Het is een fascinerend requiem voor een verdwenen (film)cultuur, waarvan de tragiek versterkt wordt door de onverwachte dood van de verteller. Zijn relaas roept ook veel vragen op en bevat veel omissies. De structuur is eerder impressionistisch dan verhelderend; evenmin is altijd duidelijk wie van de figuren op de oude beelden in het heden aan het woord komen. Het verhaal is eigenlijk te verdrietig voor een moraal; daarvoor moeten we wachten op een meer afstandelijke geschiedschrijver op film. De verdiensten van Nostalgia zijn meer emotioneel van aard, vooral omdat het een persoonlijk afscheid betreft van een hoopvol verleden.

Nostalgia (Tato Kotetisjvili, 1997, Georgië), donderdag, Ned.1, 23.04-0.02u.