NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Nederland telt vanaf morgen vijf aanbieders van mobiele telefonie. De jongste nieuwkomers zijn al gauw 40 procent goedkoper. Maar bellen van een vast naar een zaktoestel, de belangrijkste markt, blijft onveranderd duur.

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

DEN HAAG, 3 FEBR. Als morgen het netwerk van Ben (Belgacom/Tele Danmark) de lucht in gaat, is de Nederlandse markt met vijf aanbieders van mobiele telecommunicatie overvol. Volgens hen staat één winnaar van hun concurrentiestrijd al vast. Dat is de consument, die kan profiteren van betere diensten en lagere prijzen. Voordat de gebruiker van zaktelefoons zijn beloning kan incasseren, zal hij wel wijs moeten worden uit een wirwar van aanbiedingen. Het zoeken naar ,,de goedkoopste'' of ,,de beste'' biedt geen soelaas, omdat alle nieuwe aanbieders die kwalificatie claimen. Verschillen tussen de nieuwe aanbieders zitten in kleine extraatjes, die de concurrentie ongetwijfeld rap zal kopiëren. Zo kan de abonnee van Dutchtone lange boodschappen op een antwoordapparaat (voicemail) achterlaten, die bovendien lang bewaard blijven. Ben wil de consument lokken door zijn voorverpakte toestel sneller gebruiksklaar te maken en door ononderbroken telefoongesprekken over de Belgisch-Nederlandse grens mogelijk te maken.

,,Alle vergelijkingen tussen de aanbieders zijn buitengewoon ingewikkeld'', zegt G. Tiemessen, operationeel directeur van de telefoonwinkelketen BelCompany. ,,Er zijn vijf aanbieders, tien providers [abonnementverkopers] en 140 abonnementsvormen. De consument ziet door de bomen het bos niet meer.'' Duidelijk is volgens hem wel dat de drie nieuwe aanbieders met hun tarief vanaf een kwartje per minuut (en lage of geen abonnementskosten) zo'n veertig procent goedkoper zijn dan de gevestigde orde: KPN en Libertel. ,,De drie nieuwkomers zijn in prijs vergelijkbaar'', zegt Tiemessen. ,,Het hangt ervan af hoeveel je belt, wanneer en hoe. Elke aanbieder kan op basis van zijn eigen berekeningen beweren dat hij de goedkoopste is.''

In de prijsvergelijking met Libertel en KPN is voorzichtigheid geboden, omdat deze twee incidentele kortingen bieden voor bijvoorbeeld regionale gesprekken of het bellen van een beperkt aantal specifieke nummers. Accountant Price WaterhouseCoopers schat op basis van onderzoek in opdracht van het tv-programma Zembla dat de tarieven van KPN en Libertel 50 procent moeten dalen om te blijven concurreren.

Tegenover het prijsvoordeel voor abonnees van Dutchtone, Ben of Telfort staat vooralsnog het nadeel dat zij alleen kunnen bellen in de Randstad en sommige aangrenzende regio's. Zelfs binnen dat gebied moeten zij genoegen nemen met 'witte vlekken'. Voordeel voor de consument is dat de nieuwkomers een prijsverhoging waarschijnlijk wel uit hun hoofd laten als hun netwerk later dit jaar heel Nederland dekt.

Temidden van de gratis abonnementen, gratis telefoons en belminuten voor een kwartje wordt makkelijk vergeten dat de meest lucratieve inkomstenbron van de mobiele operators nog vrijwel onaangetast is. Volgens J. Huigen, directeur interconnectie van telecom- toezichthouder Opta, verdienen de aanbieders erg veel geld met het afwikkelen van telefoonverkeer dat naar de zaktelefoons toestroomt. Een consument die overdag van een vaste telefoon van KPN naar een zaktelefoon belt betaalt 90 cent per minuut. Dergelijke bedragen zijn moelijk te rijmen met het kwartje per minuut dat voor een gesprek tussen twee zaktelefoons in rekening wordt gebracht.

Volgens Huigen wordt veel meer gebeld van vaste telefoons naar zaktelefoons dan andersom. Gezien de enorme tariefverschillen ligt het voor de hand dat het peperdure telefoonverkeer van vaste naar zaktelefoons meer dan de helft van de inkomsten van de mobiele aanbieders genereert, zelfs als rekening wordt gehouden met de Opta onbekende hoeveelheid (goedkopere) gesprekken tussen zaktelefoons. De Europese Commissie heeft het onderzoek naar de kwestie aan Opta overgedragen, maar die is er wegens personeelsgebrek nog niet aan begonnen.

Het voortbestaan van de hoge tarieven voor bellen naar een zaktelefoon wekt verbazing, omdat de consument deze kosten vrij eenvoudig kan omzeilen. De tientallen concurrenten van KPN die via viercijferige codes diensten aanbieden over het netwerk van de voormalige monopolist richten zich immers juist op internationale telefonie en het bellen naar een zaktelefoon. ,,Wie veel naar mobiele toestellen belt kan op die manier tientallen guldens besparen'', zegt Tiemessen van BelCompany. ,,Maar het is nieuw en ingewikkeld en het lijkt wel alsof de consument het niet vertrouwt.''

Alsof de keuze nog niet moeilijk genoeg is zal de consument ook zijn vaste telefoonabonnement in de vergelijking moeten betrekken. De kleine beller kan dankzij de lage abonnements- en toestelprijzen de (vooralsnog) hogere gesprekskosten van de zaktelefoon compenseren. Marktanalisten voorzien vrijwel unaniem dat er over een paar jaar meer zaktelefoons zijn dan vaste toestellen. Tiemessen van BelCompany voorziet een ongelijke strijd: ,,Een mobiel netwerk is nu eenmaal goedkoper aan te leggen, goedkoper te onderhouden en biedt veel meer mogelijkheden.''