NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 2 FEBR. De voorloper van de elektronische snelweg was niet meer dan een smal elektrisch straatje waarop korte en lange pulsjes geluiden veroorzaakten die elders door een luisteraar konden worden 'vertaald' in letters. Gisteren werd deze straat gesloten, nadat in Ierland officieel de laatste morseboodschap had geklonken.

De mysterieuze bliepjes, die ooit waren op te vangen op de krakende korte golf van de radio, zijn vervangen door satellietzenders. Maar of het nu gaat het om korte en lange stroompjes die door een geoefende luisteraar in een razend tempo in tekst konden worden omgezet, of om nulletjes en eentjes, die een computerchip keurig vertaalt in tekens op een beeldscherm, het principe blijft hetzelfde.

Het was de Amerikaanse portretschilder Samuel Morse (1791-1872) die in de jaren dertig van de vorige eeuw op het idee kwam om de pas ontdekte mogelijkheid om een elektrische pulsjes door een metalen draad te sturen te gebruiken voor communicatie over afstand. Uit combinaties van korte en lange bliepjes stelde hij het morse-alfabet samen. Driemaal kort, driemaal lang, driemaal kort was het hulpsignaal S.O.S. Het bedenken van de telegraaf kostte Morse minder tijd dan het overtuigen van het Amerikaanse Congres om in de techniek te investeren. Maar uiteindelijk werd op 24 mei 1844 de eerste morseboodschap uitgezonden, van het Hooggerechtshof in Washington naar Baltimore, zestig kilometer verderop: What hath God wrought? (Wat heeft God gecreëerd?).

Het antwoord volgde spoedig. Binnen enkele decennia lag de wereld bezaaid met telegraafdraden. Toen Samuel Morse in 1872 overleed lag er over land een netwerk van een miljoen kilometer draad en ook nog eens 50.000 kilometer onder water. Het succes werd nog alleen maar groter toen Guglielmo Marconi aan het einde van de eeuw de mogelijkheid bedacht om de pulsjes draadloos te versturen.

Eén morseletter leeft voort in de muziek. Het beroemde beginmotief (kort-kort-kort-lang, de letter V) van Beethovens Vijfde symfonie, die hij lang voor Morse's ontdekking componeerde, werd een symbool voor de overwinning (Victory) van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog.