NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur REINOUD ROSCAM ABBING
CHOLUTECA, 7 NOV. Een belangrijke weg van hoofdstad Tegucigalpa naar het zuiden ging gisteren weer open. Orkaan Mitch heeft in Honduras een honderden kilometers lang panaroma van vernietiging aangericht.

Een vrachtwagen geladen met sigaren was gisterochtend het eerste voertuig dat vanuit Tegucigalpa over land naar het zuiden van Honduras kon rijden. Daarna gingen druppelsgewijs andere voertuigen in de richting van Choluteca en het tot nu toe van de rest van het land geïsoleerde gebied in de driehoek Honduras, El Salvador en Nicaragua.

De feitelijke ontsluiting van de hoofdstad over de weg is cruciaal voor zowel de inwoners van het door natuurgeweld belegerde Tegucigalpa als hun al even onfortuinlijke landgenoten in het 130 kilometer zuidelijker gelegen Choluteca, en voor alle plaatsen daar tussenin. Maar de rit tussen de twee steden geeft beter nog dan vanuit de lucht een indruk hoe zwaar ook dit gedeelte van Honduras is getroffen door het fenomenale geweld van de tropische depressie Mitch en zijn medeplichtigen: de ontembaar buiten hun oevers gezwollen rivieren.

Al bij Puente Germania, even buiten de hoofdstad, is het de R'io Chiquito (de Kleine Rivier) die met een kolkende waterstroom een deel van de weg heeft kapotgeslagen. Het asfalt is er, evenals op vele andere plekken op deze route, over aanzienlijke lengtes afgebrokkeld en de automobilist kijkt voortdurend in een gapende afgrond. Naar boven kijken is evenmin opwekkend: sommige aardverschuivingen zijn halverwege de berg gestopt en lijken slechts te wachten op een nieuwe uitnodiging tot destructie in de vorm van meer regenbuien.

Halverwege de route, in de buurt van Colomulca, zijn dorpelingen bezig met het schoonmaken van de weg. Bulldozers hebben hier het zware werk al gedaan. We gaan de bergen in. Hoe hoger we komen, des te minder sporen van vernietiging er te zien zijn. Een constante factor op deze tocht is de deprimerende armoede, en ook hier geldt dat de armste mensen het zwaarst getroffen zijn door de recente gebeurtenissen. De Hondurese reisgenoten kunnen hun ogen niet geloven. ,,Wat een verwoesting, wat een ontzetting', luidt het mantra voor de duur van de hele tocht.

Bij de afdaling naar Pespire blijkt pas goed hoe levensgevaarlijk het is geweest om in de buurt van een rivier te wonen. De meeste woningen hier hebben zware waterschade opgelopen. Overal staan nog vochtige matrassen te stomen in de eerste felle stralen zonnewarmte. Vele mensen zitten er op de veranda apathisch naast. De weggeslagen brug bij Pespire is bijna - provisorisch - gemaakt. Twee ruziënde aannemers hebben de boel nogal vertraagd, weet ir. Wim van der Vusse, die ons na een oversteek te voet aan de andere kant welkom heet. Hij werkt in deze regio aan een elektriciteitscentrale, maar heeft de afgelopen dagen vooral zijn passie voor weg- en waterbouw ruimschoots kunnen uitleven. Één van de bruggen in dit gebied is onder zijn leiding weer hersteld.

De tocht is er een van elkaar overtreffende superlatieven. Want ofschoon de vernieting bij Pespire al imposant is, bij de destructie van de brug in de Pan-Amerikaanse weg nabij het plaatsje Nacaome past alleen eerbiedig stilzwijgen. Het 200 meter lange bouwwerk is volledig in stukken geslagen. Het wegdek ligt nu aan de zuidoever in het water op een afstand van 150 meter van de betonnen brugpijlers. Het stalen bovenwerk is aan de overkant op eenzelfde afstand half op de oever beland. Tussen het landhoofd en wat nu de nieuwe oever is, gaapt een gat van zeker vijftig meter. Van een brugwachterswoning is alleen het fundament achtergebleven. Hier zijn meer huizen met het water meegesleurd, en veel inwoners hebben het niet overleefd. De aasgieren cirkelen hoog boven de rivier, hun honger is kennelijk voorlopig gestild.

In San Lorenzo is het personeel van het plaatselijke ziekenhuis net klaar met het moddervrij maken van het gebouw. Het water stond er op het hoogtepunt van de ramp anderhalve meter hoog in de gangen en ziekenzalen. Deze medische faciliteit voor een gebied met 240.000 inwoners is nu ,,totaal onbruikbaar', zegt dokter Marcial Gallardo, de coördinator. Desondanks komen de eerste zwangere vrouwen weer hulp zoeken bij het vijf jaar geleden geopende hospitaal. Gewone bevallingen kunnen nog steeds, keizersnedes zijn uitgesloten, vertelt Gallardo. Het ziekenhuis moet alles vernieuwen: van operatiekamer tot röntgenapparatuur en computers voor de administratie. Buiten het gebouw lopen tussen de drogende infuusapparaten en stalen bedden enkele varkens en straathonden te snuffelen naar iets eetbaars.

Reisdoel Choluteca komt in zicht. Hier heeft de gelijknamige rivier het afgelopen weekeinde drie complete woonwijken van de kaart geveegd. De loop van de Choluteca is vijfhonderd meter verplaatst. Acht bulldozers zijn in de nieuwe bedding bezig een tijdelijke oversteekplaats te creëren en de rivier om te leggen. Waterbouwkundig ingenieur Van der Vusse schudt het hoofd. ,,Het is levensgevaarlijk om de loop van een rivier te veranderen. Het water zoekt toch de weg van de minste weerstand.' Nieuwe rampen op lokaal niveau lijken al in de maak.

Nu is het gebied in de wijde omgeving een kerkhof geworden voor ontwortelde bomen, platgedrukte huizen en weggesmeten containers en auto's. De dodelijke slachtoffers - niemand weet hoeveel - zijn vermoedelijk weggedreven naar het estuarium bij de Golf van Fonseca. Mexicaanse reddingsspecialisten zoeken daar nu naar lijken. Maar op de weg tussen Tegucigalpa en Choluteca is de opbouw begonnen, ook al is het provisorisch.