NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ER IS GEEN PEIL meer op te trekken. Sinds de verkiezingen zijn alle mogelijke meerderheden denkbaar. De belangrijkste reden daarvoor is de Pyrrusnederlaag die D66 een half jaar geleden leed. De partij van Els Borst moest door het stof. De partij van Thom de Graaf ziet nu daarom om in wrok en neemt zich voor: zo'n vernedering nooit weer. De rug rechten, is derhalve het parool, conform de paradox van D66 nu eens linksom en dan weer rechtsom.

Deze week sloten de Democraten zich bij monde van Tweede-Kamerlid Boris Dittrich aan bij de suggestie van de VVD en het CDA om Bosnische asielzoekers naar voormalig Joegoslavië terug te sturen. Sinds het Dayton-akkoord is er immers geen sprake meer van oorlog en is er geen reden meer voor Nederland om de Bosniërs hier als 'vluchtelingen' respectievelijk 'ontheemden' te blijven behandelen.

Op zichzelf is dit standpunt niet onzinnig. Zelfs vluchtelingen met de mooiste positie, de A-status, kunnen daaraan niet het recht op eeuwig verblijf in Nederland ontlenen. Zij zijn hier namelijk toegelaten als politiek vluchteling, een status die logischerwijs niet meer bestaat als de situatie zich in het land van herkomst ten goede heeft gekeerd. Die redenering is dus ook van toepassing op de asielzoekers, die de oorlog in voormalig Joegoslavië zijn ontvlucht en door ex-staatssecretaris Kosto van Justitie indertijd niet toevallig 'ontheemden' werden gedoopt. Vreemdelingenbeleid is nu eenmaal per definitie hard beleid, zeker nu Duitsland de toon al heeft gezet en Nederland de kans loopt dat de daar weggestuurde Bosniërs niet naar het zuidoosten, maar westwaarts zullen trekken.

MAAR ZO EENVOUDIG is de rekensom toch niet. Ten eerste omdat de Bosnische asielzoekers in Nederland geen ouderwetse politieke ballingen zijn, maar hedendaagse oorlogsmigranten. Als ze hier al meer dan drie jaar wonen, is er sprake van 'inburgering', zeker van hun kinderen. Simpelweg terugsturen spoort dan ook niet met de alom beleden humaniteit en is alleen aanvaardbaar als het gepaard gaat met serieuze wederopbouw- programma's daar. Ten tweede omdat het pleidooi van VVD, CDA en D66 de schijn wekt dat het in het land van de asielzoekers weer goed toeven is. Dat is een te optimistische visie op de werkelijkheid. Het land dat de 'ontheemden' ooit verlieten, bestaat niet meer. Met andere woorden: waarheen kun je de Bosniër uit Sarajevo met een Kroatische vader en een Servische moeder met goed fatsoen sturen?

Woensdag heeft premier Kok zich heftig verzet tegen deze plannen, nadat staatssecretaris Cohen van Justitie dat al eerder had gedaan. Volgens sommigen zou hij zelfs met ,,crisis'' hebben gedreigd. Het is niet uitgesloten dat Kok daarvoor humanitair/juridische motieven had, al dan niet gebaseerd op het Srebrenica-trauma.

MAAR EEN HEEL ANDER, puur politiek, motief is evenzeer denkbaar. Zijn tweede paarse kabinet ziet er na honderd dagen vermoeid uit. Het aantal bewindslieden dat in de problemen zit, is na drie maanden al indrukwekkend. Jorritsma cq. Netelenbos, Zalm, Korthals, De Grave, Borst, Cohen: allen hebben ze op hun manier te maken met hun eigen verleden of dat van hun voorgangers. Het contrast met de wittebroodsweken van het eerste paarse kabinet is dan ook schrijnend. Was toen alles nieuw en moest alles anders, nu oogt het kabinet-Kok al uitgeput voor de spreekwoordelijke marathon van de premier goed en wel is begonnen.

Hoewel Kok altijd de indruk wekt dat hij zijn eigen tempo bepaalt en geen belangstelling heeft voor de politieke bronst in de lagere echelons, lijkt het erop dat hij het asieldebat over de Bosniërs ook gebruikt voor enige disciplinering. Frisse parlementaire verhoudingen lijken leuk, maar één moet er uiteindelijk de baas zijn.

OP ZICHZELF is het goed dat de premier positie bepaalt en zo meanderende discussies kortsluit. Maar het ware beter geweest als hij daarvoor een ander onderwerp had gekozen. Niet dat het asielbeleid geen politiek vraagstuk is - dat zou schijnheilig zijn - maar het is wel een probleem dat zich niet via de eenvoudige logica van de politieke korte baan laat oplossen. De keuze voor onderwerpen waarin keuzes wel kunnen worden geëffectueerd, is na honderd dagen Kok bovendien schier onuitputtelijk. Om er maar een paar te noemen: Schiphol, infrastructuur, politie en justitie, integratie in de grote steden, onderwijs, gezondheidszorg en onze krijgsmacht in den vreemde. Allemaal thema's waarmee de paarse coalitie niet uit de voeten kan.

( a d v e r t e n t i e s )