NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Een zwaar gehandicapt echtpaar krijgt met medische hulp een kind. De jongen, Kosmonaut genoemd, wordt ook de verzorger van zijn ouders, voor zijn leven eigenlijk. Hij reikt zijn verlamde vader een bekertje aan en hij schikt de kussens van zijn moeder die een gebroken rug heeft. Ze zijn zo trots op deze samenlevingsvorm, dat ze op een televisieshow komen. Als ze later de uitzending hebben gezien, vraagt de moeder aan de zoon:,,Hadden we het niet moeten doen?''

,,Mij?'', vraagt de jongen en dan: ,,Oh, de show bedoel je.''

,,Jou toch wel'', zegt de moeder, waarop de vader volgt met ,,zonder jou hadden wij hier niet gezeten.''

Deze plot van gisteren was een van de weinige inbreuken die de dramaserie Zebra maakt op politiek correcte wijsheden. In de aflevering van gisteren werd het absolute recht op een kind in twijfel getrokken. Maar tegelijkertijd is het gegeven van dit gezin in een tehuis voor slachtoffers van motorongelukken zo sciencefiction-achtig dat het als maatschappijkritiek faalt. Als het net iets dichter bij de werkelijkheid was geweest, had het meer discussie veroorzaakt. Maar dan waren er mensen gekwetst. Buitenshuis is zoon Kosmonaut een reclasseringsgeval, een spookrijder, een vandaal. Maar het loopt goed af, aan het einde gaat de jongen in therapie. Dat is toch het beste resultaat voor een reclasseringsambtenaar maar tegelijkertijd veel minder spectaculair dan een arrestatie. Reclassering is hoofdzakelijk sociaal werk nadat een zaak is afgerond. Zo'n serie wordt beschrijvend. Een politieserie kan sociale omstandigheden schilderen in een spannend verhaal. Vandaar dat het reclasseringsduo Zebra en Job hun boekje te buiten moet gaan en speurwerk verricht. Elke aflevering is een verhaal op zich binnen het grotere raamwerk van de verhoudingen tussen de de hoofdpersonen. Maar die blijven te vaag om interessant te worden. Er zijn hints, zoals de miskraam van Zebra en haar rommelige vrijgezellenleven. Job is ondergeschikte van de motor rijdende Zebra en tevens haar minnaar. Zijn hele leven wordt door haar bepaald. Zij vroeg een keer of hij met haar naar bed wilde gaan en toen kleedde hij zich uit als een mannelijke stripper, terwijl ze toekeek. In Nederlandse dramaseries spelen vrouwen vaak dominerende rollen op het werk. Misschien is het een vorm van boetedoening van de omroepen waar meestal mannen de dienst uit maken? Of is het bedoeld voor de vrouwelijke doelgroep? We zagen in een vorige aflevering een mannelijke agent een baby koesteren. Anders dan bij echte politiebureaus zijn er geen macho's bij Zebra. In een geïdealiseerde situatie - waar nieuwe rolpatronen worden gepropageerd - kan de kantoorwerkelijkheid minder hard worden neergezet en dat maakt het niet zo boeiend. De Hollandse dominee in bijna elke tv-maker heeft nu eenmaal geen talent voor introspectie.

Ik kreeg heimwee naar de afgelopen zondag geëindigde serie Vestdijkfilms die met tussen de twee- en vierhonderdduizend kijkers nauwelijks meer publiek trokken dan Zebra. Vestdijk is misschien geen topstylist maar - wat belangrijker is - een groot verteller waar een scenarist goed mee uit de voeten kan. De schildering van Nederlandse kleinburgelijkheid spreekt nog steeds aan, ook al is alles sinds de jaren vijftig zo veranderd. In De Ziener ontving een lerares Frans een leerling thuis voor bijles om haar vrijheid op te eisen en de roddels over een mogelijke verhouding te trotseren. De jongen wordt verliefd en het loopt uit de hand. De lerares moet vertrekken. Een gluurder, die in hetzelfde huis woont als de lerares, blijkt met zijn anonieme brieven de situatie te hebben veroorzaakt, als een schepper, een briljant psycholoog. Het zijn enorme inspanningen, zulke films, en het is goed dat de publieke omroep ze blijft brengen als toorts voor kijkers en tv-makers. Nu nog een dergelijke film over hedendaagse hypocrisie.