NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DANA LINSSEN
Er is geen enkel filmgenre waarin de flashback zo veelvuldig en zo effectief gebruikt is als in de film noir. Wat in de meeste films een zwaktebod is, om een rammelende plot of ontoereikende karakterisering te verdoezelen - net als de voice-over, nog zo'n noir stijlmiddel - is zelden beter toegepast dan in die Amerikaanse misdaadfilms uit de jaren veertig.

Waarschijnlijk omdat elk personage een of ander duister geheim met zich mee torst, waarvan het veel te lang zou duren om dat eerst in een chronologisch opgebouwd verhaaltje uit te werken. Want in de film noir gaat het natuurlijk niet om de vraag hoe-het-zo-gekomen-is, maar om de hopeloze Werdegang die daarná volgt, dat onontkoombare einde dat elke held te wachten staat. De flashback hoeft alleen maar ingezet te worden om wat noodzakelijke details uit het verleden-voor-de-film prijs te geven en kan verder naar believen het raadsel van de hoofdpersonen vergroten en mysterieuzer maken.

Robert Siodmaks The Killers (1946) is ook zo'n grotendeels uit onsamenhangende terugblikken opgebouwde film en een onbetwist hoogtepunt van het genre. Al was het maar om de famous last words van de debuterende Burt Lancaster die het thema van de hele film noir nog eens samenvatten: ,,I did something wrong - once''. Waarop hij zich gelaten laat liquideren. Want niemand kan aan zijn noodlot ontsnappen en zeker een onder een schuilnaam levende pompbediende niet.

Siodmak, evenals Billy Wilder en Fritz Lang een van die Duitse émigré-regisseurs die zo gezichtsbepalend waren voor het Hollywood van de jaren veertig en vijftig, baseerde The Killers op de gelijknamige novelle van Ernest Hemingway. Al zijn naar verluidt veel van de wijzigingen in het scenario afkomstig van een voor zijn bijdragen uncredited John Huston. De Oscarnominatie voor beste film die eraan werd toegekend, was de enige die Siodmak ooit kreeg.

De nacht, de schaduwen, de verlaten diner waar de film begint en waar de koffie brak en zwart als de nacht is, de donkerharige fatale dame (Ava Gardner ijziger dan ooit), The Killers is zo indringend gestileerd dat je zelfs op een televisiescherm vergeet dat het film is.

The Killers (R. Siodmak, VS 1946). Morgen, BBC2, 1.15-3.00u., zw.