NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

BAS BLOKKER
Begrijp ik de vrouw tussen hond en wolf? Ik begrijp natuurlijk wel dat Lieve (Marie-Christine Barrault) verliefd is op Adriaan (want die wordt gespeeld door een nog jonge Rutger Hauer). Ik snap ook dat ze weinig opheeft met zijn Vlaams-nationalistische ideeën, dat ze niet luidkeels 'Ze zullen hem niet temmen, de fiere Vlaamse leeuw' meezingt, maar wel het hardst klapt als Adriaan piano heeft gespeeld.

Ik begrijp haar nog als ze zich laat meeslepen wanneer François haar weg kruist. Hij is een verzetsman die in haar huis schuilt terwijl Adriaan aan het Oostfront vecht. En de donkere, fragiele Roger van Hool is de knappe tegenpool van Rutger Hauer.

Daarna wordt het moeilijker. Na de bevrijding wil ze Adriaan behoeden voor de doodstraf, de invloedrijke François helpt haar. Ze wil Adriaan ook helpen zijn leven weer op te pakken en blijft geduldig wachten tot zijn verbitterde zelfbeklag voorbij zal gaan. Maar waarom stoot ze François van zich af? Alleen omdat hij haar buren 'pissebedden' noemt? En waarom verlaat ze ten slotte toch ook Adriaan? Omdat hij zwijgt als ze hem vraagt of hij van de concentratiekampen wist, en van de joden?

Ik weet het niet. Een film hoeft ook geen psychologische kruiswoordpuzzel te zijn die aan het eind is volgeschreven. Het zijn niet zozeer de personages die regisseur André Delvaux uitdiept, het is de omgeving. En dan vooral de symboliek ervan. In de eerste scène zien we op een grauwe dag Adriaan een boom omhakken. Meteen erna zien we Adriaan dezelfde boom omhelzen, nu in stralende zon. De kijker weet meteen dat het eerste moment in de vertelling, de omhelzing, zal leiden naar de grauwe dag van de boomdood.

Delvaux gaat zich te buiten aan dergelijke betekenisvolle beelden. Als Lieve en Adriaan trouwen, volgt hij hun dans - een heuveltje af. Als Duitse vliegtuigen over de stad scheren, komt een politieman langs om te zeggen dat het oorlog is - op de fiets.

De meeste symboliek zoekt hij in de tuin van Lieve en Adriaan. De boom die gekalkt moet worden, anders komt de rot erin. De kastomaten die de honger buitenhouden maar die Lieve ook doen verlangen naar eens iets anders. De muur die de tuin afschut van de buitenwereld (oorlog blijft in deze film beperkt tot geluid, van vliegtuigen, schoten, gejoel). De muur die Lieve, Adriaan en François gevangenhoudt.

Het klopt allemaal wel, in Femme entre chien et loup, maar het is meer knap dan goed.

Femme entre chien et loup (André Delvaux, België, 1979). TV5, 22.35-0.30u.