NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

JAPKE-D. BOUMA
Als je heel goed luistert, kun je ze soms horen - de verhalen die mensen in stilte met zich meedragen. Programmamaker Michiel van Erp heeft het talent die verhalen zichtbaar te maken. Dat liet hij al zien in zijn twee vorige reeksen Lang Leve de Vereniging en Lang Leve Nederland - waarin hij met ragfijne precisie het leven van alledag portretteerde.

Ook zijn nieuwste serie Lang Leve de Kampioen neemt weer een kijkje achter de façade van alledag. Over hoe gewone Nederlanders zich staande proberen te houden in de wereld van competitie en concurrentie. In elke aflevering brengt hij steeds twee levens in kaart. De trefwoorden zijn 'vergane glorie', 'gemiste kansen', en 'blijven hopen op betere tijden'. De geportretteerden hebben met elkaar gemeen dat zij hun lot met een overweldigend optimisme te lijf gaan. Het levert ontroerende televisie op. Zoals bijvoorbeeld in de eerste aflevering, het verhaal van Fred en Anneke van der Walle. Fred was in een vorig leven kraanmachinist, vrachtwagenchauffeur en vorkheftruckbestuurder. Maar op een gegeven moment werd hij te oud voor het vak en maakte zijn werkgever hem duidelijk dat hij beter iets anders kon gaan doen. Freds tragiek is, dat hij de volledige impact van die hint onder ogen heeft gezien. Hij wéet dat hij met slechts drie jaar lagere school weinig kans maakt op de arbeidsmarkt. Hij wéet dat de tijd dringt voor het opstarten van een nieuwe carrière, en hij wéet dat hij daarin weinig meer van zijn zwijgzame vrouw hoeft te verwachten dan devotie en een rotsvast vertrouwen. De manier waarop hij desondanks met een bewonderenswaardige verbetenheid probeert zijn fatale koers te verleggen, brengt de kijker een brok in de keel.

Lang Leve de Kampioen volgt het echtpaar op hun eerste schreden op het pad naar een toekomst als cosmeticaconsulent. Bedoeling is dat het tweetal middels thuis-parties make-up gaat verkopen aan familie, vrienden en bekenden. Het principe is dat van een kettingbrief, hoe meer verkopers ze in eigen kring weten te interesseren voor het systeem, hoe meer omzet ze draaien. Op de achtergrond fungeert Frank Francken, directeur van de methode, als stimulator. ,,We hebben er 'miljonairen' bij'', poneert hij veelbetekend tijdens een briefing. ,,Consulenten die 80 tot 90 duizend gulden PER MAAND omzetten.'' In de veelbetekende stilte die hij laat vallen luisteren Fred en Anneke ademloos toe.

Ondertussen wordt pijnlijk duidelijk dat Fred die fortuinlijke status nimmer zal bereiken. We zien hem druk doende met een schriftelijke cursus make-up. Met een hartverscheurende onhandigheid oefent hij op zijn vrouw. Hij is al tevreden met drie tot vier ton op zijn rekening, zegt hij.

Van Erp schetst de situatie met louter subtiliteiten. Hoe de gasten voor hun thuisparty, nauwelijks komen opdagen. Hoe Anneke ongeduldig in de open deuropening staat, om te kijken waar ze blijven. Fred, die het slechte weer de schuld geeft. En de gelatenheid waarmee hij even later in de deuropening de rook van zijn sigaret de stromende regen inblaast. Niet meer dan penseelstreken zijn het, waarmee Van Erp de tragedie verbeeldt. Maar als het allemaal afgelopen is, staat het hele plaatje er op. Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat dit gelukt is zonder dat Van Erp stelling heeft genomen, zonder de geportretteerden belachelijk te maken, en zonder hen te minachten om hun benijdenswaardige naïviteit. ,,Als je in een kleine auto rijdt, ben je niks'', vat Fred samen, zijn huidige autootje verloochenend waar hij en zijn al even corpulente echtgenote tenauwernood in passen. Hij wijst op de glimmende zwarte bolide van zijn baas, de Mercedes L.R. die het bedrijf succesvolle verkopers in het vooruitzicht stelt. ,,Dat is de auto waar ik voor wil werken. Ik wil hem volgend jaar hebben', zegt hij. ,,Dat is heel goed mogelijk', knikt zijn baas zonder een spier te vertrekken. Als je heel goed luistert, kun je een Nipkowschijf horen komen aanrollen.

Lang Leve de Kampioen, Ned.3, 21.13-22.00u.