NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
AMSTERDAM, 1 OKT. Zelfs de meest fervente aanhangers van Ajax zullen gisteravond hebben geconstateerd dat hun favoriete ploeg nog niet in goede doen is. De gelukkige 2-1 zege op FC Porto camoufleerde het gebrek aan vorm. Maar de liefhebbers van het Ajax-spel moet ook iets anders zijn opgevallen. Afgezien van een stijgende lijn in het positiespel speelde de landskampioen weer ouderwets over de vleugels. Met linksbenige voetballers op links en rechtsbenige spelers op rechts. Ajax gaat terug naar de basis van zijn eigen cultuur en lijkt zich langzaam te hervinden.

Nood breekt wetten. Op zoek naar de verdwenen automatismen bracht de bekritiseerde trainer Morten Olsen de afgelopen dagen de eenvoud terug in het elftal. Met Peter Hoekstra als een linksbuiten die vaak aan de zijlijn staat geplakt. Hij houdt het spel breed, probeert zijn directe tegenstander uit te spelen waarna een voorzet volgt of hij legt de bal terug. Babangida op rechts idem dito. Het is in het Europese voetbal, zoals gisteren tegen FC Porto, nog steeds een verrassende uitvoering van een aanval. Vorig seizoen ontwikkelde Olsen met Laudrup een variant. Olsen leek met Kinkladze een beetje op dezelfde voet verder te willen gaan. Maar de afgelopen dagen trainde de Georgiër op de plek van Litmanen, achter de spitsen. Daar waar hij zich het meest op zijn gemak voelt. Al werd de dure aankoop daardoor wel naar de reservebank verbannen. ,,Het voordeel van Hoekstra is dat hij ook op snelheid kan worden aangespeeld'', aldus Frank de Boer. ,,Kinkladze krijgt de bal het liefst in de voeten. Dan kun je minder variatie brengen in je passes en niet zo goed de ruimte benutten.'' Hoekstra gaf tegen Porto verschillende goede voorzetten, hield in elk geval een twee verdedigers voortdurend bezig. Echt veel leverde het niet op omdat er te weinig kopkracht was voor het doel. Hoekstra had Ajax bijna zelf op een voorsprong gezet, maar hij kopte in de twintigste minuut een voorzet van Babangida over. Het was de eerste goede aanval.

Een beetje mank lopend kwam Hoekstra gisteravond uit de kleedkamer. Hij had door een trap een bloeduitstorting in zijn kuit opgelopen. De geboren Assenaar hoopt dat Olsen hem nu een paar weken de kans geeft. Dan hoeft hij zich niet steeds te bewijzen. En voelt hij niet steeds de hete adem van een concurrent in zijn nek. ,,Het zelfvertrouwen komt pas als je een aantal wedstrijden achtereen hebt gespeeld'', weet hij.

Het is in zijn voordeel dat Hoekstra steun heeft gekregen van Frank de Boer. Die blijft de rest van het seizoen namelijk linksback. Ook als Danny Blind zoals gisteren niet kan spelen. Dat heeft hij in een gesprek met Olsen afgesproken. De Boer speelt nog altijd het liefst als centrale verdediger. In die rol kon hij op het WK uitgroeien tot de meest constante Nederlandse international. Maar hij offert zich nu weer een jaar op, want er zijn geen alternatieven op links. Tom Sier houdt zijn zenuwen nog niet voldoende in bedwang. En Mario Melchiot is rechtsbenig. De Boer: ,,Voor hem is het moeilijk op die positie. Ik heb ook weleens rechtsback gestaan onder Van Gaal, ik geloof tegen FC Twente. Heel onwennig. Dat moet je echt weken hebben gedaan voordat het goed gaat. En ideaal wordt het natuurlijk nooit.''

Olsen wisselde Witschge in de tweede helft voor de eveneens linksbenige Dani. Ook Cruijff had deze ingreep gedaan, zo vertelde de tv-analyticus in de rust. Olsen lag dus onbewust met een van de eerste uitvoerders van het Ajax-spel op één lijn. Beter kunt je het in de Arena bijna niet doen. Ajax was bij vlagen Ajax weer. Met redelijk goed positiespel, dat slechts smoorde in mislukte acties van spelers die wanhopig hun vorm zoeken. Zoals Arveladze, Babangida, Tobiasen, en soms zelfs Litmanen. ,,We hebben de afgelopen dagen veel gepraat en de schuld van de mindere periode bij ons zelfs gezocht'', vertelde Frank de Boer. ,,Iedereen heeft zichzelf een spiegel voorgehouden en zich afgevraagd waarom hij vorig seizoen wel goed speelde en nu niet.''

Sibon had misschien wat eerder ingezet kunnen worden dan elf minuten voor tijd. Na het wegvallen van Fernando Mendes brak de onzekere Babangida steeds gevaarlijker door op rechts. Ook zijn voorzetten hadden echter geen effect. De lange Sibon zou niet heel goed kunnen koppen, maar hij maakte wel een doorslaggevende buiteling in het strafschopgebied toen hij op de hielen werd gezeten door Aloísio. ,,Ik had een mond vol zand'', verkondigde de derde spits van Ajax. Maar dat zei meer iets over de kwaliteit van de grasmat dan over de overtreding.

Litmanen greep het buitenkansje vier minuten voor tijd gretig aan. Een hupje, een goede aanloop, de doelman eerst laten vallen en dan rustig de bal in de hoek schuiven. ,,Ik ga op de video nog eens kijken wat ik precies deed. Ik had wel even de kriebels, maar ik heb geen moment gedacht aan zeven ton meer of minder en al die miljoenen mensen die met je meekijken. Je bent op dat moment alleen gefixeerd op de bal.''

Litmanen, die met de treffer Cruijff onttroonde als Ajax' topscorer in de Europa Cup, zegt al jaren geen strafschop te hebben gemist. ,,Het is gewoon een kwestie van veel oefenen.''

Ajax-FC Porto was aan de Amsterdamse kant de wedstrijd van de vervangers. Hoekstra deed het aardig als linksbuiten, Sibon veroorzaakte als invaller de beslissende strafschop en Rudy had de zware taak om in het centrum van de defensie als stand-in te fungeren voor de nog geblesseerde aanvoerder Blind. De Pool begon wat onwennig, maar maakte alles goed door in de 57ste minuut Ajax met een stuiterbal aan de leiding te brengen. Met name in de eerste helft kroop Ajax een paar keer door het oog van de naald. FC Porto-aanvaller Jardel miste drie droomkansen.

In de tweede helft had Ajax wel het beste van het spel. Na zijn openingstreffer was Rudy ook min of meer verantwoordelijk voor de gelijkmaker van Porto. Hij kon niet voorkomen dat Zahovic een dieptepass doeltreffend afrondde. Ook Oliseh tastte mis. De beloning voor het aanvallende spel kwam voor Ajax van de Italiaanse arbiter Ceccarini, die een duwtje van Aloísio op Sibon bestrafte met een strafschop. Litmanen was vanaf elf meter koelbloedig: 2-1.

( a d v e r t e n t i e s )