NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE INEENSTORTING van de roebel heeft dezelfde symbolische betekenis als de val van de Berlijnse Muur in 1989. Wat negen jaar geleden werd verwelkomd als het begin van het einde van de Sovjet-Unie, beleeft deze week zijn tragische apotheose. De beoogde hervorming van de commando-economie, de integratie van Rusland en de vestiging van een geordende markteconomie zijn mislukt. Rusland staat op het punt terug te vallen in de gewoonten van de oude economische orde, met herstel van prijscontroles en verbod op vrij valutaverkeer. Het is mogelijk dat mèt de roebel ook de val van president Jeltsin wordt ingeluid.

De financiële schade is niet te overzien. Rusland heeft - eenzijdig - een groot deel van de uitstaande roebelschulden waardeloos verklaard. Geldschieters die hadden belegd in staatsleningen zijn hun geld kwijt, net als de bezitters van Russische spoorwegaandelen na de revolutie van 1917. De valutahandel is stopgezet en verplaatst zich daarmee weer naar de zwarthandelaren, zoals in de Sovjet-tijd. De Russen zien in dit alles ongetwijfeld een bevestiging van hun diepgewortelde wantrouwen in de staat als het om de waarde van het geld gaat. Ook buitenlandse beleggers zullen zich tweemaal bedenken voordat ze weer vertrouwen in de Russische markt tonen.

ER DREIGT NU een nieuwe golf van hyperinflatie die spaargeld waardeloos maakt. De enige relativering van de ellende is dat veel Russen, vooral buiten Moskou, nauwelijks aan de geldeconomie deelnemen. Uitbetaling in goederen, ruilhandel en autarkie kenmerken steeds grotere delen van de Russische economie.

In de Stalin-tijd werden 'Potemkin-dorpen' gebouwd, kartonnen façades van 'modeldorpen' die buitenlandse bezoekers te zien kregen als voorbeelden van de Sovjet-successen. De roebel is de Potemkin-munt van het post-communistische tijdperk gebleken, een ogenschijnlijk stabiele munt waarachter de tekortkomingen van de niet-hervormde economie werden verborgen. Deze tekortkomingen, uiteenlopend van de toeëigening van de staatsbedrijven door een handvol oligarchen tot het onvermogen van de overheid om belastingen te heffen en salarissen uit te betalen, zijn nu meedogenloos aan het licht gekomen.

De dollarreserves van Rusland zijn geplunderd en in de roebel heeft geen mens vertrouwen. Het resultaat is een run op de banken om spaargeld van de rekening te halen, en op de nog resterende schaarse buitenlandse valuta. Landen, placht de Amerikaanse bankier Walter Wriston in de jaren tachtig te zeggen, kunnen niet bankroet gaan want ze verdwijnen niet van de aardbodem. Ook Rusland blijft bestaan. Maar het zal heel lang duren voordat het vertrouwen zal zijn teruggekeerd. In economische termen is Rusland deze week afgeschreven.