NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondenten
WASHINGTON, NEW DELHI, 21 AUG. In de wereld is verdeeld gereageerd op de aanvallen van de Verenigde Staten tegen 'terroristische' doelen gisteren in Afghanistan en Soedan. Bij Westerse regeringen bestaat begrip, maar Pakistan en Rusland hebben de acties vanmorgen fel afgekeurd.

Bij de acties in Afghanistan werden zeker 26 mensen gedood, aldus bronnen in Afghanistan en Pakistan vanmorgen. Volgens bronnen in de Soedanese hoofdstad Khartoum raakten bij de aanval daar tien mensen gewond, van wie er vier in levensgevaar verkeren. Vanmorgen bestormden demonstranten daar het - overigens lege - ambassadegebouw en haalden de Amerikaanse vlag naar beneden.

In de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn vanochtend twee buitenlandse medewerkers van de Verenigde Naties gewond geraakt toen zij werden beschoten door onbekenden. De twee slachtoffers, een Fransman en een Italiaan, verkeren niet in levensgevaar. De aanslag is vermoedelijk een reactie op de Amerikaanse bombardementen van gisteravond.

De Pakistaanse minister van Buitenlandse Zaken, Sartaj Aziz, zei vanochtend in het parlement dat de aanvallen ,,een schending van de territoriale integriteit en de soevereiniteit van een islamitisch land'' vormen. Pakistan was niet vooraf op de hoogte gesteld van de aanval met kruisraketten. President Jeltsin van Rusland zei ,,verontwaardigd'' te zijn over de ,,terroristische daden van de VS''.

De acties in Afghanistan en Soedan waren een vergelding voor de bomaanslagen, twee weken geleden, op de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania. Bij die aanslagen kwamen zeker 257 mensen om het leven, onder wie twaalf Amerikanen. In Afghanistan waren de aanvallen gericht op kampen van de Saoedische miljonair Osama Bin Laden bij Khost, honderdvijftig kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Kabul, en op Jalalabad, een stad tussen Kabul en de grens met Pakistan, waar de miljonair zou wonen. In Soedan was een chemische fabriek in het noorden van de hoofdstad Khartoum, die volgens Washington ingrediënten voor chemische wapens fabriceert, het doelwit. Ook deze locatie zou deel uitmaken van de organisatie van Osama Bin Laden, die volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten de financier is van een groot netwerk van internationaal terrorisme. Bin Laden heeft meer dan eens opgeroepen tot een heilige oorlog tegen Amerikanen en hun land. Amerikaanse regeringsfunctionarissen waarschuwden gisteravond dat het risico van vergelding tegen Amerikaanse doelen nu ,,erg, erg groot'' is.

De woordvoerder van de Talibaan in New York, Norullah Zadran, heeft fel geprotesteerd tegen de aanval, die ,,de principiële normen van het internationale recht'' zou hebben overtreden. Hij voegde daaraan toe dat de Talibaan bereid zijn de uitlevering van Bin Laden te bespreken als zij overtuigende bewijzen van zijn betrokkenheid bij de bomaanslagen in Tanzania en Kenia krijgen. Eerder deze week had de minister van Buitenlandse Zaken van de Talibaan gezegd dat uitlevering van Bin Laden onbespreekbaar was.

Een enkele politicus echter suggereerde dat Clinton met de aanvallen de aandacht wilde afleiden van het Lewinsky-schandaal, dat zijn positie de afgelopen dagen ernstig verzwakt heeft. ,,De keuze van het moment is zeker verdacht'', zei de Republikeinse senator Dan Coats van Indiana. Hij beschuldigde Clinton van ,,leugens, bedrog, manipulatie en misleiding'', en stelde dat ,,het verleden van de president twijfel zaait over alles wat hij doet''. Maar de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Gingrich, noemde die suggestie echter ,,ziekelijk''. Clinton nam het besluit om tot de raketaanvallen over te gaan afgelopen vrijdag al, met unanieme instemming van zijn veiligheidsadviseurs. Tot zes uur gisterochtend kon hij het besluit nog afblazen. Volgens de president hebben de Amerikaanse inlichtingendiensten ,,overtuigende informatie'' verzameld dat het terroristische netwerk van Bin Laden de recente bomaanslagen in Oost-Afrika heeft ,,voorbereid, gefinancierd en uitgevoerd''. Bovendien zou de organisatie van Bin Laden nieuwe terroristische acties tegen Amerikaanse doelen voorbereiden.

Volgens Clinton was een van de redenen om de aanvallen gisteren uit te voeren, dat in Afghanisten juist een bijeenkomst van terroristische leiders plaatshad op een van de lokaties waar de Amerikanen hun raketten op richtten. Het zou gaan om een terroristische basis, waar zich onder meer ,,een trainingskamp voor terroristen'' bevindt. ,,Afghanistan en Soedan zijn jarenlang gewaarschuwd om niet langer terroristische groepen gastvrijheid te verlenen en te steunen'', aldus de president. Washington heeft de twee landen van te voren niet om toestemming gevraagd of zelfs maar op de hoogte gesteld van de actie op hun grondgebied.

Clinton maakte de militaire actie gisteren bekend op het eiland Martha's Vineyard, waar hij met vakantie was. Meteen daarop keerde hij terug naar Washington, waar hij - na overleg met zijn veiligheidsadviseurs - vanuit zijn Oval Office een televisietoespraak hield over de actie. Hij onderstreepte daarin dat de militaire actie ,,niet gericht is tegen de islam, het geloof van honderden miljoenen goede, vredelievende mensen over de hele wereld''.

Amerikaanse marineschepen in de Rode Zee en de Arabische Zee vuurden gisteravond om half acht Nederlandse tijd zo'n 75 Tomahawk-kruisraketten af. De aanvallen duurden niet langer dan een uur. Volgens Washington waren de aanvallen uitgevoerd op een moment dat het ter plaatse nacht was, om in Soedan zo min mogelijk burgerslachtoffers te maken, en in Afghanistan zoveel mogelijk terroristen in hun slaap te treffen.

De zwaar getroffen farmaceutische fabriek in de Soedanese hoofdstad Khartoem maakte volgens Nationale Veiligheisadviseur Sandy Berger een chemische substantie die belangrijk is bij de produktie bij het uiterst gevaarlijke zenuwgas VX. Volgens Amerikaanse functionarissen werd de fabriek door Soedanese militairen bewaakt, een teken dat het geen onschuldige produktiefaciliteit voor geneesmiddelen was. Het netwerk van Bin Laden zou zich hebben ingespannen om wapens voor massavernietiging te pakken te krijgen, waaronder chemische wapens, voor gebruik tegen de Verenigde Staten, zei de voorzitter van de chefs van staven, generaal Hugh Shelton.

Volgens Shelton was het doelwit in Afghanistan een complex, dat bestond uit een basiskamp, een ondersteunend kamp waar grote hoeveelheden wapens en munitie bewaard werden en vier nabij gelegen kampen met tenten, schietbanen en geblakerd terrein voor oefeningen met explosieven.

( a d v e r t e n t i e )

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.