NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Amerikaanse nieuwszender CNN verdwijnt van de kabel in Amsterdam. CNN weigert ,,de onacceptabele prijs'' die A2000 vraagt, te betalen.

Door YASHA LANGE

AMSTERDAM, 21 AUG. De Soedanese minister van Binnenlandse Zaken haalde gisteravond op CNN fel uit naar de Verenigde Staten. Schande, die bombardementen. Dat was exact 20 minuten nadat president Clinton de vergeldingsacties vanaf zijn vakantieadres bekend had gemaakt, ook rechtstreeks te zien op CNN natuurlijk. De nieuwszender was vervolgens de hele avond in de lucht met reacties, analyses en commentaar. Vanuit Afghanistan, vanuit Soedan, vanuit de Verenigde Staten.

Kijkers in Amsterdam en omstreken (ook Hilversum) kunnen vanaf aanstaande dinsdag niet meer genieten van live breaking news. Kabelexploitant A2000 verlangt van CNN 725.000 gulden per jaar voor doorgifte. De moedermaatschappij van de nieuwszender, Turner Broadcasting Systems, vindt dat bedrag ,,onacceptabel en disproportioneel''. CNN was tien jaar op de Amsterdamse kabel en vanaf dinsdag is Amsterdam de enige Europese hoofdstad waar de nieuwszender niet te zien zal zijn. Volgens een woordvoerder van CNN betaalt de zender nergens anders. ,,Geen stuiver, niets, aan niemand.'' Tot deze maand werd CNN ook door A2000 gratis doorgegeven. ,,Maar wij vragen aan alle commerciele omroepen 725.000 gulden, dus ook aan CNN'', aldus een woordvoerder van A2000. CNN laat weten dat er wel met A2000 is onderhandeld, ,,maar er werd consequent maar een bedrag genoemd en daar werd geen millimeter van afgeweken''.

De Amsterdamse Programmaraad is geschokt. ,,CNN is een belangrijke bron van internationale nieuwsgaring. CNN hoort thuis op de kabel'', aldus een woordvoerster. De raad wil deelnemen aan eventuele gesprekken tussen gemeente, A2000 en zenders over de problematiek van de tarieven. Maar behalve een advies over het aanbod op de kabel heeft een Programmaraad weinig te zeggen. De raad bewaakt de diversiteit, maar als een zender niet wil betalen en daarmee de bedrijfsvoering van de kabelexploitant in gevaar brengt, kan de kabelaar van het advies afwijken. Twee weken geleden verdween ook de muziekzender MTV van de Amsterdamse kabel. MTV wilde het aangeboden kanaal niet delen met twee andere zenders en kon zich ook niet verenigen met het ,,extreem hoge tarief'' van A2000. Twee jaar geleden stapte Arcade (TMF, TV10) naar het ministerie van Economische Zaken om zich te beklagen over de ,,idiote financiele eisen'' van A2000. De Holland Media Groep (HMG), eigenaar van de televisiezenders RTL4, RTL5 en Veronica, ligt ook overhoop met A2000. Reden: het tarief van ruim zeven ton per jaar. Onder druk van de rechter werd HMG recent gedwongen het grootste deel van haar schuld aan A2000 te betalen en een contract tot 1 september van dit jaar af te sluiten. Beide partijen onderhandelen nu over een nieuw contract, maar A2000 heeft al aangegeven niet te willen wijken. Commerciele zenders kunnen volgens A2000 kiezen of delen: betalen of van de kabel. Volgens de exploitant is het tarief ,,niet onredelijk''. De kabelaar verwijst naar uitspraken van de rechter en van het ministerie van Economische Zaken. Bovendien, zegt A2000, is het tarief noodzakelijk om het basispakket van 26 televisiezenders betaalbaar te houden.

Volgens woordvoerder H. van der Veen van de HMG maakt A2000 misbruik van haar monopolie. ,,Wij kunnen nergens anders heen. Het is ongekend, bij geen enkele andere kabelaar is het tarief zo hoog. A2000 eist van ons tien keer zoveel als andere exploitanten'', zegt Van der Veen. Volgens marketingmanager J.Vrolijk van Kindernet moest zijn zender enkele weken geleden ,,halsoverkop'' een nieuw contract tekenen. ,,Anders zouden we direct van de kabel worden gegooid. Uiteindelijk hebben we onder protest getekend, maar het tarief van A2000 is exceptioneel en exorbitant. Thematische zenders kunnen dit simpelweg niet betalen, het leidt tot verschraling. Als de andere kabelexploitanten dit beleid overnemen, is dat een uitermate gevaarlijke ontwikkeling.''

Dat is precies wat er lijkt te gaan gebeuren. Op dit moment wijkt het tarief van A2000 nog significant af van dat van de andere kabelmaatschappijen. Deze zijn verenigd in de overkoepelende organisatie Vecai. De Vecai heeft een modelcontract waarin richtlijnen staan voor vergoedingen die van commerciele omroepen verlangd kunnen worden. De standaardtarieven liggen veel lager dan de prijzen die A2000 hanteert. De meeste kabelaars volgen vooralsnog de richtlijnen van de Vecai. Op grond daarvan hoeft CNN niet te betalen. Maar het kabellandschap verandert snel. Er doet zich een concentratie voor. Steeds minder kabelaars bedienen steeds meer huishoudens. In 1991 hadden de 15 grootste nog een marktaandeel van een kleine vijftig procent, nu is dat bijna negentig procent. Casema is met 1,1 miljoen aansluitingen de grootste in Nederland. En juist Casema laat vandaag aan deze krant weten ,,in onderhandeling te zijn met alle programma-aanbieders''. ,,Zoals het nu is, blijft het niet. De huidige situatie is niet houdbaar'', zegt woordvoerder J. van der Laan.

Gaat Casema ook de tarieven voor commerciele omroepen verhogen? ,,Dat denk ik wel, ja'', zegt Van der Laan. Volgens hem ,,loopt A2000 voorop'', maar hij voegt eraan toe dat Casema wel een andere weg zal bewandelen. ,,A2000 kiest voor het conflictmodel, wij proberen het harmoniemodel.''

In de strijd om toegang tot het kabelnet kunnen programma-aanbieders zich wenden tot verschillende instanties. Maar de Opta, de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit, is pas over een paar maanden bevoegd om uitspraak te doen. ,,Maar het moet in samenwerking met de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), en daar zijn nog geen richtlijnen voor vastgelegd'', aldus een medewerker van de Opta. De NMa verwees de HMG na een klacht over A2000 juist weer door naar de Opta. En het ministerie van Economische Zaken zegt weer dat voor kwesties inzake misbruik van monopolies de NMa in het leven is geroepen.