NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE RUSSISCHE REGERING heeft vanochtend de handdoek in de ring gegooid. Met een devaluatie van de roebel, de opschorting van schuldbetalingen en een verbod op kortlopende buitenlandse beleggingen proberen premier Kirijenko, minister van Financiën Zadornov en centrale bankpresident Doebinin iets van orde te herstellen in de financiële chaos.

Nog eind vorige week verzekerden regeringsbronnen in Moskou dat loslating van de roebel geen enkel probleem zou oplossen, de belastinginkomsten niet zou verhogen, de export niet zou bevorderen en slechts tot grotere sociale problemen en prijsstijgingen zou leiden. Maar toen zelfs wurgend hoge rentepercentages (eind vorige week meer dan 200 procent) niet in staat waren om de roebel te verdedigen tegen speculatie en psychologie en de Russische effectenbeurs zijn 'zwarte donderdag' beleefde, was een devaluatie onvermijdelijk. Alle ontkenningen van president Jeltsin ten spijt.

Een devaluatie is in zekere zin een capitulatie voor de macht van de financiële markten. In Rusland vormt het tevens de impliciete erkenning dat de schaarse successen van het hervormingsbeleid van de afgelopen jaren, de relatief stabiele munt en de gematigde inflatie, zijn gestrand. En dat niet alleen. Ook het beleid van het Internationale Monetaire Fonds ligt in duigen. Eind vorige maand verstrekte het IMF nog een lening van 22,6 miljard dollar aan Rusland, onder meer om de roebel te stabiliseren. De toezegging van die miljarden heeft slechts drie weken kalmte op de Russische valutamarkt opgeleverd.

Een ruimere bandbreedte voor een munt hoeft op termijn geen ramp te zijn. Rusland kan nu de roebel laten zakken in lijn met de gekelderde olie- en gasprijzen, de belangrijkste exportproducten van het land. De aangekondigde opschorting van schuldbetalingen kan een welkome adempauze geven om de schulden te herstructureren en een verbod op het kortlopende kapitaalverkeer houdt het speculatieve flitskapitaal buiten de grenzen.

De maatregelen die vandaag zijn aangekondigd kopen dus tijd, maar die tijd moet wel gebruikt worden om verdere hervormingsmaatregelen te nemen. Een van de oorzaken van de Russische financiële crisis is het gapende gat tussen de begrotingsuitgaven en de belastinginkomsten. De invoering van een min of meer functionerend belastingstelsel is nog steeds niet gelukt. Daarnaast is er de reusachtige kapitaalvlucht, omdat Ruslands 'nieuwe rijken' de zekerheid van dollars op bankrekeningen in Cyprus verkiezen boven roebels in Moskou. Een derde urgent probleem vormen de niet-uitbetaalde lonen en de stapels onbetaalde rekeningen van ondernemingen die hun onderlinge leveringen bij gebrek aan geld in goederen voldoen. Grote delen van Rusland zijn bezig af te zakken naar een steeds primitiever economisch systeem, alsof Rusland na de ineenstorting van het communisme wil bewijzen dat de marxistische theorie van de economische ontwikkeling ook in omgekeerde richting werkt.

RUSLAND STAAT voor immense binnenlandse problemen. Sociale onrust en een politieke terugslag dreigen. Ook de Westerse landen, die met kredietverlening en adviezen het hervormingsproces hebben ondersteund, staat het nodige zelfonderzoek te wachten. Want zoveel maken de financiële maatregelen van vandaag duidelijk: Rusland is ver af van de beloofde stabiliteit.