NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Frankrijk is het land waar Internet als een hinderlijke Amerikaanse aangelegenheid wordt gezien. Ook afwijkende franstalige termen in computerhandboeken maken de oplossing van het millennium-probleem niet gemakkelijker.

Door onze correspondent MARC CHAVANNES

PARIJS, 4 AUG. Frankrijk verheugt zich op het jaar 2000. Helemaal klaar voor de eeuwwisseling is het land nog niet, maar steeds meer overheden hebben hun comité en een plan. Want 2000 moet een stralend cultureel evenement worden, en liefst geen probleem. Périphérock, La Caravane du Hip-Hop, Les couleurs du monde in Amiens en 2000 Guitares électriques in Parijs, een feest zal het worden.

Op internet is al een feestelijk opgetuigde thuishaven te vinden (www.an2000.fr) voor de voorbereiding van de scharnierdatum tussen twee eeuwen. Historie en vooruitblik, filosofie en gezelligheid, alles krijgt vorm onder nationale leiding van Mission pour la célébration de l'an 2000. In Parijs hangen op het Centre Pompidou en de Eiffeltoren grote klokken die aftellen hoe veel nachtjes slapen het nog is voor de mooiste oudejaars-avond sinds mensenheugenis kan beginnen.

Fransen die er toe doen weten wel dat er ook zoiets als een 'jaar 2000 probleem' is. De Angelsaksische landen doen daar panisch om niet te zeggen hysterisch over, is de vrij algemeen gehoorde mening. Eén ingenieur van de Ecole Polytechnique is een eenmans-site begonnen, waarop hij de Fransen uitlegt wat het 'Y2K-probleem' is en wat je allemaal moet controleren voor de klok fataal slaat, de cijfers 99 in de computer overspringen op 00, en cruciale apparatuur uitvalt. De toon is zorgelijk. Het woord 'achterstand' komt een paar keer terug.

De Franse regering ging in februari over tot de benoeming van een Monsieur 2000. Deze net gepensioneerde directeur van de Cité des Sciences in het Parc de la Villette, Gérard Théry, is een van de geestelijke vaders van de Minitel, het Franse videotex-systeem dat miljoenen burgers en bedrijven in dit land verbindt. Door zijn gesloten configuratie heeft het de aansluiting op internet gemist. Maar de apotheker in Montluçon heeft daar geen last van: hij vindt iedere ochtend zijn lijstje met nieuwe en afgevoerde geneesmiddelen.

Fransen zoeken met deze Deux Chevaux van de informatica nog steeds dagelijks telefoonnumers, filmprogramma's en scharrels op. Het fenomenale succes van het minitel-programma uit het begin van de jaren tachtig heeft hen misschien belet tijdig en massaal kennis te nemen van het nieuwe, open computernetwerk dat zich in de jaren negentig wereldwijd ontwikkelde.

Internet wordt in Frankrijk altijd gezien als een hinderlijk Amerikaanse aangelegenheid. Franse 'toegangs-leveranciers' doen hun best helemaal Franse voorpagina's aan te bieden. Een Amerikaanse zoek-dienst als Yahoo! doet 't ook in het Frans, zodat de francofoon zijn eigen gedachtenwereld niet hoeft te verlaten. Het blijft optiek en akoestiek. De regering-Jospin heeft erkend dat het internet een blijvend feit is en dat minitel op termijn niet is te redden, laat staan te exporteren, zoals men jaren heeft gehoopt. Minitel lijkt een metafoor voor de Franse houding ten opzichte van zoiets fantasieloos en technisch als de millennium-bug, de 'bogue de l'an 2000'. Uit onderzoeken van consultants als IDC en Compuworks blijkt dat vooral de talloze middelgrote en kleinere bedrijven vaak nog geen benul hebben van wat er kan gebeuren als hun software straks het jaar '00' niet goed interpreteert. Volgens het onderzoek houdt 53 procent van de bedrijven zich sinds minder dan een jaar met het vraagstuk bezig; 49 procent heeft nog geen idee wat te doen.

Vooral de top van bedrijven (ook grote) heeft lang niet gezien wat zij met dit gedoe te maken had. Slechts een derde van de directeuren nam zelf het initatief iets te doen aan het Y2K-perspectief. Van de inmiddels benoemde 2000-managers heeft de helft geen budget. Arthur Andersen heeft vastgesteld dat maar 10 procent van de Franse bedrijven echt grote problemen verwacht. En ook maar tien procent zegt geheel voorbereid te zijn op de grote dag.

De nationale 2000-man, Gérard Théry, heeft intussen een bescheiden opstelling gekozen. In Le Monde zei hij dat het hier gaat om ,,een technisch en industrieel probleem'' dat als zodanig moet worden behandeld. Daarom zou men van hem geen alarmerende verhalen krijgen. Hij wilde eerst 800.000 adressen in het midden- en kleinbedrijf wakker schudden met een 'Tien Geboden voor het jaar 2000-brochure'. Verder ging het om levensbedreigende risico's te voorkomen, en vervolgens mogelijke economische crises uit te sluiten. Creditcards moeten doorfunctioneren. Het betalingsverkeer via en tussen de banken moet in orde zijn. Daar ziet hij op toe. Théry waarschuwt de banken dat zij soms afhankelijk zijn van derden die hun zaakjes minder goed voor elkaar hebben. En verder is het vooral zaak ,,het hoofd koel te houden''.

De grote bedrijven in Frankrijk hebben geen brochure nodig om in actie te komen, ook al geven zij vaak zachtjes toe dat zij er niet echt vroeg bij waren.

De staatsspoorwegen SNCF riep in '95 een 2000-werkgroep in het leven. Dat was dat. Toen er in '97 verder nog niets was gebeurd is men er toch maar serieus aan begonnen de 45.000 computers en meer dan 1000 software-programma's, gekocht bij zeker 120 leveranciers, aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Alstohm, de fabrikant van de hoge snelheidstreinen moet nog laten weten waar de SNCF op moet letten om die paradepaardjes in beweging te houden.

Idem bij Air France, die graag van Airbus hoort waar allemaal ingebouwde klokjes zitten in de Europese vliegtuigen. De nationale luchtvaartmaatschappij besteedt 33 miljoen gulden om het jaar 2000 onbezorgd tegemoet te vliegen. Bedrijven als Peugeot-Citroën wachten ook op al hun toeleveranciers om de mogelijke hartstilstand van al hun auto-onderdelen tijdig te kunnen opvangen. Heel veel tijd is er niet om alles aan te passen en na te gaan of ook rijdende auto's terug moeten komen voor zij op hol slaan of het begeven.

Het nationale elektriciteitsbedrijf EDF is al drie jaar bezig en voelt zich zeker dat grote stroomstoringen zullen uitblijven.. De banken doen het meest laconiek, maar sommigen hadden in 1997 al ervaren wat het is als tienduizenden kaarten massaal ongeldig worden verklaard door de computer. 2000 is ook een schrikkeljaar dus daar is al mee geoefend. De Franse krijgsmacht met zijn 750 vliegende en 350 bij de marine geïnstalleerde geleide wapens is als sinds 1996 diep de systemen ingedoken om een mogelijke blunder te voorkomen. De stilte die daar over bewaard wordt, maakt het aftellen toch een beetje reëelFranse bedrijven hebben, net als andere landen, grote moeite voldoende (geschoolde) software-chirurgen beschikbaar te hebben om tijdig al die miljoenen programmaregels aan te passen. Het is te hopen dat het merendeel van die codes in het algemene computer-Engels zijn gesteld waar de rest van de wereld mee werkt. Want als binnen in die programma's ook de moeite is gedaan Franse equivalenten te vinden die men van overheidswege voor de informatica in het algemeen heeft bedacht, dan kan het nog lang gaan duren voordat alle 'bogues' er uit zijn. Een paar voorbeelden uit de officiële lijst: 'buffer' is mémoire tampon, 'bit map screen' is écran pixelisé, 'operating system' is système d'exploitation en ROM (read only memory) is mémoire morte. Dat maakt het allemaal niet handiger even een technisch handboek te raadplegen.

De Franse pers heeft nog nauwelijks stilgestaan bij de uitdaging van het jaar 2000. Het weekblad Le Point sneed het thema in juni aan met een reportage over de toenemende zorg bij de grote champagne-huizen: zal er genoeg zijn om wereldwijd aan alle millennium-vraag te voldoen? Misschien dat het andere millennium-probleem daar ongewild wat zal doen aan dat dilemma.

Dit is het vijfde deel in een serie over het millenniumprobleem.