NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARK DUURSMA
Een goede acteur die een slechte acteur speelt, dat is altijd mooi om te zien. De openingsscène van L'important c'est d'aimer (Andrzej Zulawski, 1974) is een pastiche op de totstandkoming van exploitatie-films.

Aangevuurd door het monsterlijke geschreeuw van een regisseuse wordt Romy Schneider geacht haar liefde uit te spreken voor de stervende man waar ze op plaats heeft genomen. Er komt niet veel van terecht: de actrice die door Schneider wordt gespeeld is de instorting nabij en kan niets uitbrengen. Als ze ook nog een fotograaf ontdekt die haar stiekem fotografeert, is de crisis compleet. Zwakjes klinkt haar afweer: ,,Geen foto's. Ik ben een goede actrice. Dit doe ik voor het geld.'' De wanhoop op haar betraande gezicht, in nietsverhullende close-up getoond, is hartverscheurend.

Terecht opent Cees van Ede zijn documentaire Romy Schneider, de opmaat voor de vertoning van vier van haar films bij de NPS, met dat fragment. Zulawski's gevoel voor onheil en pathetiek leidde tot een van Schneiders mooiste rollen - eigenlijk had zijn film deel moeten uitmaken van de cyclus - en vormt een passende introductie voor de summiere biografie die Romy wil zijn. De rol van tobbende actrice is Schneider op het lijf geschreven, zoals de rest van de documentaire overtuigend laat zien. Het niveau van de aangeboden rollen, het vervolg van de carrière, afkeer van het star system; zij mocht er graag over twijfelen en spreken. Mooi is ook dat het fragment meteen zorgt voor een even krachtige bevestiging als ironisering van het cliché dat haar altijd heeft begeleid: dat van de ongelukkige vrouw.

Wie weinig weet van Romy Schneider, weet toch op z'n minst dat ze ongelukkig was. En niet zonder reden. Verlaten door haar enige grote liefde, Alain Delon, nadat hun verbintenis haar had laten ontsnappen aan Oostenrijk, en een levenslange identificatie met Sissi. Gevlucht in veel werk - 58 films in 29 jaar - van wisselend niveau, dat belangrijker werd dan haar leven buiten de films. Verbitterd door mislukte relaties en de moeizame onderhandelingen met ex-man Harry Meyen over hun zoon David Christopher. Gebroken door diens gruwelijke dood - gespietst op het hek rondom haar huis - in 1981. Officieel overleed ze een jaar later, 43 jaar oud, aan een hartstilstand, maar geruchten spreken van zelfmoord en volgens Alain Delon - hij kan het weten - was het een gebroken hart.

Er moet meer te vinden zijn dan het cliché van de ongelukkige vrouw met het gebroken hart, maar Cees van Ede heeft er niet naar gezocht. Liever noemt hij de geboorte van dochter Sarah 'misschien wel het laatste wezenlijke moment van geluk dat Romy Schneider gekend heeft'. Laten we hopen dat haar nog vele onwezenlijke geluksmomenten waren gegund. Romy is een gemakzuchtig samengesteld portret, met als enige verdienste dat er, net als bij de cyclus zelf, voor gekozen is om te beginnen in 1966 en Sissi te negeren.

Toch is het een aanrader, vanwege de documentaire uit 1967 waar de NPS-Romy sterk op leunt: Romy, Portrt eines Gesichts, debuutfilm voor tv van de later omstreden cineast Hans-Jürgen Syberberg (Hitler - Ein film aus Deutschland, 1977). Kwetsbaarder kan een filmster niet zijn, mooier kan ze niet worden gefilmd. De camera fungeert als vertrouweling, close-ups van opgebrande kaarsen en sigaretten suggereren het einde van een lange avond. Mijmerend en fluisterend, soms uithalend, vertelt de 27-jarige actrice over haar professionele twijfels. Haar eerlijkheid is verbluffend, zeker in vergelijking met de nietszeggendheid van huidige filmsterren. Liever dan het knip- en plakwerk van Van Ede had ik de rest van Syberbergs fascinerende film gezien.

Het uur van de wolf: Romy Schneider. Ned.3, 22.55-23.51 u. Romy Schneider-cyclus: 10 augustus: La piscine, 17 augustus: Les choses de la vie, 24 augustus: Une femme sa fentre, 31 augustus: Une histoire simple.