NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

JAPKE-D. BOUMA
Sommige televisieseries scoren altijd, hoe vaak ze ook worden herhaald. Fawlty Towers is daar de bekendste van. Maar ook Cheers, Roseanne of Star Trek doen het altijd goed. De KRO-detectiveserie Inspector Morse hoort inmiddels ook in dat rijtje thuis.

Vorige week zondag trok een herhaling van de aflevering The Way through the Woods uit 1995 meer dan een miljoen belangstellenden. Dat is ongehoord veel, zeker voor een herhaling. Vanaf 2 september gaat de KRO met een wekelijkse frequentie alle 31 afleveringen opnieuw uitzenden, ongeknipt in de oorsponkelijke meer dan 100 minuten durende lengte. Begonnen wordt met de eerste Morse-episode The Death of Jericho. Het wordt daarmee de derde keer dat de serie op de Nederlandse televisie te zien is. Zondagavond wordt nog The Daughters of Cain uitgezonden die 'nog' maar één keer in Nederland te zien was. Klinken op deze pagina over het algemeen zeer kritische geluiden waar het het fantasieloos herhalen van programma's in het zomerseizoen betreft ('minachting van de kijker'), voor Morse wordt graag een uitzondering gemaakt. Sterker nog, het verdient juist aanbeveling de afleveringen van de detectiveserie vaker dan een keer te bekijken.

Niet alleen omdat de verhalen vaak hopeloos ingewikkeld zijn - de eerste keer is het plot vaak nauwelijks te volgen - maar ook omdat in de rebound pas allerlei subtiele hints zichtbaar worden die op het eerste gezicht onbelangrijk leken. Morse is zo'n serie waaraan alles klopt. Geen shot is overbodig, geen rekwisiet out of character - interieurs zijn zo consistent dat ze terloops lijken, alsof de personages er al jaren wonen. Een geruststelling voor detective-haters: misdaad is maar bijzaak. Morse bedenker, schrijver en leraar klassieke talen Colin Dexter, gebruikt een moord slechts als aanleiding om zijn veelgelaagde personages uit hun evenwicht te brengen. Hun worsteling om de situatie onder controle te houden, wordt vervolgens genadeloos geregistreerd. Niemand blijkt wat hij op het eerste gezicht lijkt. Ook Morse zelf, een nurkse intellectueel op leeftijd, barst van de mysteries waarover de kijker zich kan blijven verbazen. Morse is een man met een verleden dat hij onder hoorbaar protest met zich meetorst. ,,Ik ben inspecteur'', zegt hij in The Way through the Woods. ,,Zes rangen van hoofdcommissaris, drie van straatagent. Niet bepaald als een raket omhoog geschoten.'' De 56-jarige acteur John Thaw kreeg voor zijn grootste vertolking van deze arrogante taalpurist een BAFTA Award in 1990 en 1993, de ITV Personality of the Year Award in 1991, en de TV Times Favourite Actor Award in 1991. De serie heeft een aantal terugkerende thema's. De belangrijkste vraag blijft waarom Morse - die zich in zijn eigen wereldje van boeken, museum-, theater- en concertenbezoek koestert, eigenlijk politieman geworden is. ,,Bayreuth'', corrigeert hij zuchtend zijn baas die denkt dat hij naar Beiroet op vakantie geweest is.

Om het contrast met zijn fantasieloze collega's te onderstrepen, zien we hem geregeld met de ogen gesloten luisteren naar een opname uit zijn eigen platencollectie, als hij thuis gezeten voor zijn eindeloze rij boekenkasten, nadenkt over een zaak. Morse weet wie Sarastro is. En Papagena. Hij citeert opera libretto's, dateert kunst uit de losse pols en laat niet na te smalen als zijn omgeving niet begrijpt wat bedoelt wordt. Een onverbeterlijke snob.

Het zwaarst heeft zijn trouwe sergeant Lewis - schitterend vertolkt door Kevin Whately - te lijden van Morses nukken. Hun botsingen leveren een vermakelijk kijkje op Engelands klassenstrijd in het klein. Ontroerend daarbij is het grote wederzijdse respect tussen beide mannen.

Een ander terugkerend hoofdstuk in de serie is Morses problematische relatie met vrouwen. Morse vindt ze of vreselijk dom en vervelend of ze brengen hem hevig van zijn stuk. Het lijkt of hij ze het liefst negeert, maar kan soms ook ineens hevig verlegen om een afspraakje vragen. Zijn tragiek is dat de meeste dames in zijn leven niet romantisch in hem geinteresseerd zijn, maar louter met hem optrekken omdat zij iets op hun kerfstok hebben. Is het bij Hercule Poirot overduidelijk waarom de man vrijgezel is, bij Morse blijft dat een mysterie. Een nare ervaring in het verleden? Een dominante moeder? Was Morse misschien ooit getrouwd? De kijker blijft nieuwsgierig. En dan is er nog het prachtige gele kalkstenen Oxford als decor, en de lieflijke glooiingen van de prachtige Engelse countryside.

Een boogbruggetje 'model Seine', frisgroen geschoren velden tot aan de horizon, bomen rechts langs de vliet, Morses rode acht cilinder Jaguar Mark II glimmend in de zon en de meester zelf, hangend tegen het portier, in gesprek met een mogelijke getuige. Ook dát shot is Morse.

Een serie die het verdient nog eens rustig bekeken te worden.

Inspector Morse, zondag, Ned.1, 21.14-22.59u.