NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

WASHINGTON/LONDEN, 22 JULI. De Verenigde Staten stemmen er mogelijk mee in dat de twee Libische verdachten van de bomaanslag op een toestel van PanAm boven het Schotse Lockerbie volgens Schots recht in Den Haag worden berecht.

Bij de bomaanslag op 21 december 1988 kwamen in totaal 270 mensen om het leven. De Britse regering lijkt nog steeds voorstander van berechting in de Verenigde Staten of Groot-Brittannië.

Libië verklaarde zich eerder bereid om de twee verdachten uit te leveren aan een 'neutraal' land, maar dat aanbod werd tot nog toe door Washington en Londen verworpen. Tripoli is fel tegen berechting in de Verenigde Staten of het Verenigd Koninkrijk, omdat de twee verdachten daar geen eerlijk proces zouden krijgen. President Clinton zei gisteren dat de kwestie wordt bestudeerd maar ,,dat er kennelijk een groot aantal problemen aan verbonden zijn''. Die problemen zijn zeker ook juridisch van aard. Voor Nederland zou bijvoorbeeld een ingewikkelde vraag zijn waar een eventueel opgelegde straf zou moeten worden uitgezeten, in Nederland of in een land waarmee Nederland een verdragsrelatie kent. Met de VS en het Verenigd Koninkrijk is er wel zo'n relatie, maar niet met een grote reeks andere landen, zoals bijvoorbeeld Libië.

Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde berechting in een 'neutraal' land een ,,creatief alternatief'' voor een proces in de Verenigde Staten of Groot-Brittannië. Grote voordeel van de oplossing, aldus de woordvoerder, is dat zij aantoont of het de Libische leider, Gaddafi, ernst is met zijn toezegging om de twee verdachten uit te leveren aan een 'neutraal' land.

Londen en Washington komen onder steeds grotere druk om berechting in een 'neutraal' land toe te staan. In 1992 legde de Veiligheidsraad Libië sancties op, omdat Tripoli weigerde de twee verdachten uit te leveren. Aanvankelijk werden die sancties (waaronder een vliegverbod) trouw nagevolgd maar de laatste tijd krijgt Libië steeds meer steun in zijn strijd tegen de strafmaatregelen. Zo nam de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) in juni een resolutie aan waarin de lidstaten werden opgeroepen om het vliegverbod naast zich neer te leggen voor religieuze en humanitaire vluchten. Bij de herdenking van de geboortedag van de profeet Mohammed in juli vlogen de presidenten van Tsjaad en Niger al naar Tripoli. President Mubarak van Egypte deed dat ook, maar kreeg op het laatste moment toestemming van de VN omdat zijn toestel medische goederen vervoerde. Vanaf september, aldus de OAE, zouden alle lidstaten hun sancties tegen Libië op moeten schorten als er nog geen compromis over de berechting van de twee Libiërs in een neutraal land is bereikt. De Arabische Liga adviseerde vorig jaar al om zich niet langer aan de sancties te houden.

Groot-Brittannië en de VS zijn daarnaast zeer ontstemd over een uitspraak van het Internationale Gerechtshof in Den Haag van februari dat het bevoegd is om een Libische klacht tegen de sancties te behandelen. Volgens Libië zijn de strafmaatregelen onterecht omdat zij in strijd zijn met de Conventie van Montréal over de Burgerluchtvaart. Deze geeft, aldus Libië, het recht om de verdachten in Libië zelf te berechten.

Londen en Washington zijn van mening dat uitspraken van de Veiligheidsraad juridisch meer gewicht in de schaal leggen dan de conventie. Gezien deze toenemende druk over de sancties zou het Londen en Washington goed uitkomen als de zwarte piet bij Gaddafi komt te liggen als deze - ondanks zijn beloften - uitwijzing van de twee verdachten naar bijvoorbeeld Nederland zou weigeren.

Nabestaanden van de slachtoffers van de aanslag bij Lockerbie reageerden gisteren opgetogen op de mogelijke verandering van het Amerikaanse standpunt. Hun woordvoerder, Jim Swire, zei dat hij ,,euforisch'' was en noemde de verandering ,,een grote vooruitgang op weg naar waarheid en rechtvaardigheid''.

Volgens de Amerikaan Bert Ammerman, die zijn broer verloor bij de aanslag, was een koerswijziging van Londen en Washington noodzakelijk. ,,Op dezelfde voet doorgaan resulteert gegarandeerd in een mislukking - sancties hebben niet gewerkt.'' In december overhandigden de nabestaanden Londen en Washington al een petitie waarop zij op berechting in een 'neutraal' land aandrongen. Een kleine groep nabestaanden is overigens nog steeds voorstander van berechting in de VS of het Verenigd Koninkrijk; zij vindt dat men nu voor Libië wijkt. (AP, AFP, Reuters)

( a d v e r t e n t i e )

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.